Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 4

10 Tijdschrift voor Gezondheid en Politiek - december 'SS
Planningen
Competitie
Linksaf
met het
marktmechanisme?
In het vorige nummer van Tijdschrift
voor Gezondheid en Politiek hielden
Boumans c.s.! een warm pleidooi voor
een strategisch gebruik van de huidige
werkloosheid onder artsen om tot
daadwerkelijke vernieuwing van de
eerstelijns gezondheidszorg te komen.
De wankelende "professionele marktorde"
van de artsen dient in hun ogen
gebruikt te worden om allang gewenste
"wettelijke structurele maatregelen"
te treffen, gesteund door nieuwe
coalities van financiers, patiënten en
werkloze hulpverleners. Hiermee kiezen
zij een interessante positie in de
discussie over commercialisering van
de gezondheidszorg die het laatste jaar
heftig is opgelaaid. In hun betoog
wordt een aanzet tot een strategie gegeven
waarin zowel concurrentie als
regulering elementen zijn. Een gedachte
die om verdere uitwerking
vraagt.
Centraal in de huidige discussie staat
de vraag of, en zo ja onder welke voorwaarden
marktmechanismen een rol
mogen spelen binnen de gezondheidszorg.
De afgelopen maanden spitste
die discussie zich toe rond de voors en
tegens van de onlangs afgekondigde
vestigingsregeling voor huisartsen. In
de landelijke dagbladen stonden de
opiniepagina's bol van de ingezonden
stukken en commentaren, waaraan
ook tal van medewerkers van TGP hun
bijdragen leverden. Van de genuanceerde
positie van Boumans c.s. bleef
daarbij weinig heel. De discussie deed
mij denken aan een voorval dat ik jaren
geleden eens aanschouwde. Een
klasje alpinisten oefende op een steile
ijshelling in het gebruik van klimijzers.
Op een zeker moment verloor
een van hen het evenwicht en zeilde,
volgens de regelen der kunst, twintig
meter op zijn broek naar beneden om
daar ongedeerd in een hoop sneeuw te
belanden. Uit balans gebracht door de
De nieuwe vestigingsregeling voor huisartsen
heeft menige pen in beroering gebracht. In de
kolommen van de Volkskrant vlogen redacteuren
van dit tijdschrift elkaar in de haren. Is een
progressieve volksgezondheidspolitiek gediend
bij een betere planning of moet de vrije
concurrentie uitgebouwd worden?
Erik Heydelberg doet hier een poging deze twee
uitgangspunten te combineren. Planning en
competitie kunnen leiden tot kwaliteitsverbetering
en structuurveranderingen. Health Maintenance
Organisations zouden op non-profitbasis de
concurrentie aan moeten gaan met andere
organisatievormen van hulpverlening.
Een interessant perspectief, hoewel afgewacht
moet worden of deze nieuwe instellingen
levensvatbaar blijken. De onderling beheerde
ziekenfondsen wisten het met de "eigen
instellingen" immers ook niet bol te werken tegen
de solistische praktijken? Zal die géschiedenis zich
herhalen of leiden concurrentie én planning tot
doorbraken in de gezondheidszorg?
Erilc Heydelbergdocent en adviseur
maatschappelijke gezondheidszorg.
aanblik van hun vallende klasgenoot
zeilden binnen een minuut nog vier alpinisten
naar beneden. Zij waren echter
minder gelukkig dan hun voorganger
want door in paniek wild zwaaiende
benen sloegen ze over de kop en
kwamen derhalve bont en blauw in
een steenhoop terecht.
Misplaatste verwarring
De verwarring die het denken over
marktmechanismen en commercialisering
bij vanouds linkse critici van
de gezondheidszorg te weeg brengt is
enorm. En vooral ook enorm misplaatst.
Zo hield Hein Raat 2 een onbekookt
pleidooi voor de volledig vrije
concurrentie tussen huisartsen, waarop
Guus Bannenberg, eveneens in de
Volkskrant, weer reageerde met een
warm betoog voor de vestigingsregeling
en tegen marktmechanismen. In
mijn ogen missen beide posities een