Zakboek Tweede Fase - Onderwijs Consumenten Organisatie

deel 1
Afwijkende wijze van examineren
Ook voor leerlingen voor wie Nederlands niet de moedertaal is en die ten hoogste zes
jaren onderwijs in Nederland hebben gevolgd, kan de toetstijd bij het centraal examen
met 30 minuten verlengd worden. In artikel 55 is ook geregeld dat deze leerlingen tevens
een eendelig verklarend woordenboek Nederlands mogen gebruiken. Overigens mogen
vanaf het centraal examen 2006 alle kandidaten bij de schriftelijke examens een eendelig
verklarend woordenboek Nederlands of een woordenboek van het Nederlands naar een
vreemde taal gebruiken.
zakboek tweede fase
Artikel 55 van het Eindexamenbesluit gaat over afwijkende wijzen van examineren. Dit
artikel bestond al voor de invoering van de profielen, maar de kans is groot dat scholen er
de laatste jaren meer mee te maken hebben gekregen. Door de persoonsgebonden financiering
(‘het rugzakje’) gaan namelijk – meer dan voorheen – ook leerlingen met een
handicap naar reguliere scholen voor voortgezet onderwijs.
Bovendien was men in het veld niet of minder goed op de hoogte van het bestaan van
taalgerelateerde stoornissen als dyslexie en stoornissen die effect hebben op taal en/of
de concentratie (afwijkingen in het autistisch spectrum, pdd-nos). Deze stoornissen deden
zich vroeger waarschijnlijk net zo vaak voor als tegenwoordig, maar de leerlingen met zo’n
stoornis zullen gewoonlijk niet zo snel toegang tot het havo/vwo hebben verkregen.
Een derde reden waarom scholen meer met artikel 55 te maken krijgen, is dat er in de
loop der jaren meer leerlingen met een niet-Nederlandstalige achtergrond in de bovenbouw
van havo/vwo zijn gekomen.
Regelingen
Zie ook Toegestane hulpmiddelen
Bronnen:
- Eindexamenbesluit v.w.o.-h.a.v.o.-m.a.v.o.-v.b.o., uitgave van de VMBO-projectorganisatie
en het Tweede Fase Adviespunt, december 2000, artikel 55, pagina 77-79.
- Regeling toegestane hulpmiddelen 2007, CEVO-06.1600, Staatscourant 196, 9 oktober
2006.
- www.VO-project.nl >> examens >> protocollen en checklisten en/of www.VO-raad.nl >>
onderwijs en kwaliteit >> schoolontwikkeling en innovatie >> examens >> protocollen en
checklisten.
Op grond van artikel 55 van het Eindexamenbesluit kan de directeur toestaan dat een
gehandicapte leerling het examen geheel of gedeeltelijk aflegt op een wijze die is aangepast
aan de mogelijkheden van die leerling. Dit moet bij de inspectie worden gemeld.
Als het gaat om een niet zichtbare handicap zoals dyslexie, is een deskundigenverklaring
nodig, opgesteld door een psycholoog of orthopedagoog. In ieder geval kan de duur van
de toetsen van het centraal examen – waarvoor dat nodig wordt gevonden – verlengd
worden, ten hoogste met 30 minuten. Andere aanpassingen kunnen alleen worden
toegestaan voor zover daarvoor door een deskundige (psycholoog of orthopedagoog)
een voorstel is gedaan of als de aanpassing aansluit bij de begeleidingsadviezen van
diezelfde deskundige. Zo’n aanpassing zou bijvoorbeeld het gebruik van een computer
(laptop) met spellingcontrole of met tekstverklanking of een reading-pen kunnen zijn.
ANW op de havo
In de Tweede Fase Oude Regeling staat ANW in het gemeenschappelijk deel van zowel het
havo als het vwo. In de Vernieuwde Tweede Fase geldt dat niet voor de havo-leerlingen:
het vak maakt op de havo geen deel uit van het pakket. Een school kan wel zelf besluiten
om ANW op de havo te geven. De ruimte daarvoor is er in het geheel vrije deel: dat is de
ruimte die scholen hebben om onderdelen te plaatsen die zij belangrijk vinden als aanvulling
op het door de overheid verplichte minimumprogramma. Scholen kunnen deze onderdelen
beoordelen en becijferen, maar ze komen niet op de cijferlijst en wegen niet mee in
de slaag/zakbeslissing. Onderdelen in het geheel vrije deel kunnen hooguit meetellen bij
de beslissing een leerling naar een hoger leerjaar te bevorderen of te laten zitten.
Ook in de Vernieuwde Tweede Fase vallen de onderdelen in het geheel vrije deel buiten de
slaag/zakbeslissing: op dat terrein verandert er in principe niets. Er zijn in de Vernieuwde
Tweede Fase echter enkele uitzonderingen. Daarvan is ANW op de havo er één. Immers,
volgens artikel 49, lid 6c van het Eindexamenbesluit geldend voor de Vernieuwde Tweede
Vanaf het schooljaar 2006-2007 is het niet meer mogelijk examenopgaven met grotere
letter te bestellen, want vanaf dan worden examenopgaven standaard met een grotere
letter geleverd. Desgewenst kunnen scholen zelf voor (extra) vergroting van de opgaven
zorgen. Indien het daartoe noodzakelijk is de envelop met opgaven eerder te openen dan
bij de start van de examenzitting, kan voor de geheimhoudingsprocedure het ‘protocol
geheimhouding’ van VO-project nuttig zijn.
14
15