Teelt van Pootaardappelen.pdf - Kennisakker.nl

Dosering
Uit recent onderzoek is gebleken dat met een dosering van 75% ten opzichte van het advies op het etiket,
mits wekelijks wordt gespoten, een voldoende bescherming van aardappelgewassen mogelijk is. Dit geldt
ook voor een gevoelig ras als Bintje. Alleen wanneer de Phytophthoradruk hoog is dienen geen extra risico's
te worden genomen en dient met de volle dosering te worden gespoten.
In het algemeen geldt dat naarmate de dosering hoger is, het middel wat langer bescherming biedt. Uit
onder meer Amerikaans onderzoek zijn er aanwijzingen, dat bij een zelfde spuitfrequentie met lagere
doseringen kan worden volstaan naarmate het geteelde ras meer veldresistentie bezit. In Nederland zijn
soortgelijke ervaringen opgedaan.
Waarschuwingssystemen
Er zijn en worden systemen ontwikkeld (ProPhy, TEELTPlus) die waarschuwen wanneer een gevaarlijke
periode voor Phytophthora dreigt of heeft plaatsgevonden. Ze maken meestal gebruik van weersgegevens,
die in of in de nabijheid van het betreffende perceel zijn verzameld, in combinatie met de weersverwachting
en gegevens over de uitgevoerde bespuitingen, het gewasstadium en de Phytophthoradruk in de omgeving
van het perceel. Ze geven aan of, en zo ja binnen hoeveel tijd met welk type middel en dosering moet
worden gespoten.
18.1.2 Rhizoctonia
De veroorzaker van de ziekte die in de praktijk veelal als Rhizoctonia wordt aangeduid is de schimmel
Rhizoctonia solani. Het is een schimmel die algemeen in de grond voorkomt. In de pootgoedteelt komt de
meeste schade voort uit de aanwezigheid van sclerotiën op de knollen. Deze sclerotiën op de knollen
worden lakschurft genoemd. Door de NAK worden normen gesteld ten aanzien van de hoeveelheid
lakschurft die maximaal op de knollen is toegestaan. De kosten bij aantastingen door Rhizoctonia bestaan
vooral uit de waarde van de knollen die moeten worden verwijderd als deze te sterk met lakschurft zijn
bezet en uit de kosten van het uitsorteren zelf.
Aantastingsbeeld
Bij aardappelen komen aantastingen voor op de jonge scheuten, stengels en stolonen die hierdoor volledig
kunnen afsterven. Ook kunnen knollen worden aangetast. Dit kan leiden tot misvormingen en groeischeuren.
Daarnaast kunnen de knollen bezet zijn met lakschurft. Lakschurft is de korstvormige bruinzwarte
ruststructuur van de schimmel. Vooral na wassen van de knollen is deze goed zichtbaar. Vanuit deze
ruststructuur, maar ook rechtstreeks vanuit de grond, kunnen kiemen en jonge stengels worden aangetast.
De aantasting is herkenbaar aan licht tot donkerbruin gekleurde ingezonken plekken op de ondergrondse
stengeldelen, die de stengels helemaal kunnen omringen en doen afsterven. In het veld is een aantasting
herkenbaar aan een onregelmatige opkomst, het afsterven (verdrogen) van stengels, 'knijpende' bladeren bij
sommige stengels, misvormde knollen, krielnesten, bovengrondse knollen en soms door een wit
schimmelmanchet aan de stengelbasis. Sterft een beperkt aantal stolonen af dan is een verminderd knoltal
het gevolg. Als knollen worden aangetast, wordt soms op de plaats van de aantasting de groei geremd,
waardoor misvormingen kunnen ontstaan die op groeischeuren lijken.
Voorkomen/bestrijden
De schade door Rhizoctonia uit zich bij pootaardappelen door een vertraagde opkomst, een onregelmatige
stand van het gewas waardoor het moeilijk te selecteren en te beoordelen is, meer uitval als gevolg van
knollen die met lakschurft zijn bezet en meer misvormde knollen, door een lagere opbrengst en doorgaans
door een wat grovere sortering en soms ook door krielnesten die een bron kunnen vormen van
aardappelopslag.
Zowel door teeltmaatregelen als door knol en grondbehandeling met chemische middelen is het mogelijk de
schade door Rhizoctonia te beperken.
• Rotatie en grondsoort. Naarmate vaker aardappelen worden geteeld, is de kans op schade vanuit de
grond groter. Bij een teeltfrequentie van eens per vier of meer jaren is de directe schade vanuit de
grond aan het gewas, die tot een lagere opbrengst leidt, zeer beperkt. De kans op schade is op
zandgrond groter dan op kleigrond.
• Voorvrucht. Op kleigronden blijkt de voorvrucht gras of graszaad een Rhizoctonia-aantasting te
PPO 2003. Teelthandleiding pootaardappelen
53