Jaargang 4

Mentaal
Niet over wat men zou moeten denken of
moeten vinden maar dat wat ze er zelf werkelijk
van vinden. Eigen keuzes maken in
de dagelijkse praktijk. Op het moment dat
ik een collega moet waarnemen, kan het
gebeuren dat ik voor het dilemma kom te
staan; ga ik voor mijn eigen keuze of moet
ik de lijn van mijn collega volgen?”
Guus vult aan: “Het is niet zo dat er veel
medewerkers naar ons zijn gekomen met
het verzoek ‘er zijn zoveel dilemma’s, doe
daar eens wat mee’, maar kijkend naar ons
eigen werk als arts en supervisor zien we
die dilemma’s in de dagelijkse praktijk, zonder
dat daar expliciet aandacht voor is. Met
de keuze voor deze studiedag willen we de
aandacht vestigen op het belang van nadenken
over de keuzes die je maakt. Een studiedagkeuze
die overigens van harte wordt
ondersteund door de Raad van Bestuur van
onze organisatie.”
Humane zorg
“Om je eigen verantwoordelijkheid te kunnen
nemen moet je je eigen argumenten
kennen, nadenken over wat je doet en
waarom je dat doet”, stelt Hans. “Je moet
je voortdurend bewust zijn van de redenen
van je handelen. De psychiatrie wordt
steeds meer vastgelegd in regels en protocollen.
De vraag is of daarmee de zorg
niet een stuk van zijn humaniteit verliest.
Deze dilemma’s vind je op allerlei werkvelden
binnen de psychiatrie. Dat is ook
de reden dat we hebben gekozen voor de
middag met workshops, waarin hele diverse
hulpverleners vanuit hun eigen invalshoek
de dilemma’s belichten. Eén van de workshopthema’s
is bijvoorbeeld de ambulantisering
van de zorg. Cliënten spreken naar
ons hun zorg daarover uit. Ze vragen zich af
‘wat kan ik aan - wat kan ik niet aan?’. Deze
workshop wordt geleid door enerzijds een
cliënt en anderzijds een manager, beiden
vanuit hun eigen invalshoek.”
Niet-medische factoren
“De discussie reikt echter verder dan het
medisch handelen”, vervolgt Hans. “Ook
niet-medische factoren spelen een rol. Als
het gaat om het handhaven van rust en veiligheid
op een afdeling bijvoorbeeld, welke
keuze maak je dan bij de inzet van personeel?
Hoe zet je als manager je geld in? We
hopen dan ook leidinggevenden, managers
en Raad van Bestuur bij de discussie te betrekken.”
Guus beaamt: “ Ook het opstellen van de
begroting is te zien als keuzeprobleem. Ook
daarbij kun je reflecteren op de waarden die
een beslissing bepalen.”
Vrijheid en dwang
De ochtend bestaat uit lezingen van verschillende
professionals met als thema
‘Vrijheid en Dwang’. Guus legt uit: “Het
speciale van de psychiatrie is dat mensen
hier komen voor hulp, voor herstel, voor
genezing maar ook dat ze daarbij te maken
kunnen krijgen met dwangmaatregelen.
Je komt om je vrijheid terug te vinden en
tegelijkertijd word je onvrij gemaakt. Een
ethicus, een psychiater en een psycholoog
zullen dit thema vanuit verschillende invalshoeken
belichten. De ethicus zal met
name ingaan op het onderwerp ‘dwang’.
Wat doe je eigenlijk als je mensen een bepaalde
dwang oplegt? Hoe verantwoord je
dat en hoe onderscheidt zich dat als hulpverlenend
handelen? De psychiater zal zich
richten op het onderdeel vrijheid; wat bedoelen
we daarmee en wat willen we daarmee?
Is de psychiatrie niet juist de plek
waar vrijheid discutabel is? Dwingen we
mensen tot vrijheid en is dat wel zo goed?
en bewust kiezen’
De psycholoog gaat meer in op dwang en
vrijheid op praktisch niveau. Hoe vertaal je
dit op de afdeling naar goede zorg? Bijvoorbeeld;
een cliënt op een gesloten afdeling
gaat volledig door het lint, maar dat komt
omdat hij getreiterd wordt door een andere
cliënt. Moet je dan de cliënt die door het
lint gaat separeren, of moet je je richten
op de medecliënt die dat gedrag veroorzaakte?”
Wikken en wegen
“Het is uiteraard niet de bedoeling de praktijk
van vandaag te diskwalificeren”stelt
Guus tot slot, “maar juist om er eens met
een frisse kijk op te reflecteren. Er zijn ook
geen pasklare antwoorden te geven. Het
gaat dagelijks om wikken en wegen want we
staan voor ingewikkelde dilemma’s binnen
de psychiatrie. Dat is spannend, daar zijn
we goed in, daar willen we ook goed in zijn
en daar willen we bewuste keuzes in maken.
Die houding willen we stimuleren!”
Kijk op intranet voor het uitgebreide programma
en het aanmeldingsformulier. Let
op: door de opzet met workshops is de inschrijfmogelijkheid
beperkt.
Mentaal | 13