Geletterdheid in het VMBO _scriptie geanonimiseerd - Landelijke ...

gaat dan om puur biologische termen maar ook om een woord als ‘objectief’. Overigens is er op deze
school geen discussie gaande over integratie van Nederlands in andere vakken, zoals dat op veel
scholen wel het geval is.
De methode die voor biologie gebruikt wordt heet ‘biologie voor jou’, een op middelbare scholen veel
gebruikte methode. Het boek zit erg overzichtelijk in elkaar naar mijn idee. Een hoofdstuk behandelt
eerst alle stof, vervolgens basisstof en dan extra stof. Aan het eind van ieder hoofdstuk volgt een
beknopte samenvatting, met daarin de doelstellingen van het hoofdstuk, zodat de leerling weet wat er
van hem verwacht wordt. Daarna volgt een diagnostische toets, die moet laten zien of de leerling alles
goed heeft begrepen. Deze toets kan op de computer gemaakt worden, zoals veel leerlingen deze
week deden, of op papier. Als dit alles behandeld is, is de leerling als het goed is helemaal voorbereid
voor het proefwerk. De docent wist dat deze methode veel gebruikt werd, en heeft er daarom voor
gekozen dit boek te gaan gebruiken.
In de theorie worden steeds redelijk grote hoeveelheden tekst gegeven, waarna de leerlingen na een
aantal pagina’s enkele vragen moeten beantwoorden in het werkboek. In dit werkboek wordt vooral de
letterlijke betekenis van begrippen gevraagd of wordt getoetst of begrippen begrepen zijn door de
leerlingen deze te laten toepassen. Wat ik vooral zag in de beantwoording van de leerlingen, is dat
begrippen die gevraagd werden in de tussenkopjes in het theorieboek werden gezocht, en dat de tekst
die daaronder stond letterlijk werd overgenomen. Als er daarna wordt getoetst of de leerlingen de
begrippen ook hebben begrepen, dan worden deze vragen meestal afgeraffeld of erg kortaf
beantwoord. Veel leerlingen doen dus geen moeite de hele tekst te lezen en te kijken of ze deze
begrepen hebben. Dit wordt door de docent niet gecontroleerd, omdat de vragen worden nagekeken
met een antwoordenboekje waaruit de goede vragen kunnen worden overgenomen. Overigens wordt
dit laatste lang niet altijd gedaan. Als leerlingen niet gemotiveerd genoeg zijn om de tekst te lezen en
zelf te kijken of je het hebt begrepen kun je alsnog de vragen overnemen zodat je die kunt leren voor
het proefwerk. Dit wordt dus niet gedaan. Dit komt overeen met wat de docent Nederlands heeft
gezegd over het lezen van fictie. Als leerlingen geen boek willen lezen, zou je verwachten dat ze wel
de samenvatting op internet opzoeken en lezen, maar dat doen de leerlingen niet. Daarom worden
voor toetsen fictie of hoge punten of enen gehaald. Werkboeken biologie worden niet periodiek door
de docent gecontroleerd. De docent weet dat niet iedereen de vragen even goed beantwoordt, maar
hij vindt het de eigen verantwoordelijkheid van de leerlingen. De leerlingen nemen de grote
hoeveelheid stof, waarvan ik in eerste instantie onder de indruk was, dus nauwelijks tot zich.
Wiskunde
De lessen wiskunde verlopen erg gestructureerd. Aan het begin van de les worden klassikaal enkele
sommen behandeld, waarvan de oplossingen op het bord komen te staan. De docent probeert bij de
beantwoording van de sommen samen te werken met de leerlingen. De klassikale uitleg moet van de
docent door iedereen gevolgd worden, ook al loopt een leerling achter met het maken van de sommen
of snapt hij alles juist heel goed. Als een leerling buiten de klassikale uitleg wil controleren of hij een
som goed heeft gemaakt en dus heeft begrepen, dan kan hij gebruik maken van een
18