Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 4

More documents

Recommendations

Info

--.---~ 14 Tijdschrift voor Gezondheid en Politiek - december '85 Greep op de planning Het maken van planningswetten voor de gezondheidszorg valt niet mee. Aljarenlang worstelt de overheid met het ontwerp van de Wet Voorzieningen Gezondheidszorg, de WVG. Ze heeft daarbij te maken met de nodige tegenstand. Vooral de financiërs van de gezondheidszorg leveren ongezouten kritiek. In hun angst de greep op de planning (en dus op de kosten van de zorg) te verliezen, proberen zij de wetsvoorstellen zo veel mogelijk te torpederen. En met succes, zo stelt Gerrit Salemink, want sinds mei 1985ligt er een behoorlijke uitgeklede planningswet, de Wet Gezondheidszorg en Maatschappelijke dienstverlening (WGM). Heeft de tegenwerking van de financiërs haar doel bereikt? Gemt Salemink, huisarts te Amsterdam Financiers of overheid De laatste tijd kan men in de algemene en gespecialiseerde pers steeds vaker lezen dat het met de invoering van de planningswetgeving in de gezondheidszorg niet best gaat. Het gaat hierbij om de Wet Voorzieningen Gezondheidszorg (WVG) en de Wet Gezondheidszorg en Maatschappelijke,' dienstverlening (WGM). Vooral het VNZ-blad Inzet laat de hele jaargang door al vriend en vijand aan het woord om duidelijk te maken dat er "alternatieven voor de WVG" ontwikkeld moeten worden (Mr. N. de Jong van de VNZ in Inzet 1985/2), of dat "de WGM gedoemd (is) te mislukken" (D.Dees, VVD-Tweede Kamerlid in Inzet 1985/9). Een evaluatierapport over de integrale invoering van de WVG in de regio Eindhoven wordt aangegrepen; de onderzoekers (van de Katholieke Hogeschool Tilburg) zouden op grond van hun eigen materiaal veel kritischer tegenover de WVG als zodanig moeten staan (De WVGgewogen, Inzet 1985/5). De stemmingmakerij tegen de WVG/WGM vanuit de hoek van de VNZ is niet toevallig. De ziekenfondsen voeren al jarenlang een soort loopgravenoorlog om hun positie in de planningssystematiek te versterken. Toen het Ministerie van WVC zélf de WVG op de helling heeft gezet om die te veranderen in een WGM, sprongen de ziekenfondsen hier handig op in door te proberen de essentie van dez wetten van tafel te krijgen. Verwarring De situatie rondom deze twee wet ten is sinds eind 1983 steeds verwarde geworden. Het was omstreeks die tij4 dat Minister Brinkman en Staats sekretaris Van der Reijden van WV( hun voornemen tot herziening van dl planningswetgeving op hun beide: terrein bekendmaakten (zie Tijd, schrift voor Gezondheid en PolitieI 1983/3, pag. 30). De Kaderwet Speci. fiek Welzijn, een planningssysteen gebaseerd op vergaande decentralisa tie voor het welzijnszorgterrein, ZO\ vervallen .en de Wet Voorzieninga Gezondheidszorg, die was bedoeld on samenhang decentralisatie en dempcratisering in de gezondheidszorg 1;« introduceren, zou worden gewijzigd Delen van de' "maatschappelijke dienstverlening" (gezinszorg en algemeen maatschappelijk werk) zouden in samenhang met de eerstelijns gezondheidszorg gepland gaan worde:n Daartoe zou een nieuwe wet, de We1 Gezondheidszorg en Maatschappelijke dienstverlening, worden geconstrueerd. De vraag op welke wijze men dacht om zo verschillend gefinancierde zorgsectoren in één planningssysteem onder te brengen, werd in eerste instantie niet beantwoord. Immers, gezondheidszorgvoorzieningen worden in het algemeen betaald met verzekeringsgelden (premiefinanciering), terwijl de maatschappelijke dienstverlening uit algemene middelen wordt bekostigd (begrotingsfinanciering). De WVC-bewindslieden maakten wel meteen duidelijk dat de meest voor de hand liggende oplossing, namelijk de gehele samenhangende eerstelijnszorg in één collectief verzekeringspakket te stop-] pen, niet in aanmerking kwam. ' Men moet bedenken dat deze ommezwaai van het Ministerie kwam op een moment dat al duchtig begon door te dringen dat invoering van de WVG geen eenvoudige zaak was. Dikke pakken papier waren al over de verschillende aspekten van de invoeringsstrategie geproduceerd en het einde daarvan was nog lang niet in zicht. Hier en daar werd met integrale invoering geëxperimenteerd. De bewering van het Ministerie van WVCdat de invoering van de WVG en de experimenten gewoon door zouden gaan, ondanks het voornemen, deze wet tot een WGY om te smeden, werd door niemand begrepen. Het duurde tot september 1984 voordat een eerste ontwerp WGY werd gepubliceerd in de vorm van wijzigingen op de WVG.De belangrijkste wijzigingen hadden, afgezien van de uitbreiding van de werkingssfeer de maatschappelijke dienstverlening.
4 I betrekking op - een vereenvoudiging van de planningssystematiek (deregulering). De positie van de besluitvormende regionale overheidsorganen werd versterkt ten opzichte van het adviserende 'veld' (beroepsbeoefenaren, gebruikers en verzekeraars/finantiers). - een zeer ingewikkeld systeem vanfinanciële kaders, waarmee het mogelijk zou moeten worden de totale financiële ruimte voor een regionaal plan aan te geven en daarbinnen in beperkte mate te kunnen schuiven r.m het premiegefinancierde naar het begrotingsgefinancierde gedeelte en omgekeerd. CaHtie Omdat het slechts om wijzigingen T;m de WVG ging, werd het ontwerp nrlltstreeks naar de Raad van State ~, zonder eerst om advies van Zwlrenfondsraad en Nationale Raad 'IOOI'deVolksgezondheid te vragen. De !laad van State weigerde dit te accep- 1en!n. De normale procedure moest 1I!OIr'del gevolgd. Pogingen om de ad- T'III!5Organen onder zeer grote tijdsdruk 1e zetten mislukten. De Nationale 1bad protesteerde tegen de toenemen- ,iiIeft'n03.ITing, maar zag toch wel iets m. de WGM.De Vereniging van Neder- :..dse Gemeenten vond de bevoegdiEder!. van de lagere overheden te ge- !lIIIIIC ten opzichte van die van de cen- -:r.Iill.e averheid in de WGM. Te weinig dll!a!Dtralisatie dus. De Ziekenfonds- :aad achtte de vèrgaande bevoegdhe- __ voor overheidsorganen in strijd lIIiIt'!I: het verzekeringssysteem. la de Ziekenfondsraad deinsde de "i'l'Z er niet voor terug om in haar verlII!."t ~ de planningssystematiek van lI"iGWGM een coalitie aan te gaan !IIII!!t typische vertegenwoordigers van is particuliere initiatief: de particu- ~ DeStenkostenverzekeraars en de iMI!!:dqse:1iesorganisaties. FNV en CNV ~ zic:b bij deze coalitie aan zodat eI!B t.eed front ontstond. Dit leidde ~ rt!I!S advies van de Raad over "plan- ••• EB financiering", dat inhield dat ~ de eerstelijns zorg Ziekenfonds- WII!!1IB AW'BZeigenlijk voldoende mopmlljjkMien bieden om tot planning te ••••••• lieIt,....a.ripiele verschil met de WVG l5 •• liet in de opzet van de Zieken- ••••••••aad niet de overheidsorganen, __ de ftnekeraars zijn die doorn.wnde bevoegdheden op het ge- '-d 'All de planning zouden krijgen, c.. l!lllft' datgene wat er van het plan ,1IDk daadwe:kelijk tot uitvoering iIaImL Dat is dan precies wat de verze- ~ altijd hebben gewild sinds er ~ dr imoering van de al jaren gele- •••••. bet Parlement aanvaarde W"I1G __ gepraat. Zij hebben nooit de consequentie van de planningswet willen aanvaarden dat uit besluiten van regionale overheidsorganen zou kunnen voortvloeien wat zij hebben te betalen. Het systeem van de WGM is voor hen helemaal uit den boze, omdat overheidsorganen dan zelfs zouden kunnen besluiten om premiegelden te besteden buiten de verzekeringssector. De verzekeraars zijn belast met het beheer van de door de verzekerden bijeengebrachte premiegelden en hebben. erop toe te zien dat die worden uitgegeven voor het doel waarvoor ze zijn opgebracht, zo is hun redenering. Dus nadat het overheidsorgaan tot de vaststelling van het plan is gekomen, zal het altijd nog aan de verzekeraar zijn om te beoordelen of voorzieningen ook uit hun pot betaald zullen worden. Het erkenningen- en indicatiesysteem van ZFW en AWBZ zou moeten blijven functioneren, ook al is er een WVG. Zelfs de verplichting voor de ziekenfondsen om alle beroepsbeoefenaren, die zich als medewerker aanmelden, te contracteren, zou moeten komen te vervallen. Iets dergelijks is natuurlijk nooit de bedoeling geweest van de WVG. Het zou kunnen betekenen dat instellingen die erkend zijn op grond van de WVG en hun plaats in het plan hebben, van financiering via ZFW/AWBZ verstoken blijven, of dat een beroepsbeoefenaar met een vestigingsvergunning van het gemeentebestuur op zak, geen contract met het ziekenfonds zou kunnen krijgen. Toch planniDg? Inmiddels is er een tweede bijgesteld ontwerp WGM (mei 1985), waarin al behoorlijk aan de kritiek uit de hoek van verzekeraars/financiers is tegemoetgekomen en veel meer wordt erkend dat die hun eigen onaantastbare bevoegdheden hebben in de premiegefinancierde sektor. Van de oorspronkelijke mooie bedoelingen blijft dan ook niet veel over. Buiten het Ministerie van WVC lijkt eigenlijk niemand meer erg in de planningswetgeving te geloven. Evaluatierapporten over experimenten met de integrale invoering in Eindhoven en Kennemerland, maken het beeld er niet fraaier op. Des te opmerkelijker is het dat Het Kabinet op 27 september jl. zijn goedkeuring hechtte aan een vestigingsregeling voor huisartsen, gebaseerd op de 'oude' WVG. Overigens ook hier weer hetzelfde beeld: niemand is tevreden. De beroepsgroep van de huisartsen vindt dat ze te weinig invloed op de vestigingsprocedure heeft. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten vindt dat de gemeenten te weinig beleidsruimte hebben, omdat de normen voor aantal- Tijdschrift voor Gezondheid en Politiek . december '85 15 len huisartsen en individuele praktijkgrootte vastliggen. De Vereniging van Nederlandse Ziekenfondsen betreurt het dat niet is gekozen voor ontheffing van de contracteerplicht voor de ziekenfondsen als vestigingsregeling. En van links komt de kritiek dat deze afscherming van de markt niet in het belang is van de patient. Dat het vestigingsbesluit voor huisartsen toch kan worden doorgezet zou de verwachting kunnen wekken dat nu ook andere elementen van de WVG/ WGM alsnog ingevoerd zullen gaan worden. Het Ministerie van WVC heeft, in haar pogingen met de fundamentele bezwaren van de verzekeraars/financiers rekening te houden, de zaak enorm ingewikkeld gemaakt. Naar mijn idee zal er van verdere planning niet veel meer terecht komen .••
Page 2 and 3: 'Yzouwen, vl'llChtbaarheid en jpdps
Page 4 and 5: o :::J o ::c: z• I m:.E]&AIGANG,
Page 6 and 7: 8 Tijdschrift voor Gezondheid en Po
Page 8 and 9: 10 Tijdschrift voor Gezondheid en P
Page 18 and 19: Huisartsen mogen zich niet te snel
Page 20 and 21: . ~. 22 Tijdschrift voor Gezondheid
Page 30 and 31: 32 Tijdsc:hrift voor Gezondheid en
Page 32 and 33: i! :' i ~ . '- 34 Tijdschrift voor
Page 40 and 41: 42 Tijdsc:hrift voor Gezondheid en
Page 42 and 43: ,..-"------- 44 Tijdschrift voor Ge
Page 44 and 45: I , 46 Tijdschrift voor Gezondheid
Page 50 and 51: ! 62 Tijdsc:hrift voor Gezondheid -
Page 52 and 53: 54 Tijdsc:hrift VOOI' Gezondheid en
Page 54 and 55: Verkoop uw scriptie: stuur haar op
Page 56: 58 Tijdsc:hrift voor Gezondheid en

Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 4

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?