Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 4

--.---~
14 Tijdschrift voor Gezondheid en Politiek - december '85
Greep
op de planning
Het maken van planningswetten voor de gezondheidszorg valt niet
mee. Aljarenlang worstelt de overheid met het ontwerp van de Wet
Voorzieningen Gezondheidszorg, de WVG. Ze heeft daarbij te maken
met de nodige tegenstand. Vooral de financiërs van de
gezondheidszorg leveren ongezouten kritiek. In hun angst de greep
op de planning (en dus op de kosten van de zorg) te verliezen,
proberen zij de wetsvoorstellen zo veel mogelijk te torpederen.
En met succes, zo stelt Gerrit Salemink, want sinds mei 1985ligt er
een behoorlijke uitgeklede planningswet, de Wet Gezondheidszorg
en Maatschappelijke dienstverlening (WGM). Heeft de tegenwerking
van de financiërs haar doel bereikt?
Gemt Salemink, huisarts te Amsterdam
Financiers of overheid
De laatste tijd kan men in de algemene
en gespecialiseerde pers steeds
vaker lezen dat het met de invoering
van de planningswetgeving in de gezondheidszorg
niet best gaat. Het gaat
hierbij om de Wet Voorzieningen Gezondheidszorg
(WVG) en de Wet Gezondheidszorg
en Maatschappelijke,'
dienstverlening (WGM).
Vooral het VNZ-blad Inzet laat de
hele jaargang door al vriend en vijand
aan het woord om duidelijk te maken
dat er "alternatieven voor de WVG"
ontwikkeld moeten worden (Mr. N. de
Jong van de VNZ in Inzet 1985/2), of
dat "de WGM gedoemd (is) te mislukken"
(D.Dees, VVD-Tweede Kamerlid
in Inzet 1985/9). Een evaluatierapport
over de integrale invoering van de
WVG in de regio Eindhoven wordt
aangegrepen; de onderzoekers (van de
Katholieke Hogeschool Tilburg) zouden
op grond van hun eigen materiaal
veel kritischer tegenover de WVG als
zodanig moeten staan (De WVGgewogen,
Inzet 1985/5).
De stemmingmakerij tegen de
WVG/WGM vanuit de hoek van de
VNZ is niet toevallig. De ziekenfondsen
voeren al jarenlang een soort loopgravenoorlog
om hun positie in de
planningssystematiek te versterken.
Toen het Ministerie van WVC zélf de
WVG op de helling heeft gezet om die
te veranderen in een WGM, sprongen
de ziekenfondsen hier handig op in
door te proberen de essentie van dez
wetten van tafel te krijgen.
Verwarring
De situatie rondom deze twee wet
ten is sinds eind 1983 steeds verwarde
geworden. Het was omstreeks die tij4
dat Minister Brinkman en Staats
sekretaris Van der Reijden van WV(
hun voornemen tot herziening van dl
planningswetgeving op hun beide:
terrein bekendmaakten (zie Tijd,
schrift voor Gezondheid en PolitieI
1983/3, pag. 30). De Kaderwet Speci.
fiek Welzijn, een planningssysteen
gebaseerd op vergaande decentralisa
tie voor het welzijnszorgterrein, ZO\
vervallen .en de Wet Voorzieninga
Gezondheidszorg, die was bedoeld on
samenhang decentralisatie en dempcratisering
in de gezondheidszorg 1;«
introduceren, zou worden gewijzigd
Delen van de' "maatschappelijke
dienstverlening" (gezinszorg en algemeen
maatschappelijk werk) zouden
in samenhang met de eerstelijns gezondheidszorg
gepland gaan worde:n
Daartoe zou een nieuwe wet, de We1
Gezondheidszorg en Maatschappelijke
dienstverlening, worden geconstrueerd.
De vraag op welke wijze men
dacht om zo verschillend gefinancierde
zorgsectoren in één planningssysteem
onder te brengen, werd in eerste
instantie niet beantwoord.
Immers, gezondheidszorgvoorzieningen
worden in het algemeen betaald
met verzekeringsgelden (premiefinanciering),
terwijl de maatschappelijke
dienstverlening uit algemene
middelen wordt bekostigd (begrotingsfinanciering).
De WVC-bewindslieden
maakten wel meteen duidelijk
dat de meest voor de hand liggende
oplossing, namelijk de gehele
samenhangende eerstelijnszorg in één
collectief verzekeringspakket te stop-]
pen, niet in aanmerking kwam. '
Men moet bedenken dat deze ommezwaai
van het Ministerie kwam op een
moment dat al duchtig begon door te
dringen dat invoering van de WVG
geen eenvoudige zaak was. Dikke pakken
papier waren al over de verschillende
aspekten van de invoeringsstrategie
geproduceerd en het einde daarvan
was nog lang niet in zicht. Hier
en daar werd met integrale invoering
geëxperimenteerd. De bewering van
het Ministerie van WVCdat de invoering
van de WVG en de experimenten
gewoon door zouden gaan, ondanks
het voornemen, deze wet tot een WGY
om te smeden, werd door niemand begrepen.
Het duurde tot september
1984 voordat een eerste ontwerp WGY
werd gepubliceerd in de vorm van wijzigingen
op de WVG.De belangrijkste
wijzigingen hadden, afgezien van de
uitbreiding van de werkingssfeer
de maatschappelijke dienstverlening.