Advies 'Armoede en sociale uitsluiting' - Demos

1 Situering
Ongeveer 17% van de kinderen en jongeren in België leeft onder de armoedegrens.
11% in Vlaanderen tegenover 21 % in Wallonië; wat in absolute cijfers betekent dat
37% van ‘arme kinderen’ in het meer inwoners tellende Vlaanderen woont. 1 Dit
zijn slechte cijfers: de vijfde slechtste score van Europa. Bovendien lopen kinderen
uit werkloze, kroostrijke of éénoudergezinnen nog een groter risico om in armoede
terecht te komen. Beperkte onderwijskansen, uitsluiting uit allerlei sociale activiteiten,
slechte voeding, gevoelens van schaamte en minderwaardigheid, gebrekkige
huisvesting, … zijn vaak bittere realiteit als kinderen onder de armoedegrens leven.
De commissie voor Welzijn, Volksgezondheid, Gezin en Armoedebeleid van het
Vlaams Parlement heeft aan het Kinderrechtencommissariaat gevraagd een kinderrechtenvisie
over kinderarmoedebestrijding aan te reiken.
Ons vertrekpunt is dat werken aan oplossingen voor armoede en sociale uitsluiting
niet kan zonder aandacht voor kinderrechten.
“A decent standard of living, adequate nutrition, health care, education and
decent work and protection against calamities are not just development goals;
they are also human rights” 2
Inhoudelijk verzamelden we de input voor dit advies bij verschillende inspiratiebronnen.
Professionelen, ouders, kinderen en jongeren melden ons tal van knelpunten en
concrete problemen. Doorheen de tekst gebruiken we deze citaten om de tekst aanschouwelijk
te maken.
De armoedebeweging:
! contact met Samira Castermans, stafmedewerkster verantwoordelijk voor kinderarmoede
bij het ‘Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord
nemen’;
! het overlegforum over kinderarmoede waar verschillende ervaringsdeskundigen
uit de armoedeverenigingen beleidsprioriteiten formuleerden;
! het kinderrechtenforum over kinderarmoede van de Kinderrechtencoalitie;
! studiedag van ‘Uit de Marge’ rond de problemen waar maatschappelijke kwetsbare
jongeren en hun verenigingen structureel op vastlopen.
Experts:
! Prof. Dr. Maria De Bie, Dr. Rudi Roose en Dr. Griet Roets (Vakgroep Sociale Agogiek,
UGent) voor het ontwikkelen van een kinderrechtenvisie op kinderarmoede;
! Prof. Dr. Ides Nicaise en Prof. Dr. Tine Van Regenmortel (HIVA, KULeuven)
voor het uittekenen van beleidsprioriteiten voor onderwijs en het ‘empoweren’
van sociaal kwetsbare groepen;
! Dr. Sara Willems (Vakgroep Huisartsengeneeskunde en Eerstelijnsgezondheidszorg,
UGent) voor suggesties af te toetsen i.v.m. de rechten op een zo goed mogelijke
gezondheid(szorg) en Mevr. Nathalie Debast (Vereniging van Vlaamse
1 DE BOYSER, K., 2009, Armoede en deprivatie tijdens de eerste levensjaren: ontbrekende schakel in
het armoedeverhaal? In: VRANKEN, J, G. CAMPAERT, D. DIERCKX & A. VAN HAARLEM (red.), Arm
Europa, over armoede en armoedebestrijding op het Europese niveau, Leuven: Acco, Oases, pag. 253-
262.
2 UNDP, Human Development Report, Human Rights and Development, 2000, pag. 8.
3