n Cigen STIJL?

Wet op de journalistieke verantwoordelijkheid
Bij de Tweede Kamer is thans ingediend
een wetsontwerp tot regeling van de verantwoordelijkheid
van journalisten en andere
bij de pers werkzame personen voor
journalistieke arbeid.
In de toelichting zet de Regering uiteen,
dat voor alle sectoren van het perswezen
geldt, zij het niet steeds in dezelfde mate,
de niet te onderschatten verantwoordelijkheid
van de pers ten aanzien van de voorlichting
in het algemeen en daarmede tegenover
de gehele Nederlandse samenleving.
Deze verantwoordelijkheid rust in de
eerste plaats op de scribenten, doch tot zekere
hoogte ook op de uitgevers.
De wetgever — die reeds regelen gesteld
heeft met betrekking tot andere vertrouwensposities
als het beroep van advocaat
of medicus — heeft tot nu toe nagelaten de
verantwoordelijke positie van de journalist
en de uitgever van persorganen in zijn
gezichtskring te betrekken.
Een hoogstaande journalistenstand vormt in
dezelfde mate een algemeen belang van de
eerste orde als een betrouwbaar artsencorps
en een fatsoenlijke balie. Er moet
naar gestreefd worden, dat op de duur ook
de journalistiek als een „nobile officium"
wordt erkend.
De scribent te kwader trouw beschikt, al
houdt hij zich binnen de door de strafwet
gestelde grens — gewoonlijk bevindt hij zich
juist op het grensgebied — over wapens,
waartegen de huidige wetgeving geen verweer
biedt.
In herinnering wordt gebracht, dat in
1939 een wetsontwerp werd ingediend,
waarin aanvullingen van het Wetboek van
Strafrecht werden voorgesteld, teneinde
bedoelde buitensporigheden tegen te gaan.
Het wetsontwerp werd, blijkens het Voorlopig
Verslag' van de Tweede Kamer, niet
onverdeeld gunstig ontvangen. Het ligt
dan ook niet in het voornemen een voortzetting
van de parlementaire behandeling
uit te lokken. De vraag, of op het punt van
de drukpersdelicten aanvulling van het
Wetboek van Strafrecht gewenst is, is nog
in studie. Zonder op het resultaat hiervan
vooruit te willen lopen, is de regering van
oordeel, dat deze kwestie aan actualiteit
heeft verloren, doordat tijdens en na de
oorlog reeds eer bestaande denkbeelden betreffende
een tuchtrecht voor journalisten
concretere vormen hebben aangenomen.
De Regering betoogt, dat een journalistiek
tuchtrecht zeer wel te rijmen is met
art. 7 der Grondwet.
De statuten der journalisten-organisaties
kennen reeds een tuchtregeling in eigen
kring. Het belang van een dergelijke verenigings-tuchtrechtspraak
mag niet worden
onderschat, doch juist de journalisten, die
het wetsontwerp beoogt te treffen, zouden
zich aan haar werkingssfeer kunnen onttrekken
door het verenigingsverband te
66
verlaten, of zich niet daarin te begeven.
Daarenboven zijn de verantwoordelijke redacteuren
van nieuwsbladen en tijdschriften,
voor zover zij geen journalist van beroep
zijn, als zodanig niet georganiseerd en
derhalve niet aan verenigings-tuchtrecht
onderworpen.
Wil deze tuchtrechtspraak er toe bijdragen
de stand der journalisten te maken tot één,
die in eigen en anderer oog kenbaar is als
drager van één roeping, dan moet niemand
zich journalist mogen noemen, die niet aan
de tuchtrechtspraak onderworpen is.
Daarom wordt in ditzelfde wetsontwerp een
bescherming van dit titel voorgesteld,
waarmede tevens een van ouds in journalistenkringen
gekoesterde wens in vervulling
zou gaan.
Om een scherpe afbakening van de kring
der beroepsgenoten te verkrijgen, zullen zij
geregistreerd moeten worden. Ten aanzien
van degenen, die in nevenberoep een
nieuwsblad of tijdschrift redigeren, alsmede
ten aanzien van de zakelijke leiders van
bladen of persbureaux, geldt dit vereiste
niet, aangezien hier niet of in mindere
mate van een bepaalde stand gesproken kan
worden.
Waar nu de journalisten worden geregistreerd,
bestaat er reden voor de bevoegdheid
een in te stellen Persgerecht, om
inschrijving te weigeren, wanneer de aspirant
de eer van de stand in gevaar zou
brengen. Hiervoor zijn soortgelijke bepalingen
ontworpen als gelden met betrekking
tot de plaatsing' op het tableau der advocaten.
Voorts zal er een beroepsinstantie
zijn, die in meerderheid wordt gevormd
door rechters, die niet in relatie tot het
perswezen staan.
In navolging van het Reglement Medisch
Tuchtrecht wordt voor de toepassing van
de tuchtmaatregelen en voor de beoordelingvan
de aanvragen tot inschrijving in het
register in eerste instantie voorgesteld een
college van personen, die in de pers werkzaam
zijn, voorgezeten door een juristbuitenstaander.
Het z.g. Centrale College is
uit genoemd reglement niet overgenomen.
Naar analogie van de Pachtwet is hiervoor
gekozen een Kamer van het Amsterdamse
Gerechtshof, aangevuld met een tweetal
leken.
In overeenstemming met de opvatting, die
terzake in de kring der journalisten leeft,
werd het wenselijk geacht ook degenen, die'
als nevenfunctie de hoofdredactie van'een
dagblad voeren, tot de journalisten te rekenen.
Onder deze categorie vallen twee
verschillende maatschappelijke typen, namelijk
de uitgever (directeur), die tevens
hoofdredacteur van zijn courant is, en de
hoofdredacteur, wiens hoofdberoep buiten
de pers (gewoonlijk politieke leven) is gelegen.
De tot dit laatste type behorende
personen, die gemeenlijk slechts hoofdarti-