Ongevallen met Russische vliegtuigen die in... - Onderzoeksraad ...

worden gedaan door diegene die het vliegtuig ontworpen heeft 37 . Het TC zal in deze gevallen dus
eerst aan de Russische luchtwaardigheidseisen moeten voldoen en vervolgens aan de JAR-23
(Europese luchtwaardigheidseisen). Ter verkrijging van een Nederlands BvL zijn de
bovengenoemde regels van kracht waarbij van belang is dat het land van ontwerp en/of productie
een bilateraal verdrag heeft met het land waar het vliegtuig ingeschreven moet worden. Rusland is
geen lid van de JAA en uit navraag bij de Inspectie Verkeer en Waterstaat, divisie Luchtvaart (IVW-
DL) bleek dat Rusland ook geen bilateraal verdrag heeft afgesloten met Nederland (artikel 16
Besluit Luchtwaardigheid ad. c). Ook bestaat voor deze vliegtuigen geen door de minister van
Verkeer en Waterstaat goedgekeurd type-ontwerp (artikel 16 Besluit Luchtwaardigheid ad. d).
Hieruit volgt dat voor de betrokken Russische vliegtuigen de minister van Verkeer en Waterstaat
geen TC kon afgeven.
1.4.3 Onderhoud
Door het systeem te hanteren dat vliegtuigonderhoudsbedrijven een erkenning van de betreffende
luchtvaartautoriteiten behoeven, voordat zij onderhoud aan een specifiek vliegtuigtype mogen
plegen of personeel in dienst hebben dat de bevoegdheid als onderhoudstechnicus heeft van het
land waar het vliegtuig is geregistreerd, wordt dit aspect van de luchtwaardigheid van
luchtvaartuigen zo veel mogelijk gegarandeerd. In het algemeen berust het toezicht op het
vliegtuigonderhoud bij het land van registratie.
Landen die zijn aangesloten bij de JAA geven een erkenning af aan bedrijven die aan de eisen van
de JAA voldoen. 38 Deze erkenning wordt door de andere JAA lidstaten erkend, waarmee vliegtypen
welke in de ene JAA lidstaat zijn geregistreerd mogen worden onderhouden bij een erkend bedrijf
van een andere JAA lidstaat.
Voor Nederlandse vliegtuigen is een BvL één jaar geldig en wordt dit jaarlijks vernieuwd door de
autoriteiten na een positieve beoordeling van de technische staat van het vliegtuig en nadat
gebleken is dat het vliegtuigonderhoud volgens de geldende voorschriften is uitgevoerd. Voor
(her)afgifte van het BvL dient de houder van het vliegtuig deze (tijdig) aan te melden bij een voor
dit vliegtuigtype erkend onderhoudsbedrijf. Andere landen hanteren het systeem dat slechts
eenmaal een BvL wordt afgegeven. Ook hier dient het vliegtuig volgens de voorschriften van de
fabrikant te worden onderhouden. Voor verlenging van het BvL dient de houder het vliegtuig
(tijdig) aan te melden bij een voor het vliegtuigtype erkend onderhoudsbedrijf. Bij (her)afgifte of
verlenging van het BvL worden onder meer het gepleegde onderhoud, de algehele toestand van
het vliegtuig en de bijbehorende documenten en handboeken gecontroleerd.
Het in stand houden van de luchtwaardigheid is dat gebruikers de aanwijzingen met betrekking tot
gebruiksbeperkingen, onderhoud en modificaties opvolgen die door de fabrikant of door de
overheid (verplicht) worden voorgeschreven. Deze worden in de burgerluchtvaart bekend gesteld
door middel van zogenoemde Service Bulletins, afkomstig van de fabrikant, en Bijzondere
Luchtwaardigheidsaanwijzingen (BLA’s) of Airworthiness Directives (AD’s), beide afkomstig van de
overheid.
In Rusland worden door de ontwerpbureau’s van zowel de Yak-52 als die van de Su-29 Service
Bulletins uitgegeven. Omdat in de Russische luchtvaartwet- en regelgeving (nog) niet is voorzien
dat vliegtuigen in het bezit van particulieren zouden kunnen zijn, worden deze bulletins alleen aan
de overheid verstrekt. Ten tijde van de ongevallen was er geen systeem dat zorg droeg voor
verdere distributie van deze gegevens aan particuliere eigenaren in binnen of buiten Rusland.
37 Het ontwerpbureau (de eigenaar van het ontwerp) moet bewijzen dat het ontwerp aan de
luchtwaardigheidseisen voldoet. In dit geval de Nederlandse luchtwaardigheidseisen.
38 JAA approved maintenance organisation.
36