Samenvattingen weefsels

Epithelia
Epithelia: hoorcollege 1, epithelia
Epitheel is één van de vier hoofdtypen weefsel (epitheel, bind- en steunweefsel,
spierweefsel en zenuwweefsel). Epitheel heet ook wel dekweefsel, weefsel dat
bescherming of bedekking biedt. De buitenkant van het lichaam (de huid) bestaat
uit epitheel, evenals de voortzetting van de huid aan de binnenkant van het
lichaam (maag/darm en luchtwegen) en de interne holtes (bloedvaten: endotheel,
borst- en buikholte). Epitheelweefsel kan zeer verschillen in type, functie en plaats.
Verschillende functies kunnen zijn:
- Bescherming van het onderliggende weefsel
- Absorptie
- Secretie (klieren) / excretie (nieren)
- Diffusie
- Transport d.m.v. cilia
- Contractie (myo-epitheliale cellen)
Kenmerkend voor epitheel is dat de cellen dicht tegen elkaar liggen, dat er weinig
intercellulaire ruimte is en dat het via de basale lamina vast zit aan het
onderliggende weefsel. De basale lamina is een deel van het basaalmembraan. Het
basaalmembraan is dik en kan met een lichtmicroscoop bekeken worden. De
basale lamina is dunner en kan alleen met een elektronenmicroscoop worden
bekeken.
Om epitheelcellen dicht bij elkaar te houden zijn er 4 verschillende soorten
intercellulaire junctions. Een tight junction, of zonula occludens, is een hechte
verbinding tussen cellen aan de apicale kant. Deze verbinding is een verbinding
tussen de celmembranen die wordt gevormd door een eiwit. Deze eiwitten vormen
riggels rondom de apex (een apicale band). Hier kunnen vrijwel geen stoffen langs
passeren, omdat de intercellulaire ruimte heel klein is. De zonula adherens is een
band rondom de cel die gevormd wordt door een verbinding van de celmembranen
met behulp van een eiwit (cadherine) . De ruimte tussen de celmembranen is
hierbij groter. De eiwitten van de verbinding zijn verbonden aan plaques, die
gebonden zijn aan actine-filamenten. Een desmosoom, of macula adherens, is
een verbinding die bestaat uit eiwitten tussen de celmembranen die gebonden zijn
aan intermediaire filamenten in de cel. Een gap junction is een kanaaltje tussen
twee cellen, waardoor stoffen kunnen passeren. Op deze manier kan er
communicatie plaatsvinden tussen twee cellen. Een hemidesosoom is een half
desmosoom dat gebonden is aan de basale lamina. Junctions die gebonden zijn aan
filamenten zorgen voor stevigheid. Epitheelcellen zijn polair; ze hebben een basale,
apicale en twee laterale zijden. Deze polariteit wordt gecreëerd door de junctions.
Een voorbeeld van epitheel is het endotheel van de wand van een capillair. De
functie van dit endotheel is bedekking/bescherming, diffusie en het vormen van
een barrière. Het is eenlagig, plat plaveiselepitheel. Deze vorm van epitheel kan
ook worden gevonden in bloedvaten, longblaasjes en mesothelium. De cellen van
het epitheel van de dunne darm liggen strak langs elkaar en de kernen liggen
ongeveer op dezelfde hoogte. Ook bevat dit epitheel gespecialiseerde onderdelen,
zoals slijmbekercellen. Het zit vast aan de lamina propria, het bindweefsel van de
darmvilli. Het darmepitheel dient ter bescherming en voor de opname van stoffen.
Het bestaat uit eenlagig cilindrisch epitheel. In de dunne darm heeft het epitheel
microvilli, apicale uitstulpingen die dienen voor oppervlaktevergroting. Dit type
epitheel komt ook voor in de galblaas en in de grote verzamelbuizen van de nier.’
Een gedeelte van de niertubili bestaan uit eenlagig, kubisch epitheel. Deze
epitheelcellen zijn kubisch omdat ze veel verschillende functies moeten vervullen
en daar veel cytoplasma voor nodig hebben. De functies zijn bedekken, diffusie,