Advies 'Armoede en sociale uitsluiting' - Demos

! Indicatoren moeten een duidelijke en aanvaardbare normatieve interpretatie
hebben. Een stijging of daling van de indicator vertegenwoordigt een verbetering/verslechtering
van de onderliggende sociale conditie;
! Indicatoren moeten sociaal aanvaard zijn: transparantie is dus belangrijk, begrijpbaarheid
noodzakelijk;
! De gebruikte indicatoren moet robuust en statistisch valideerbaar zijn;
! De indicatoren moeten een antwoord geven op effectieve beleidsinterventies,
waar er verbeteringen zijn moet de indicator dat bevatten. 52
4.2. Nood aan planmatige aanpak van het armoedebestrijdingsbeleid
Meten is weten, maar weten is niet altijd meten. 53 We benadrukken de nood aan
een zichtbare, effectieve meting, toetsing en evaluatie van het beleid op haar (potentiële
en reële) effecten op armoede. Dit alles binnen een meer planmatige aanpak
van het armoedebestrijding, met een geïntegreerde, coherente strategie over de
verschillende beleidsterreinen heen.
Naast kwantitatieve data zijn er ook meer kwalitatieve gegevens en instrumenten
nodig die een aanvullende insteek bieden voor beleidsevaluatie. Dit kan gebeuren
met een armoedetoets zoals in het 1 ste ontwerp van het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding
wordt voorgesteld. Maar hoe vermijden we dat een armoedetoets een
verplicht nummertje wordt van de betrokken administratie, die tegelijk rechter en
partij is. Bij elke concrete beleidsactie zou het leidmotief moeten zijn: nagaan wat
het effect op kinderen (en hun gezin) in armoede is. En in welke mate past de
maatregel in een geïntegreerde aanpak die aansluit bij de leefwereld van kinderen,
eerder dan bij een beleidsdomein. De armoedesector zelf zou deze armoedetoets
best beoordelen.
Monitoring betekent: het volgen van de route dat een plan, of een maatregel doorloopt.
Evaluatie verwijst naar een systematische manier van inschatten van de
waarde, het belang en de effectiviteit van een beleid(splan). Beide zijn nodig (en
complementair) in de beleidscyclus. Voor het Vlaams Actieplan Armoedebestrijding
zou men jaarlijkse monitoringrapporten voor beleidsmakers kunnen opstellen
waarbij zowel indicatoren worden opgenomen die de evolutie van de situatie beschrijven
(al dan niet gekoppeld aan strategische doelstellingen) als indicatoren die
de implementatie van maatregelen opvolgen (input/proces/output-indicatoren).
4.3. Kinderarmoedebarometer
In 2008 ontwikkelde OASeS, de onderzoeksgroep rond armoede en sociale uitsluiting
van de Universiteit Antwerpen, een nieuw instrument: de armoedebarometer.
Deze barometer laat de jaarlijkse evolutie van de armoedesituatie in Vlaanderen
zien. Voor de zes doelstellingen binnen de domeinen Gezondheid, Werk, Inkomen,
Wonen, Onderwijs en Samenleven werden indicatoren geselecteerd. De jaarlijkse
update geeft aan hoe de indicatoren van de verschillende doelstellingen het voorbije
jaar zijn geëvolueerd.
Bij de selectie van de indicatoren hield men rekening met de frequentie waarmee
nieuwe cijfers voor een indicator beschikbaar zijn. Ook zij stellen vast dat bepaalde
kwetsbare bevolkingsgroepen (bij hen gaat dit over personen die in collectieve
52 REDMOND G., 2008, Child Poverty and Children’s Rights: edging towards a definition., Journal of
Child and Poverty, Vol. 14, p. 63 – 82.; OFFICE OF THE HIGH COMMISSIONER FOR HUMAN
RIGHTS, 2004, Draft Guidelines: A human Rights Approach to Poverty Reduction Strategies. Http:
www.ohchr.org
53 DE BOYSER, K., 2008, Naar een doelmatigere armoedebestrijding. Een verkenning van de paden
naar een planmatig en evidenced-based armoedebestrijdingsbeleid in Vlaanderen. Antwerpen: Oases
51