Het bestaansminimum en de maatschappelijke dienstverlening door ...

Financiële en materiële steun van vrienden en vanuit liefdadigheid laten het OCMW niet toe om het
bestaansminimum te weigeren 59 .
Indien uit het sociaal verslag blijkt dat een gezin op diverse levensdomeinen door het OCMW gesteund wordt,
dat de aanvrager samen met anderen tegen vergoeding muziek speelt op huwelijksfeesten, dat er op financieel
vlak nooit echt een behoeftigheid is geweest, dat het gezin gratis huisvesting en meubilair ontving, dat er na
twee jaar een nieuwe salon, nieuwe TV, nieuwe wasmachine werden gekocht, dat er nooit schuldeisers zijn
geweest en dat alle schoolkosten worden vereffend, dan toont betrokkene niet aan dat zijn bestaansmiddelen
ontoereikend zijn. 60
Een OCMW dat oordeelt dat de inkomsten van een gezin niet volstaan om een menswaardig bestaan te leiden,
kan niet én tegelijkertijd rekening houden met die inkomsten bij de berekening van het bedrag van het
bestaansminimum én de financiële hulp uitkeren als voorschot op diezelfde inkomsten. 61
Het is niet omdat de betrokkene over een voertuig beschikt, dat mag verondersteld worden dat hij ook
voldoende bestaansmiddelen heeft, want de auto is van geringe waarde wegens zijn ouderdom (eerste
inverkeerstelling : 1985), en de kosten van gebruik liggen niet hoog. Deze beoordeling houdt er ook rekening
mee dat het voertuig een troef is bij de zoektocht naar werk 62 .
Omgekeerd oordeelt de Arbeidsrechtbank van Brussel dat een aanvrager die rondrijdt met een wagen die
verzekerd is op zijn naam (ook al hoort die eigenlijk toe aan zijn zuster), uiterlijke tekenen van welstand
vertoont. Zo ook wordt verondersteld dat een aanvrager die zijn huurwaarborg en zijn eerste maandhuur kan
betalen, over verdoken financiële middelen beschikt 63 . Dezelfde rechtbank heeft geoordeeld dat er een
vermoeden van verdoken inkomsten bestaat wanneer de aanvrager een geriefelijke luxeflat met twee
slaapkamers huurt voor 500 € (zonder lasten) 64 . De regelmatige betaling van huur en het feit dat er geen
schulden zijn, voedt het vermoeden dat de eiser de voorwaarde (ontoereikende bestaansmiddelen) niet
vervult 65 .
De Luikse rechtbanken lijken minder streng en menen dat het OCMW ten onrechte verondersteld heeft dat de
aanvrager over voldoende bestaansmiddelen beschikte, aangezien hij een huur van 410 € kon betalen, alsook
huurlasten ten belope van 12.50 €. Het is integendeel aan het OCMW om de aanvrager te ondersteunen bij zijn
zoektocht naar een goedkopere huurwoning 66 .
De Arbeidsrechtbank van Charleroi veronderstelt dat een éénoudergezin met twee kinderen waarvan de moeder
ziek is (geneeskundige en apothekerskosten ter ondersteuning) en de vader het laat afweten (geen financiële
tussenkomst), over 25 € per dag moet beschikken om in de vitale behoeften te kunnen voorzien (eten, kleren,
zich wassen, de was, en de woonst onderhouden) en menswaardig te leven 67 . De Arbeidsrechtbank van
Verviers oordeelt dat de menselijke waardigheid voor niemand in het gedrang komt wanneer een gezin met vijf
personen over een maandinkomen van 1467 € beschikt, bij afwezigheid van uitzonderlijke en specifieke lasten
voor het huishouden van de moeder van de aanvrager. Onderwijskosten zijn geen dergelijke lasten 68 .
De Arbeidsrechtbank van Luik heeft geoordeeld dat het beginsel van het recht op een familie- en privé-leven
verbiedt dat een onbemiddelde persoon van het bestaansminimum wordt beroofd, omdat die steun rechtstreeks
de huwelijkspartner zou ten goede komen, die hier onwettig verblijft – dit zou immers een oneigenlijk gebruik
zijn van artikel artikel 57 par. 2 van de wet van 1976. Deze bepaling vormt een uitzondering op artikel 1 van de
wet de 1974, in beginsel van algemene draagwijdte, en kan uiteraard niet op analoge wijze worden toegepast.
De partner van de eiseres heeft daarentegen al een verblijfstitel verkregen door zijn huwelijk, waardoor hij
wordt gelijkgesteld met een EEG-onderdaan. (zie artikel 40 paragraaf 6 van de wet van 15 december 1980 over
het verblijf van vreemdelingen), ook al beschikt hij nog niet over de nodige verblijfsdocumenten. Krachtens de
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
T.T. Charleroi, 5e ch., 12 mars 2002, X / CPAS Charleroi, RG 58.715/R et 59.452/R.
Arbh. Brussel, 14 februari 2002, OCMW Tremelo / X, AR 37.956.
Arbrb. Mechelen, 1e K., 20 november 2002, OCMW Mechelen / X, AR 76820.
T.T. Bruxelles, 15e ch., 28 mars 2002, X / CPAS Saint-Josse-ten-Noode, RG 18.210/21 et 23.840/02.
T.T. Bruxelles, 15e ch., 30 mai 2002, X / CPAS Etterbeek, RG 2.364/02.
T.T. Bruxelles, 15e ch., 24 septembre 2002, X / CPAS Molenbeek-Saint-Jean, RG 31.264/02.
T.T. Bruxelles, 15e ch., 20 novembre 2002, X / CPAS Bruxelles, RG 35.584/2002.
T.T. Bruxelles, ch. vac., 26 juillet 2002, X / CPAS Uccle, RG 29.678/02 et 26.679/02.
T.T. Liège, 9e ch., 16 avril 2002, X / CPAS Grâce-Hollogne, RG 318.532 et 319.958.
T.T. Verviers, ch. vac., 13 août 2002, X / CPAS Verviers, RG 0213/2002.
10