Geletterdheid in het VMBO _scriptie geanonimiseerd - Landelijke ...

integreren in andere vakken of leergebieden. 41 Docenten geven er ook zelf de voorkeur aan
Nederlands deels geïntegreerd te geven (55,6%). Slechts 5% van de docenten vindt het een goed
idee als het vak helemaal van het rooster zou verdwijnen. 42
Andere belangrijke uitkomsten zijn de volgende. De docenten geven aan het meest tijd te besteden
aan achtereenvolgens leesvaardigheid, schrijfvaardigheid en fictie (bij elkaar 56%). De minste tijd
wordt besteed aan woordenschat en luister- en kijkvaardigheid. 43 Verder wordt er vooral bij schrijf-,
spreek-, lees- en gespreksvaardigheid qua inhoud veel afgestemd op wat leerlingen bij andere vakken
nodig hebben. 44 De helft van de docenten vindt dat de inhoud van de lessen aangepast moet worden
aan VMBO-leerlingen. Driekwart van de docenten vindt dat de didactiek aangepast moet worden. 45
42,2% Van de docenten denkt dat slechts tussen de 0-10% van de leerlingen een taalachterstand
hebben. 46 Nu wordt in de vraag niet duidelijk gemaakt wat ‘taalachterstand’ wil zeggen, maar als je
weet dat gemiddeld 7% van de 16- tot 19-jarigen op niveau 1 van IALS functioneert en ongeveer 30%
onder niveau 3, 47 dan is dit een opvallend percentage. Toch denkt 43,7% dat het percentage
leerlingen met een taalachterstand in vergelijking met twee jaar geleden enigszins of flink gestegen
is. 48 Tenslotte geeft 63,2% van de docenten aan geen behoefte te hebben aan ondersteuning bij de
lessen Nederlands. 49
De onderwijsinspectie maakte in het voorjaar van 2006 in een rapport bekend dat een kwart van de
leerlingen op de basisberoepsgerichte leerwegen op het VMBO de schoolboeken niet begrijpt. 50 De
onderwijsinspectie wil daarom het leesonderwijs op basisscholen verbeteren. Veel problemen
ontstaan namelijk al op de basisschool; aan het eind van de basisschool heeft een kwart van de
leerlingen een taalachterstand van 2 jaar. 51 Bij technisch lezen speelt sociale achtergrond niet zo’n
grote rol: kinderen van laagopgeleide allochtone ouders lezen aan het eind van de basisschool
gemiddeld 46 woorden per minuut, kinderen van hoogopgeleide ouders 50. 52 Het soort leesonderwijs
is van grotere invloed. 53
Onderhavig onderzoek
Uit het bovenstaande kan opgemaakt worden dat laaggeletterdheid een groot probleem is: zowel voor
een laaggeletterd individu als voor de samenleving. Voor een individu is het een probleem omdat
iemand die wel regulier onderwijs heeft gehad en toch niet goed kan lezen en schrijven vaak met
gevoelens van schaamte zit. Daarbij kan hij zich vaak niet goed redden op de werkvloer of met
privézaken en heeft hij vaak hulp nodig uit de omgeving, als hij daar al om durft te vragen. Vooral in
41 idem, p. 38
42 idem, p. 75
43 idem, p. 52
44 idem, p. 60
45 idem, p. 80, 84
46 idem, p. 89
47 Houtkoop (1999), p. 45, 46
48 Bonset e.a. (2006), p. 90
49 idem, p. 98
50 Inspectie van het onderwijs, p. 18
51 idem, p. 36
52 Walters (2006), p. 5
53 Inspectie van het onderwijs, p. 37
8