geschiedenis

der Systematifche Godgeleerdheid. 51
waaren, bleeven onaangeroerd , of wer- JJ.
den onbepaald en dubbelzinnig voorge- EEUW.
field; en wij weeten dus niet, wat hunne
gevoelens eigenlijk daaromtrent waaren.
(*).
In deeze Eeuw begon men evenwel
aan woorden te denken, die de leer des
Evangelies opklaaren zouden, maar helaas
! verdonkerden, altoos aanleiding tot
twist en fcheuring gaven, waare het al niet
ten eerflen, dan in volgende tijden.
JUSTINUS de Martelaar bij v. fmeedde
(*) Dit is wijders allenthalve duidlijk op te maaken
uit de nog voorhanden zijnde fchriften dier
oude Kerkvaders; als KLEMENS van ALEXANDRIS ,
TERTULLIANUS en anderen. — Uit het onbepaalde en
dubbelzinnige van hun gefchrijf zijn naderhand oneindig
veele twisten gereezen , ten aanzien van hunne
eigenlijke denkwijze en leergevoelens, wijl elke
partij in derzelven werken zekere plaatzen vinden
kon, die haar te ftade kwamen, om heorebezondere
meeningen te bewijzen en te verdeedigen, of
althands met het gezag der ouden te bevestigen.
Hoe onbedachtzaam en dubbelvoudig dvukt zich
bij v. TERTULLIAAN uit, als hij fchrijft: (ady. PRA-
XEAM c. VII) „ Wie zal loogchenen, dat God
„ een ligchaam zij, alfchoon hij een Geest is?" Js
hij hier een Anthropomorfiet! niets minder. Op eene
andere plaarze, (contra HERMOGEN. C. III.) zegt
hij: „ Er is een tijd geweest, dat de Zoon er niet
waare." Is hij hier een Ariaan? het tegendeel
blijkt uit andere plaatzen, daar hij krachtig beweert,
't gene naderhand de Niceenfche Kerkvergadering
gefteld heeft. In beide plaatzen doelt hij
eeniglijk op de menschlijke natuur des Verlosfers:
doch dit weeten wij Hechts uit eene gegronde gisfing.
iTerg, WAI.CII. a. b. S. 51 en 52.
D %