Waarheen met het veen?; Kennis voor keuzes in ... - Leven met Water

More documents

Recommendations

Info

2. Opgaven 50/51 2.4 Fosforuitspoeling bodem randen mest kwetsbaar voor bodemdaling. In de andere helft bestaat de bodem uit puur veen. Die is daardoor wel kwetsbaar voor bodemdaling. De sterkst dalende delen – met een de bodem in sommige gebieden over vijftien jaar met meer dan dertig centimeter gedaald zal zijn. Vijftien procent van de veenbodem in het Groene 2.2 bodemdaling van meer dan 1,5 centimeter per jaar – be- Hart is dus zeer kwetsbaar, 35 procent kwetsbaar en vijf- Stikstofuitspoeling (kg N / ha / j) Fosforuitspeoling (kg P / ha / j) 2.0 1.8 1.6 1.4 1.2 1.0 0.8 0.6 0.4 0.2 0.0 50 45 40 35 30 25 20 15 0 20 30 40 50 60 70 30 40 50 60 70 zonder onderwaterdrains met onderwaterdrains drooglegging (cm) Stikstofuitspoeling slaan ongeveer vijftien procent van het areaal veenweiden in het Groene Hart. Die gebieden zijn daarom aangemerkt als zeer kwetsbaar. De rest, dus 35 procent, is kwetsbaar voor bodemdaling. Op de kaart (zie p. 64) is te zien hoe dat ruimtelijk is verdeeld. Naar grotere peilvlakken Naast de analyse van de kwetsbaarheid van de veenbodem voor bodemdaling op het niveau van het Groene Hart is er binnen Waarheen met het Veen ook onderzocht welke gevolgen de bodemdaling heeft voor het poldergebied rond Zegveld, een 4.500 hectare groot veenweidegebied tussen Woerden, Bodegraven en Nieuwkoop met 130 agrarische bedrijven die 3650 hectare landbouwgrond beheren en 850 hectare natuur, verbrede landbouw en bebouwing. In het gebied komen binnen de bestaande peilvakken veel onderbemalingen voor. In de toekomst zal volgens het Watergebiedsplan Zegveld en Oud-Kamerik het aantal peilvakken teruggebracht worden, terwijl ook de onderbemalingen zullen worden afgebouwd. In de peilvakken wordt dan een ‘boerenverstandpeil’ van vijftig centimeter beneden maaiveld aangehouden, dat afhankelijk van de weersomstandigheden tien centimeter naar boven of beneden kan worden bijgesteld. Uit berekeningen blijkt dat onder deze omstandigheden Berekende stikstof- en fosforbelasting van het oppervlaktewater bij verschillende droogleggingen zonder en met onderwaterdrains in Zegveld. ‘Randen’ staat voor bijdrage van atmosferische depositie + kwel + tig procent minder kwetsbaar (zie kaart Kwetsbaarheid voor bodemdaling). Dat betekent goed nieuws en slecht nieuws. In de weinig kwetsbare delen van de westelijke veenweiden kan het leven grotendeels op dezelfde voet doorgaan, terwijl de inzet van onderwaterdrains in combinatie met een iets hoger slootpeil wellicht kan zorgen dat de bodemdaling er helemaal stopt. Voor de vijftien procent zeer kwetsbare veenbodem is permanente vernatting de enige strategie om te zorgen dat de bodemdaling vermindert. In de overige kwetsbare gebieden is een robuuster ingericht watersysteem noodzakelijk om de bodemdaling te remmen en de waterbergingsruimte te vergroten. De drooglegging zal daardoor wat meer van plek tot plek gaan variëren. In die gebieden blijven mogelijkheden voor de landbouw, maar innovaties zijn nodig om op de nieuwe productieomstandigheden in te spelen. Het waterpeil is daarmee voor Waarheen met het Veen het meest logische instrument om het probleem van de bodemdaling aan te pakken. Door veranderingen in het waterpeil sturend te maken voor de ruimtelijke veranderingen in de westelijke veenweiden kunnen via maatwerk keuzes gemaakt worden waar we over 1.500 jaar geen spijt van hebben. Dat maatwerk begint bij een onderscheid tussen zeer kwetsbare, kwetsbare en weinig kwetsbare gebieden. infiltratie van gebiedseigen slootwater. 10 Drains liggen vijftien centimeter onder slootpeil. Bemesting is bij alle situaties gelijk, behalve bij 5 drooglegging van twintig centimeter (vijftig procent bemesting) en nul centimeter (geen bemesting). Re- 0 0 20 30 40 50 60 70 30 40 50 60 70 sultaten zijn gemiddelden voor een dertigjarige weerreeks (1971-2000). zonder onderwaterdrains drooglegging (cm) met onderwaterdrains
2. Opgaven 52/53 Leiden Leiden Gouda Utrecht Gouda Utrecht Berekend tijdstip van verdwijnen van de veenbodem 2050 natuur 2075 2100 transparant: 2125 kwetsbaar voor oxidatie/ maaivelddaling 2150 diffuus: 2200 matig-niet kwetsbaar voor 2250 oxidatie/ maaivelddaling 2300 2400 2500 2600 2700 en later Huidige drooglegging Klimaatscenario G (gematigd) Peilstrategieën voor het Groene Hart Binnen Waarheen met het Veen is berekend welke gevolgen ander peilbeheer heeft voor het verdwijnen van de veenbodem in het Groene Hart. Zo is berekend hoe snel het veen verdwijnt bij drie vormen van peilbeheer, uitgaande van twee klimaatscenario’s van het KNMI (G: gemiddeld scenario, W+: extreem warm scenario). Het huidige peilbeheer gaat uit van een groot aantal kleine peilgebieden met Huidige drooglegging Klimaatscenario W+ (warm met droge zomers) ieder hun eigen zomer- en winterpeil. In de Nota Ruimte is onderscheid gemaakt in verschillende peilstrategieën, afhankelijk van de kwetsbaarheid van gebieden voor bodemdaling. Ook gaat men uit van robuuste watersystemen met grote peilvakken, waarbinnen de drooglegging en dus ook de geschiktheid voor landbouw en natuur, kan variëren. Daarnaast is de peilstrategie uit de Nota Ruimte doorgerekend in combinatie met toepassing van onderwaterdrains (zie kader Onderwaterdrains p. 72). Uit de kaarten blijkt dat de veenbodem het snelst verdwijnt bij het huidige peilbeheer en een warm en droog klimaatscenario en het minst bij het peilbeheer volgens de Nota Ruimte in combinatie met onderwaterdrains en een gematigd klimaat-scenario.
Page 1 and 2: WAAR- HEEN MET HET VEEN Kennis voor
Page 4 and 5: 6/7 Voorwoord Vijf jaar geleden ont
Page 6 and 7: Inleiding 10/11 met name in de kwet
Page 8 and 9: Inleiding 14/15 Heemst (Althaea off
Page 10 and 11: 1 De westelijke veenweiden De weste
Page 12 and 13: 1. De westelijke veenweiden 22/23 O
Page 14 and 15: 1. De westelijke veenweiden 26/27 O
Page 16: 1. De westelijke veenweiden 30/31 B
Page 19 and 20: 1. De westelijke veenweiden 36/37 R
Page 21 and 22: 1. De westelijke veenweiden Klimaat
Page 23 and 24: 2 Opgaven Voor de toekomst van de w
Page 25: 2. Opgaven 48/49 name van vooral st
Page 29 and 30: 2. Opgaven 56/57 Leiden Leiden Goud
Page 31 and 32: 3. Oplossingen 60/61 Kiezen op basi
Page 33 and 34: 3. Oplossingen Vernatting en natuur
Page 35 and 36: 3. Oplossingen 68/69 kelen van zulk
Page 37 and 38: 3. Oplossingen 72/73 Onderwaterdrai
Page 39 and 40: Broeikaseconomie 76/77 3.4 Broeikas
Page 41 and 42: 4 Aanpak Zoeken naar een oplossing
Page 43 and 44: 4. Aanpak 84/85 het Veen, en ook vo
Page 45 and 46: 4. Aanpak 88/89 Gemiddeld laagste g
Page 47 and 48: 5 Toepassen van kennis Binnen Waarh
Page 49 and 50: 5. Toepassen van kennis weidegebied
Page 51 and 52: Maatschappij en bestuur 100/101 5.3
Page 53 and 54: 5. Toepassen van kennis 104/105 De
Page 55 and 56: 6. Kosten en baten 108/109 De waard
Page 57 and 58: 7 Conclusie Waarheen met het Veen h
Page 59 and 60: 7. Conclusie zomerse algenbloei als
Page 61: Colofon Dit boek bevat de resultate

Waarheen met het veen?; Kennis voor keuzes in ... - Leven met Water

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?