Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 4
Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 4
Tijdschrift Gezondheid en Politiek jaargang 1985 nr 4
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
will<strong>en</strong>, dan moet dat kunn<strong>en</strong>. Maar nu moet je keuzes<br />
mak<strong>en</strong> <strong>en</strong> krijg je te mak<strong>en</strong> met de gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong> van de zorg.<br />
Met die keuzes heeft de bond weinig te mak<strong>en</strong>, dat zijn<br />
politieke beslissing<strong>en</strong>. Wij toets<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> maar. Het selectievraagstuk<br />
speelt niet alle<strong>en</strong> bij patiënt<strong>en</strong> die meer will<strong>en</strong>.<br />
De overheid wil beheers<strong>en</strong>, hulpverl<strong>en</strong>ers will<strong>en</strong> profiler<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> professionaliser<strong>en</strong>, ziek<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong> budgetter<strong>en</strong>;<br />
overal speelt de vraag wie straks hoeveel geld krijgt.<br />
Wij hebb<strong>en</strong> dus met de patiënt te mak<strong>en</strong>. Dat méér will<strong>en</strong><br />
komt nu al minder voor dan vroeger. To<strong>en</strong> war<strong>en</strong> er groep<strong>en</strong><br />
die op elke straathoek e<strong>en</strong> wijkverpleegkundige wild<strong>en</strong>.<br />
Nu zi<strong>en</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> dat "meer will<strong>en</strong>" wel e<strong>en</strong>s teg<strong>en</strong>strijdig<br />
kan zijn aan "beter will<strong>en</strong>". Je moet keuzes mak<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> daar zijn we heel pragmatisch in. We zijn ge<strong>en</strong> idealistische<br />
organisatie. We zi<strong>en</strong> ook wel dat het uit de l<strong>en</strong>gte<br />
of uit de breedte moet kom<strong>en</strong>. Het selectievraagstuk speelt<br />
op drie niveaus. Op macroniveau: waarom moet je 10%<br />
aan gezondheidszorg bested<strong>en</strong>. Waarom niet minder geld<br />
naar def<strong>en</strong>sie <strong>en</strong> meer naar gezondheidszorg? Maar goed,<br />
daar houd<strong>en</strong> we ons niet mee bezig, wij richt<strong>en</strong> ons op het<br />
meso- <strong>en</strong> microniveau. Als je daar slechte selectiecriteria<br />
maakt, legitimeer je de slechte keuzes die op macroniveau<br />
zijn gemaakt. Dat is bij schaarste e<strong>en</strong> dilemma waar je<br />
voor staa t: moet je meewerk<strong>en</strong> aan selectiecri teria <strong>en</strong> daardoor<br />
altijd e<strong>en</strong> groep patiënt<strong>en</strong> de dupe lat<strong>en</strong> word<strong>en</strong> of<br />
moet je principieel weiger<strong>en</strong> e<strong>en</strong> slecht beleid op die manier<br />
uit te voer<strong>en</strong>? Werk<strong>en</strong> op mesoniveau betek<strong>en</strong>t bepal<strong>en</strong><br />
bij welke voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> het geld terecht komt. Tot nu<br />
toe bepal<strong>en</strong> met name de hulpverl<strong>en</strong>ers waar de behoeft<strong>en</strong><br />
van de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong>, wij vind<strong>en</strong> dat de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zelf daarover<br />
mee moet<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> prat<strong>en</strong>. Het hele bestuursmechanisme<br />
moet verbeter<strong>en</strong> zodat de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> er invloed op krijg<strong>en</strong>.<br />
T<strong>en</strong> tweede moet<strong>en</strong> de voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> die bestaan ook<br />
optimaal functioner<strong>en</strong>. Optimalisering, niet maximalisering.<br />
"Schaarste" betek<strong>en</strong>t vaak het niet functioner<strong>en</strong> van<br />
voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>: ruzie tuss<strong>en</strong> hartchirurg<strong>en</strong> bijvoorbeeld.<br />
Op zich is het ge<strong>en</strong> probleem dat e<strong>en</strong> patiënt geavanceerde<br />
techniek wil, maar e<strong>en</strong> ziek<strong>en</strong>huis d<strong>en</strong>kt dat zo'n apparaat<br />
24 uur per dag moet draai<strong>en</strong> <strong>en</strong> dan gebeur<strong>en</strong> er allemaal<br />
<strong>Tijdschrift</strong> voor <strong>Gezondheid</strong> <strong>en</strong> <strong>Politiek</strong> - december 'SS 23<br />
overbodige ding<strong>en</strong> mee <strong>en</strong> dat kost geld! Als ze nu e<strong>en</strong>s<br />
zoud<strong>en</strong> beginn<strong>en</strong> met het niet verricht<strong>en</strong> van overbodige<br />
onderzoek<strong>en</strong>, dan is dat al heel wat.<br />
Bij selectie zit je met de vraag wat je nu eig<strong>en</strong>lijk wilt.<br />
Je hebt te mak<strong>en</strong> met solidariteit: je raakt specifieke groep<strong>en</strong>.<br />
Dure kunsthart<strong>en</strong> afschaff<strong>en</strong>? Of bezuinig<strong>en</strong> op minder<br />
lev<strong>en</strong>sbedreig<strong>en</strong>de zak<strong>en</strong>; e<strong>en</strong> wachtlijst voor heupoperaties?<br />
Kiez<strong>en</strong> voor solidariteit betek<strong>en</strong>t kiez<strong>en</strong> voor<br />
minder voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> waar meer m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> gebruik van<br />
kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>. Of je nu wel of niet meewerkt, met selectie<br />
krijg je toch te mak<strong>en</strong>. Je woont bijvoorbeeld in e<strong>en</strong> plaats<br />
waar ge<strong>en</strong> dialyse mogelijk is, maar je hebt e<strong>en</strong> groot huis<br />
waar je dialyse kunt do<strong>en</strong>, of je hebt vri<strong>en</strong>djes die ingang<strong>en</strong><br />
wet<strong>en</strong>, of je hebt geld: dat werkt heel oneerlijk. Dan kun<br />
je beter meewerk<strong>en</strong> aan het opzett<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> goed selectiesysteem.<br />
Wij vrag<strong>en</strong> ons mom<strong>en</strong>teel af of je voor bepaalde voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
toch niet e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> risico moet invoer<strong>en</strong>. Als je<br />
ziet wat ziek<strong>en</strong>fondspatiënt<strong>en</strong> niet allemaal aan tandarts<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> betal<strong>en</strong>, dan zou je e<strong>en</strong>s kunn<strong>en</strong> onderzoek<strong>en</strong><br />
of de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> niet 10% eig<strong>en</strong> risico voor de tandarts <strong>en</strong><br />
10% eig<strong>en</strong> risico voor de huisarts will<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>. Misschi<strong>en</strong><br />
wil m<strong>en</strong> dat wel liever dan alles van de huisarts vergoed<br />
krijg<strong>en</strong> <strong>en</strong> veel betal<strong>en</strong> bij de tandarts! Moet<strong>en</strong> ongelukk<strong>en</strong><br />
bij de wintersport vergoed word<strong>en</strong> door het ziek<strong>en</strong>fonds<br />
of moet je die in e<strong>en</strong> aparte verzekering onderbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>? Ik<br />
vind van wel! Bevalling<strong>en</strong> ...is dat gezondheidszorg? Of<br />
moet je dat via fiscale aftrekpost<strong>en</strong> vergoed<strong>en</strong>? Waar leg<br />
je de gr<strong>en</strong>s dan? Bij sportongevall<strong>en</strong>? M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die rok<strong>en</strong>?<br />
Achter elk argum<strong>en</strong>t zit weer e<strong>en</strong> argum<strong>en</strong>t. Iemand die<br />
veel rookt, doet dat ook niet zomaar. Slecht werk- of woonomstandighed<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> daarmee te mak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> dan<br />
zit je al heel snel op het terrein van de prev<strong>en</strong>tie. Moet je<br />
dat vooral gaan financier<strong>en</strong>? De solidari teitsgedach t<strong>en</strong> optimaliser<strong>en</strong><br />
vind ik heel moeilijk. Kun je e<strong>en</strong> systeem bed<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />
waarmee iedere<strong>en</strong> tevred<strong>en</strong> is <strong>en</strong> niemand buit<strong>en</strong>om<br />
kan? Ook al maak je de hele gezondheidszorg gratis,<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> blijv<strong>en</strong> toch steeds meer will<strong>en</strong>. En het blijft oneerlijk<br />
verdeeld... .,