Historische wortels van het Postmodernisme

Recommendations

Info

Voorwoord Hoewel het postmodernisme - dat nochtans in de academische wereld een tijdje werd beschouwd als niet veel meer dan een storm in een glas water (een storm die bovendien ondertussen ook nog eens was uitgewaaid) - populair blijft en zich zelfs kan verheugen in een nog steeds toenemende belangstelling; moet ik al te vaak vaststellen dat slechts weinigen de inspiratiebronnen, historische wortels en recente ‘grondleggers’ van deze denkbeweging schijnen te kennen. Hierdoor wordt het postmodernisme dan ook vaak gezien als een denken dat zich specifiek in onze laat-kapitalistische maatschappij zou hebben ontwikkeld en daarin dus een zekere uniciteit kent en beperkt blijft tot deze specifieke tijdsperiode. Hierdoor komt tevens de nadruk te liggen op het postmodernisme als een denkbeweging die een reactie vormt op het modernistische denken en dus ook enkel vanuit dit modernisme correct begrepen kan worden. Hoewel ik zeker niet wil ontkennen dat het modernisme, en meer specifiek haar obsessie met het verzamelen van wetenschappelijke en historische kennis, inderdaad een belangrijke aanzet heeft gevormd voor de positie die het postmodernisme in deze tijd bezet ten opzichte van andere denksystemen zoals bijvoorbeeld het modernisme, vind ik het nodig om tegen enkele elementen van deze traditionele interpretatie in te gaan. Ik wil dan ook in dit boek tonen hoe wij doorheen de geschiedenis van het menselijke denken steeds opnieuw een soort van ‘postmodernisme’ avant la lettre kunnen terugvinden bij bepaalde auteurs, en dat het bij het onderscheid tussen ‘modernisme’ en ‘postmodernisme’ dus meer gaat om twee alternatieve manieren van denken, twee alternatieve interpretaties van de wereld, die altijd al naast elkaar hebben bestaan en dat waarschijnlijk ook altijd zullen blijven doen. Het is dus volgens mij ook helemaal niet opmerkelijk dat er in onze tijd ‘postmoderne denkers’ bestaan - aangezien die denkers altijd al hebben bestaan -; maar wat wel opmerkelijk is, is de positie die dit denken inneemt ten opzichte van andere vormen van denken. Nochtans is ook dit, zoals we verder in dit boek zullen zien, geen historisch unicum. Natuurlijk is het nodig zich in het kader van een eindwerk enkele drastische begrenzingen op te leggen, aangezien men nu eenmaal moet rekening houden met een maximaal aantal bladzijden. Daarom heb ik er voor gekozen in dit boek slechts zeer vluchtig een blik te werpen op de vraag ‘Wat is postmodernisme?’ (Hoofdstuk I). Hoewel het dus niet absoluut nodig is reeds enige voorkennis omtrent dit onderwerp te bezitten om dit boek te begrijpen en er iets aan te hebben, zal de lezer die wel over een gedegen voorkennis beschikt veel meer uit dit boek kunnen halen dan de lezer zonder voorkennis. Op een manier richt dit boek zich dan ook in de eerste plaats tot die mensen die zich tot het postmoderne denken aangetrokken voelen en zich er reeds tot op 4
zekere hoogte in hebben verdiept, doch die niet over de historisch-filosofische achtergrondkennis beschikken die ik zelf in de loop van mijn universitaire studies op dit terrein heb weten vergaren; alsook op die mensen die wel min of meer vertrouwd zijn met het hedendaagse postmodernisme maar die, door de oppervlakkige representatie die al te vaak van dit denken wordt gegeven en de misverstanden die daaruit voortvloeien, misschien onterecht een enigszins wantrouwend oordeel tegenover dit denken hebben geveld. Anderzijds is dit boek natuurlijk in de eerste plaats geschreven teneinde mijn diploma van licentiaat in de wijsbegeerte te behalen, en ik ben er me dan ook van bewust dat de leden van de jury, die dit werk zullen beoordelen, wel degelijk over de nodige historisch-filosofische achtergrondkennis beschikken. Ik ben er echter van overtuigd dat ook zij plezier zullen beleven aan het lezen van dit boek, en hoop tevens dat zij op basis van dit werk zullen moeten erkennen dat ik de leerstof voldoende beheers om mijn diploma te verdienen. Door het behandelen van het denken van Friedrich Nietzsche en Ludwig Wittgenstein (Hoofdstuk II), wil ik de lezer een blik laten werpen op twee van de (min of meer) recente voorlopers van het postmodernisme. Ik ben er namelijk van overtuigd dat men hierdoor een genuanceerder inzicht verkrijgt in de redenen waarom het postmoderne denken in onze hedendaagse wereld de positie heeft ingenomen die ze heden ten dage bezet. Zoals we zullen zien is daarbij het modernisme, en vooral haar waarheidsbegrip en de met haar gepaard gaande kennisaccumulatie, inderdaad een belangrijke katalysator geweest die het postmoderne denken in onze tijd opnieuw meer op de voorgrond heeft gebracht. Door vervolgens echter ook het denken van Herakleitos en de sofisten te behandelen (Hoofdstuk III), wil ik de lezer tonen hoe zich ook in het presocratische Griekenland een zelfde denkbeweging heeft voorgedaan, en hoe ook daar, in het werk van de sofisten, ‘het postmoderne denken’, een gelijkaardige positie is gaan bekleden als dewelke zij in onze hedendaagse (westerse) wereld inneemt. Hoewel ik dus verder geen historische tijdsvlakken behandel, mag de lezer er van uitgaan dat dit postmoderne denken zich ook in andere historische periodes manifesteert. Ik heb er echter voor gekozen mij (wegens het opgelegde aantal bladzijden) tot het presocratische Griekenland te beperken omdat juist de positie van het ‘postmodernisme’ hier zo gelijkaardig is aan onze eigen tijd, en deze periode ons dus misschien ook het duidelijkst een blik kan schenken op bepaalde maatschappelijke factoren die juist voor deze positie van belang zouden kunnen zijn. Bij dit laatste punt zal ik tenslotte nog even stilstaan in het nawoord van dit boek. 5
Page 1 and 2: Historische wortels van het Postmod
Page 3: Inhoudsopgave VOORWOORD____________
Page 7 and 8: I. Wat is postmodernisme? Postmoder
Page 9 and 10: eeds het afmeten aan het eigen idea
Page 11 and 12: denken opgang maakt, blijkt ten eer
Page 13 and 14: aandacht voor de Griekse oudheid en
Page 15 and 16: staan bij de vraag of een gestelde
Page 17 and 18: II. Historische wortels van het pos
Page 19 and 20: gemaakte ‘deugd’ was de grootst
Page 21 and 22: “70 Onze hebbelijkheid om een her
Page 23 and 24: tragedie slaagde er nu volgens Niet
Page 25 and 26: aangezien deze zo immers niet lange
Page 27 and 28: ij Wagner en diens hele Duitse rena
Page 29 and 30: genomen noch een onegoïstisch hand
Page 31 and 32: hierin gelegen, dat de mens in haar
Page 33 and 34: telkens enkele maanden te verblijve
Page 35 and 36: schap - maar zij ervaart de schuld
Page 37 and 38: Ten slotte wil ik u nog een paar ve
Page 39 and 40: werd vanaf dan ook min of meer een
Page 41 and 42: der instincten niet zoveel machtige
Page 43 and 44: aangeheven heeft. Naar buiten gebra
Page 45 and 46: hoogste: - zij wenste zich het lich
Page 47 and 48: Nietzsche, die nu ook een metafysic
Page 49 and 50: wil nog liever het niets willen dan
Page 51 and 52: ondeugden? - Het daadwerkelijke med
Page 53 and 54: karakter - hersenspinsels, waarin h
Page 55 and 56:
II.II. Ludwig Wittgenstein “Ik ge
Page 57 and 58:
praktische opinie ermee in overeens
Page 59 and 60:
voor deze ervaring was, geloof ik,
Page 61 and 62:
elkaar plaatsen van enkele citaatje
Page 63 and 64:
U zegt, het is net zo gesteld hierm
Page 65 and 66:
invloed heeft uitgeoefend op het de
Page 67 and 68:
opvliegendheid, overal problemen me
Page 69 and 70:
processen van het benoemen van de b
Page 71 and 72:
opgaan? We kunnen ons toch heel goe
Page 73 and 74:
overeenstemming van meningen, maar
Page 75 and 76:
denken, begrijpen,… mentale, inne
Page 77 and 78:
Untersuchungen terugkeren en Wittge
Page 79 and 80:
zekere manier kan men niet voorzich
Page 81 and 82:
inbreuk op de regels, die bij wijze
Page 83 and 84:
III. Historische wortels van het po
Page 85 and 86:
in de allereerste plaats een politi
Page 87 and 88:
B 51: “Ze begrijpen niet hoe dat
Page 89 and 90:
Vooraleer deze uitgebreide lijst va
Page 91 and 92:
vlak moet zijn. 59 Een ander prakti
Page 93 and 94:
Als we door de nogal duidelijk chri
Page 95 and 96:
aanwezig zijn. Zo is de visie van H
Page 97 and 98:
een oordeel uitspreken over dingen
Page 99 and 100:
het felst bestreden moet worden ond
Page 101 and 102:
Laat ik vervolgens trachten deze le
Page 103 and 104:
stijgende lijn, waarna men - rond z
Page 105 and 106:
contingentie van de menselijke zede
Page 107 and 108:
Herakleitos wees zoals gezegd in de
Page 109 and 110:
Hoewel het zeer zeker interessant z
Page 111 and 112:
en beweging dus onmogelijk is (want
Page 113 and 114:
feit dat wanneer Hippokrates [het b
Page 115 and 116:
hadden nu eenmaal nog geen kennis v
Page 117 and 118:
hebben wil er van een staat sprake
Page 119 and 120:
fluitspelers meer kans hadden goede
Page 121 and 122:
III.II.II. Gorgias “Gorgias van L
Page 123 and 124:
zijnde is, zal al wat gedacht wordt
Page 125 and 126:
door overreding raakte zij buiten z
Page 127 and 128:
geweest die in het heiligdom van de
Page 129 and 130:
kwam de bewuste persoon die het gel
Page 131 and 132:
Hoewel het sommige lezers misschien
Page 133 and 134:
Verder is er van Prodikos een parab
Page 135 and 136:
dat hij het hem zou bijbrengen. Doo
Page 137 and 138:
aan filosofie wijden, doen mij spre
Page 139 and 140:
de deugd, hetzij in haar geheel of
Page 141 and 142:
Nawoord Hoewel ik mij, zoals gezegd
Page 143 and 144:
Natuurlijk moet hierbij opgemerkt w
Page 145 and 146:
Literatuurlijst ANDREAS-SALOME (L.)
Page 147 and 148:
KERFERD (G.B.). The Sophistic Movem
Page 149 and 150:
VAN DEN BOSSCHE (M.) & WEYEMBERGH (
show all

Historische wortels van het Postmodernisme

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?