E-boek 2010 PDF

MENS, VONK DER EEUWIGHEID
lijk het recht het woord ‘eclectisch’ op die manier te interpreteren,
maar dat is heel wat anders dan wat Ammonius
Saccas deed. Hoewel zijn stelsel van onderricht tegenwoordig
met het woord ‘eclectisch’ wordt aangeduid, volgde hij in
werkelijkheid een drievoudige methode om tot de waarheid
te komen, namelijk door analyse, synthese en interpretatie.
Hij baseerde zich op Plato en slaagde erin de essentie van de
sophia of ‘wijsheid’ te distilleren uit de schijnbaar tegenstrijdige
elementen in het samenstel van mystieke en religieuze
tradities die toen in Alexandrië algemeen waren verbreid.
Daarom wordt hij beschouwd als het inspirerende talent
achter de buitengewone opleving van de belangstelling voor
de platonische filosofie, die later als neoplatonisme niet
alleen de christelijke psychologie, maar zelfs de kerkelijke
theologie in sterke mate zou beïnvloeden door het werk van
Augustinus. Maar dat is een ander verhaal!
Ik geloof dat het moeilijk is ons voor te stellen hoe die
overvolle wereldstad in die eerste eeuwen eruitzag. Het was
een bloeiend centrum van handel en verkeer tussen het oosten,
Klein-Azië, Afrika en Rome, maar het was ook de zetel
van de hoogste cultuur en wetenschap, en het Museum met
zijn Bibliotheek was vooral beroemd om de honderdduizenden
onschatbare manuscripten (waarvan later een groot
deel door fanatici werd verwoest). Hindoes en boeddhisten,
Grieken, joden en Egyptenaren, Romeinen en Arabieren,
zowel als het toenemende aantal christelijke bekeerlingen,
verkeerden er met elkaar en elk deed zijn best zijn stoffelijke
of zijn zogenaamd geestelijke ‘waren’ te verkopen. En het
was hier dat Ammonius uit protest tegen de oppervlakkigheid
van het leven in het algemeen en de holheid van veel
dat als waarheid werd verkondigd, zijn school stichtte waarin
hij van zijn leerlingen de hoogste eerbied voor de waarheid
eiste. Men noemde hem theodidaktos of ‘door god
onderwezen’, omdat men geloofde dat hij de heilige vereni-
210