Geletterdheid in het VMBO _scriptie geanonimiseerd - Landelijke ...

een te laag niveau van geletterdheid en dit niveau na een jaar intensieve begeleiding niet veel hoger
is geworden, het er waarschijnlijk bij deze leerling niet in zit. Dan vindt de remedial teaching-docent,
en zo ik heb begrepen ook veel andere docenten, dat het niet nuttig is deze leerling veel extra
oefeningen of begeleiding te geven. Het zou kunnen dat het plezier in school daardoor minder wordt
en dan wordt het tegengestelde effect bereikt van wat de bedoeling is. Een leerling die een hekel krijgt
aan een bepaald vak of aan een bepaalde docent, raakt zo gedemotiveerd dat hij waarschijnlijk
helemaal geen werk meer zal verzetten.
Een aantekening in het leerlingdossier met betrekking tot problemen als dyslexie geeft de leerling het
recht bij proefwerken extra tijd te krijgen of een afdruk van het proefwerk met grotere letters. Of de
leerlingen hier ook gebruik van maken is een eigen keuze. Sommige leerlingen voelen zich er niet
prettig bij een stempel opgedrukt te krijgen. Leerlingen die geen aan te wijzen problemen als dyslexie
hebben maar toch niet goed mee kunnen komen op het gebied van rekenen of taal, worden na het
eerste jaar, een uitzondering daargelaten, niet meer extra begeleid. Dit omdat, zoals eerder
aangegeven, het idee bestaat dat de leerling niet meer op een hoger niveau zal komen en het de
bedoeling is de leerling te laten functioneren op zijn niveau zodat hij de opleiding kan afronden. Het is
dan de verantwoordelijkheid van de klassendocent en de vakdocenten deze leerling extra in de gaten
te houden of eventueel bijles te geven in het eigen vak.
Van de docenten heb ik begrepen dat er na het eerste jaar weinig individueel bijles wordt gegeven of
dat er met de inhoud van de les rekening wordt gehouden met niveauverschillen binnen de klas. De
reden hiervoor is dat er binnen deze klas, behalve enkele kinderen met dyslexie, geen kinderen met
taalproblemen zitten, zo is de opvatting van verschillende docenten. Eén docent gaf aan leerlingen
aan te bieden bijles te geven in tussenuren, voor zijn eigen vak (economie) of voor andere vakken. Dit
gebeurt echter niet op officiële basis.
De lessen en het materiaal
Alle docenten van de klas zijn het erover eens dat het vooral bij VMBO’ers niet de bedoeling is veel
klassikaal les te geven. Alle lessen hebben dan ook een indeling waarbij de eerste 10 à 30 minuten
(afhankelijk van het vak en de docent) klassikaal les wordt gegeven. In dit klassikale gedeelte worden
bijvoorbeeld opgaven nagekeken. Meestal worden er daarbij door de docent vragen gesteld aan de
klas, waarbij de docent bij fouten bijstuurt en de docent de oplossingen op het bord schrijft (wiskunde,
economie). Ook kan het nakijken van gemaakte opgaven gebeuren met een antwoordenboekje, dat
de leerling bij de docent kan gaan vragen als hij de opgaven af heeft (biologie). Of er kan in het
klassikale gedeelte nieuwe stof worden behandeld. De docent schrijft bijvoorbeeld de belangrijkste
nieuwe termen op het bord en geeft aan de hand daarvan uitleg (economie). Een andere docent koos
ervoor de belangrijkste gedeeltes van een nieuw hoofdstuk aan de leerlingen voor te lezen (biologie),
nog een andere docente liet de leerlingen tekstjes voorlezen (Engels). Aan de hand van de uitleg van
gemaakte opgaven of nieuwe stof gingen de leerlingen in het tweede deel van de stof zelfstandig aan
het werk met huiswerk voor de volgende les. Bedoeling van de school is de leerlingen zo weinig
mogelijk huiswerk voor thuis mee te geven en zoveel mogelijk de gelegenheid te geven huiswerk in de
les te laten maken. Bij problemen kunnen de leerlingen dan meteen de docent raadplegen.
14