Teelt van Pootaardappelen.pdf - Kennisakker.nl

optimale luchtvochtigheid drie tot zes weken bij een temperatuur van 5° C, één tot twee weken bij 10° C en
drie tot zes dagen bij 20° C. In de praktijk is een periode van 7-14 dagen bij een temperatuur van 12-18° C
en een relatieve luchtvochtigheid van 80-95% nodig voor een goede wondheling. Een hoge luchtvochtigheid
kan worden bereikt door heel weinig te ventileren, bijvoorbeeld 1 à 2 maal per dag enkele minuten om de
lucht te verversen en daarmee te voorkomen dat het CO 2 -gehalte in de bewaaratmosfeer teveel oploopt en
er zuurstofgebrek optreedt. Als ventilatienorm hiervoor geldt 10 m 3 lucht per ton aardappelen per 24 uur.
Als onrijpe aardappelen (ontvellingen) bij hoge temperatuur (> circa 25° C ) geoogst zijn dan kan de
ademhaling en daarmee de CO 2 -produktie sterk oplopen. In een dergelijke situatie moet de genoemde
ventilatienorm en het aantal keren ventileren tenminste worden verdubbeld. Tijdens de wondhelingsperiode
moet worden voorkomen, dat de temperatuur van aardappelen tot boven de 20° C stijgt.
16.6 Koelen en bewaren
Na de wondhelingsperiode moet de temperatuur van de aardappelen worden teruggebracht tot de
gewenste bewaartemperatuur. Vroeg in de herfst zullen de nachttemperaturen onvoldoende laag zijn om dit
snel te bereiken. In principe is met buitenluchtkoeling een temperatuur bereikbaar, die ongeveer
overeenkomt met de gemiddelde minimumtemperatuur voor het betreffende tijdvak. Voor medio september,
oktober en november bedraagt deze respectievelijk 10,5, 7 en 5° C. Door vroeg in de herfst enkele zeer
koude nachten te benutten, kan soms al wat eerder een laag temperatuurniveau worden bereikt. Volgt er
daarna een periode met warme nachten, dan kan de knoltemperatuur weer aanzienlijk stijgen (met 0,2 - 0,4
° C per dag). Bovendien kunnen de knollen hierdoor vochtig worden als gevolg van condens. Condens moet
in verband met uitbreiding van zilverschurft worden vermeden. Dergelijke temperatuursschommelingen
kunnen, met name bij rassen met een lange kiemrust, leiden tot een iets kortere kiemrustduur. Om de
gewichtsverliezen tijdens de bewaring te beperken, moet het aantal ventilatieuren zo laag mogelijk worden
gehouden. Het gewichtsverlies is namelijk recht evenredig met de duur van de ventilatie. De koeling van het
produkt zal sneller verlopen naarmate de ventilatiecapaciteit en het temperatuursverschil tussen produkt en
buitenlucht groter zijn. Tijdens de afkoelperiode verdient een flink temperatuursverschil, bijvoorbeeld circa 5
° C, tussen buitenlucht en produkt daarom de voorkeur.
16.7 Gewenste bewaartemperatuur
De gewenste bewaartemperatuur van pootaardappelen is als regel 34° C. Rassen met een erg lange
kiemrust zoals Agria kunnen beter bij 5° C worden bewaard. Bij buitenluchtkoeling is het, met name in
zachte herfsten en winters, niet mogelijk om al vroeg deze lage temperatuur te bereiken en vervolgens te
handhaven. Dit kan betekenen dat rassen met een korte kiemrust te vroeg beginnen te kiemen. Ook kan het
een te snelle fysiologische veroudering inhouden voor rassen die daarvoor gevoelig zijn, zoals Jaerla, Doré,
Première e.a. Het is daarom veiliger om dergelijke rassen in een mechanisch gekoelde ruimte te bewaren.
Daarbij is zaak om de temperatuur door middel van mechanische koeling al in september tot circa 10° C
terug te brengen. Afhankelijk van het tijdstip van sorteren kan de temperatuur dan in oktober of november
verder omlaag worden gebracht. Dit verdient de voorkeur boven buitenluchtkoeling tot november en
vervolgens na sorteren mechanische koeling.
Bewaring bij een temperatuur van 23° C kan voor rassen die slechts langzaam fysiologisch verouderen te
laag zijn. Op het moment van poten zijn ze dan nog onvoldoende fysiologisch ontwikkeld. In zo'n geval zal
een langduriger warmtestoot vereist zijn.
Langdurige bewaring (langer dan drie maanden) van pootaardappelen bij temperaturen van ½ - 1° C wordt
door de meeste rassen niet verdragen. Dit kan leiden tot koudeschade (uitwendig: ingezonken,
donkergekleurde plekken en inwendige verkleuring van de knol) en/of slechte kieming.
16.7.1 Ventileren tijdens vorstperiode?
Tijdens vorstperiodes, wanneer de buitentemperatuur te laag is om uitsluitend met buitenlucht te ventileren,
zal met menglucht moeten worden gewerkt. In bewaarplaatsen, waar geen mengluchtinstallatie aanwezig is,
PPO 2003. Teelthandleiding pootaardappelen
47