2007-09-10, verzoekschrift

meer voor de hand. Bovendien kan de vraag worden gesteld of de in de wet en
jurisprudentie ontwikkelde lijn voldoende rekening houdt met het recht op onderwijs van
een ieder. Het ter discretie van individuele schoolbesturen overlaten van de
beslissingsbevoegdheid inzake toelating garandeert onvoldoende het recht op onderwijs.
Individuen worden aan hun lot overgelaten. Hoeveel schoolbesturen kunnen de toelating
weigeren zonder dat de Staat ingrijpt en concludeert dat in het concrete geval het recht op
onderwijs is ontzegd? Is de aanschrijving van 10 reguliere scholen voldoende om de
conclusie te rechtvaardigen dat hier het regulier onderwijs is ontzegd?
15.11 De gehanteerde buitenwettelijke criteria doen voorts onvoldoende recht aan de belangen
van het kind. Er is sprake van een belangenafweging, maar bij die belangenafweging
komt het belang van het kind bij onderwijs geen gewicht toe. De belangen van de
betreffende school, dat wil zeggen de draagkracht van de school, geven de doorslag. Noch
in de aangevallen uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak, noch in het
voorliggende ACTB-advies wordt ingegaan op of aandacht besteed aan het belang van het
kind bij onderwijs. Het kind heeft wel degelijk een belang bij onderwijs, ook als het niet
in staat is het diploma te behalen. Tot slot bieden de gehanteerde, niet tot de wet te
herleiden criteria onvoldoende rechtszekerheid. Bezwaren van pedagogisch-didactische
en organisatorische aard zijn tamelijk vaag. Het is voor ouders/leerlingen niet op
voorhand te voorspellen wat de draagkracht van de school in kwestie zal zijn. Dit klemt
temeer nu beleid terzake bij diverse scholen ontbreekt, zoals ook bij het Calandlyceum
het geval blijkt. Maar ook als deze niet tot de wet te herleiden criteria als “law” kunnen
worden beschouwd in de zin van het EVRM is willekeur niet uitgesloten. Bovenop de
‘normaal’ gehanteerde toets die de ACTB in dit soort gevallen hanteert, en die door de
Afdeling bestuursrechtspraak wordt gesauveerd, wordt een nieuwe ‘buitenwettelijke
toelatingsvoorwaarde’ geformuleerd, te weten: de betreffende leerling moet in staat zijn
het diploma te halen 1 . De toelatingscriteria worden hierdoor onduidelijker en zelfs
arbitrair.
1 De diploma-eis werd door de ACTB geïntroduceerd na de uitspraak van de Rechtbank Amsterdam van 10 maart
2005, 308491 / KG 05-206 P (PRODUKTIE a5) waarin gesteld werd dat “Genoemde financiele middelen zijn
immers niet bedoeld om een kind met een handicap toegang te verlenen tot een voor dat kind onhaalbaar niveau van
onderwijs, doch zijn bedoel om kinderen met een handicap in staat te stellen onderwijs op hun eigen niveau te
volgen op een reguliere school. De middelen zijn dan bestemd om de belemmeringen die de kinderen daarbij
ondervinden als gevolg van hun handicap op te heffen ”. De school waarover deze uitspraak ging was echter een
school die niet viel onder de uitzonderingsbepaling van artikel 4 lid 5 van het Inrichtingsbesluit WVO. De ACTB
verklaart deze uitspraak nu ook van toepassing op scholen die wel vallen onder de uitzonderingsbepaling van artikel
4 lid 5 van het Inrichtingsbesluit. De ACTB vermoedde daarom in haar volgende adviezen dat de wetgever de
gevolgen van de LGF op het Inrichtingsbesluit niet goed had overzien en dat zij daarom uit de doelstellingen van het
voortgezet mocht afleiden dat de school mag weigeren als aannemelijk is dat er geen diploma gehaald kan worden.
De Rechtbank Amsterdam en de Raad van State hebben deze redenering gevolgd ondanks er door ouders op te zijn
gewezen dat in een recente (niet gepubliceerde) uitspraak van de Rechtbank Zwolle-Lelystad (19 mei 2005, AWB
05/324 en AWB 05/142) over de weigering van een gehandicapte leerlinge de door een school gestelde diploma-eis
was verworpen. Er zijn na deze uitspraken nog geen initiatieven van de wetgever geweest om de veronderstelde
omissie in de wet te repareren. Deze opstelling van de wetgever en van de ACTB laat zich wellicht verklaren
doordat de overheid van het terugdringen van voortijdig schoolverlaten (zonder diploma van school gaan) een
speerpunt in haar beleid heeft gemaakt.
Ploeger en Brouwers - Staat der Nederlanden blz 25 / 478