Zakboek Tweede Fase - Onderwijs Consumenten Organisatie

deel 1
vak (1,2) via uren van het vrije deel, krijgt deze leerling uiteindelijk één cijfer voor die
gehele moderne vreemde taal. Aparte cijfers voor ‘deelvakken 1’ en ‘deelvakken 2’ zijn dus
niet mogelijk.
CKV2,3 heet in de Vernieuwde Tweede Fase ‘kunst’ (met toevoeging: beeldende vormgeving,
muziek, dans of drama), lichamelijke opvoeding2 heet ‘bewegen, sport en maatschappij’.
zakboek tweede fase
Sommige vakbenamingen kunnen echter voor verwarring zorgen: lichamelijke opvoeding1
uit het gemeenschappelijk deel en lichamelijke opvoeding2, dat in het vrije deel gekozen
kan worden, zijn geheel los van elkaar staande vakken en dientengevolge staat de beoordeling
van deze vakken ook geheel los van elkaar. Overigens, lichamelijke opvoeding1
wordt niet becijferd en lichamelijke opvoeding2 wel. Ook CKV1 in het gemeenschappelijk
deel en CKV2,3 in het profieldeel Cultuur en Maatschappij of in het vrije deel staan geheel
los van elkaar. Ook hier geldt dat CKV1 niet becijferd wordt en CKV2,3 wel.
Wat betreft CKV2,3 is e.e.a. nog wat verwarrender: de examenprogramma’s CKV2 en CKV3
kunnen namelijk wel door de leerlingen apart gekozen worden. Het zijn in feite ‘op zichzelf
staande deelvakken’. Als een leerling echter CKV2 én een variant van CKV3 in het pakket
heeft, dan worden beide deelvakken beschouwd als één geheel.
Bronnen:
- Inrichtingsbesluit W.V.O., uitgave van het PMVO, december 1999, pagina 40.
- Regeling modellen diploma’s v.w.o.-h.a.v.o. profiel, 9 maart 2001, VO/BOB/2001/10037,
Gele Katern 8 (21 maart 2001), pagina 5-29.
Regelingen
Bevorderingsregeling
De school bepaalt zelf haar regels voor bevorderen en doubleren. Er bestaan geen landelijke
voorschriften waarin wordt vastgelegd wanneer een leerling blijft zitten. Een school
kan er ook voor kiezen het ‘zittenblijven’ af te schaffen.
Veel scholen hanteren een bevorderingsregeling die zij hebben afgeleid van de landelijke
slaag/zakregeling. Een school kan bij de bevorderingsbeslissing ook andere zaken betrekken,
zoals programma-onderdelen uit het geheel vrije deel.
Andere naamgeving die voor verwarring zou kunnen zorgen, vinden we terug bij de vakken
geschiedenis (vwo) en maatschappijleer. Deze vakken komen zowel in het gemeenschappelijk
deel als in een profieldeel en het vrije deel voor. Geschiedenis (vwo) en maatschappijleer
in het gemeenschappelijk deel staan geheel los van geschiedenis (vwo) en maatschappijleer
in het profieldeel of het vrije deel (hoewel de examenprogramma’s inhoudelijk
overeenkomsten vertonen). Er worden aparte cijfers voor gegeven. Dit ondanks het
feit dat geschiedenis (vwo) en maatschappijleer in het gemeenschappelijk deel veelal met
een ‘1’ worden aangeduid en geschiedenis en maatschappijleer in het profieldeel of het
vrije deel met een ‘2’. Formeel gezien is deze aanduiding echter niet juist.
Met de invoering van de profielstructuur is de start van het schoolexamen eerder komen
te liggen dan in de periode daaraan voorafgaand. Toen was het gebruikelijk dat het
schoolexamen (‘schoolonderzoek’ geheten) zich beperkte tot het laatste jaar van een
opleiding en in dat eindjaar in (meestal drie) periodes plaatsvond. In de Tweede Fase vindt
het schoolexamen ook al in de leerjaren daaraan voorafgaand plaats. Er wordt als het
ware door de leerling tijdens zijn of haar leerweg een examendossier opgebouwd. Dat
betekent dat er afspraken gemaakt moeten worden over hoe er gehandeld wordt met
betrekking tot het examendossier als een leerling een leerjaar overdoet. Een toelichtende
tekst over het onderwerp ‘doubleren’ staat in het Gele Katern van 16 december 1998 (30c).
Of een (deel)vak een centraal examen heeft, hangt niet af van de plaats van het vak (in
gemeenschappelijk deel, profieldeel of vrij deel), maar van de voorschriften in het examenprogramma.
Zo heeft volgens het examenprogramma Spaans1,2 een centraal examen
en Wiskunde A1 op de havo niet.
In de praktijk doet zich het volgende voor. Scholen brengen jaarlijks wijzigingen in hun
programma van toetsing en afsluiting aan. Soms voor een enkel vak, soms voor veel
vakken. Als een leerling doubleert, komt deze in feite in een ander ‘cohort’ terecht, waarvoor
het veranderde pta geldt. Het meest eenvoudig is het dit af te dekken door in het pta
vast te leggen dat het voor een bepaald cohort geldt. Bij doubleren of zakken komt de
leerling automatisch in een ander cohort terecht en gaat voor hem of haar dus mogelijk
Zoals eerder gezegd: in de Vernieuwde Tweede Fase bestaan er geen deelvakken naast
heelvakken meer. Cijferaanduidingen bij vakken komen niet meer voor. Maatschappijleer
is het vak in het gemeenschappelijk deel, maatschappijwetenschappen het profielkeuzevak
in de maatschappijprofielen (en in het vrije deel).
18
19