Teelt van Pootaardappelen.pdf - Kennisakker.nl

evorderen. Ook van stro wordt gezegd dat het Rhizoctonia bevordert. Er zijn echter ook publikaties
waarin het tegendeel wordt aangetoond.
• Voorkiemen, pootdatum en rugopbouw. Met de vorming van bladgroen neemt de vatbaarheid voor
Rhizoctonia snel af. Daarom is het van belang dat het gewas snel bovenkomt. Dit kan worden
gestimuleerd door het pootgoed voor te kiemen, door niet te vroeg te poten en door niet direct vroeg
in het voorjaar een grote rug op te bouwen.
• Rasverschillen. Er zijn verschillen in tolerantie tussen de rassen. Dit heeft evenwel nog niet tot duidelijke
behandelingsadviezen voor rassen geleid. Ook de normen van de NAK zijn voor alle rassen gelijk.
• Lakschurftbezetting pootgoed en vitaliteit van de sclerotiën. Naarmate het pootgoed meer is bezet met
sclerotiën van lakschurft en naarmate de schimmel vitaler is, is de kans op schade aan het gewas en
lakschurft op de te produceren knollen groter. De sclerotiën kunnen in vitaliteit verschillen als gevolg
van de activiteit van natuurlijke antagonisten die in de grond voorkomen en Rhizoctonia doden. Met
behulp van een laboratoriumtest is het mogelijk de vitaliteit van sclerotiën vast te stellen. Een van de
antagonisten van Rhizoctonia die regelmatig in de grond wordt aangetroffen is Verticillium biguttatum.
• Knol en grondbehandeling. De schade door Rhizoctonia kan ook worden beperkt door het pootgoed
en/of de grond met fungiciden te behandelen. Zie hiervoor de Handleiding Gewasbescherming in
Akkerbouw. Daarnaast wordt momenteel (1995) onderzocht of het mogelijk is de van nature in
sommige gronden voorkomende schimmel Verticillium biguttatum op praktijkschaal in te zetten ter
bestrijding van Rhizoctonia solani.
• Loofvernietigen, rooien, drogen. Tijdens de groei neemt de hoeveelheid lakschurft op de nieuwe knollen
in het algemeen langzaam toe. Het gaat sneller als het gewas in een stres-stoestand komt zoals
bijvoorbeeld bij watertekort, zuurstoftekort rond de wortels of een tekort aan voedingsstoffen. Na het
vernietigen van het loof vindt een snelle toename plaats die na circa 20 dagen een maximum bereikt.
Wordt het loof getrokken in plaats van geklapt dan neemt de ontwikkeling van lakschurft minder snel
toe en blijft de maximale aantasting lager. Door pootaardappelen na het rooien grondvrij en droog op te
slaan kan uitbreiding van lakschurft tijdens de bewaring in hoge mate worden beperkt. Hierbij kan ook
worden gedacht aan het rooien in twee fasen waardoor minder grond wordt ingeschuurd en de
ingeschuurde grond droger is. Vooral in stortkegels kan lakschurft nog in belangrijke mate toenemen.
Er is een Rhizoctonia-adviessysteem ontwikkeld waarbij met bovengenoemde factoren rekening wordt
gehouden. Met dit adviessysteem kan een perceelsgericht advies worden gegeven voor wat betreft het al
dan niet toepassen van een knol- en grondbehandeling (zie bijlage 2). Het toepassen van dit adviessysteem
heeft tot bevredigende resultaten in de praktijk geleid.
18.1.3 Gewone schurft
Dit is een bekende ziekte waarvan de symptomen vooral bestaan uit ronde tot stervormige oppervlakkige
tot iets diepere aantastingen van de knollen gevolgd door verkurking. De kg-opbrengst wordt niet beïnvloed.
Ook het bovengrondse gewas vertoont geen symptomen. Gewone schurft komt vrij algemeen op de knollen
voor. Schurftige pootaardappelen zijn moeilijker verkoopbaar. Sommige landen stellen zeer strenge eisen
ten aanzien van schurftaantasting. Daarom zijn door de NAK normen gesteld voor de mate van bezetting
met gewone schurft. Voor de klassen S, SE, E, A en B geldt als grens voor normale goedkeuring een
aantasting die overeenkomt met schurftschaal 2½ van de PD en bij oppervlakkige- en graslandschurft 3½.
Naarmate knollen meer bezet zijn met gewone schurft drogen zij tijdens de bewaring sterker uit. Bij
pootgoed dat ernstig is aangetast - meer dan 50% van de schil met schurft bedekt - kunnen de ogen
beschadigd zijn waardoor minder kiemen worden gevormd. De ziekte wordt veroorzaakt door de
actinomyceet Streptomyces scabies. Deze komt algemeen in de bodem voor. Het ziektebeeld kan
afhankelijk van het aardappelras en de populatie van de ziekteverwekker sterk uiteenlopen. Men
onderscheidt daarom wel oppervlakkige schurft, diepe schurft en knobbel- of pokschurft. Deze
ziektebeelden komen soms op dezelfde knol voor en gaan in elkaar over.
Bij gescheurd grasland als voorvrucht is de aantasting duidelijk groter dan bij andere voorvruchten. Een
schurftaantasting na grasland wordt ook wel graslandschurft genoemd. Dit is echter een naam die
verwarring geeft omdat dit zowel oppervlakkige gewone schurft als netschurft kan zijn. Daarom dient de
naam graslandschurft niet te worden gebruikt. Het optreden van gewone schurft wordt in sterke mate
beïnvloed door het weer en de bodemgesteldheid. Warme en vooral droge bodemomstandigheden
PPO 2003. Teelthandleiding pootaardappelen
54