Vl lil - Vijfeeuwenmigratie.nl

De Italianen vanVredestein op de Hofwegomstreeks 1963. V.l.n .r.M. Tafuni, G. Monaco,V. Tafuni, A. Signore,A. Ammazzagatti,R. Signore, A. Pacifico,F. Pepe, S. Cal ia,C. Orazzio[Part. coll. F. Pepe 1139jaarden, Portugezen en Turken; rond 1975 kwamener ook Surinamers werken. In de sigarettenfabriekLaurens namen Turken en later ookJoegoslavische vrouwen een belangrijke plaatsin, dus zullen wij ook aan deze groepen bijzondereaandacht besteden. Veel buitenlandse arbeidersdie in het begin van de jaren zestig indeze fabrieken kwamen werken, zijn er gebleventot de poorten dichtgingen. Voor VanHeyst viel het doek al in 1967, voor Vredestein­Loosduinen in 1980. Laurens werd in 1994overgenomen door Rothmans; een jaar latersloot de fabriek en verhuisde een deel van hetpersoneel naar de vestiging in Zevenaar.In de tabel hiernaast valt af te lezen welke aantallenZuid-Europeanen, Turken en Marokkanenin de jaren zestig in Den Haag verbleven.De cijfers hebben weliswaar niet uitsluitendbetrekking op gastarbeiders, maar de ontwikkelingvan het verschijnsel, alsmede de verschuivingenin het aandeel van de diverse groepen,tekent zich toch duidelijkaf.Grandi possibilitàDe werving voor Vredestein -vestigingen vondbegin jaren zestig plaats op Sicilië en Sardinië. 3De toenmalige personeelschef in Enschede,JooP Wienk, kreeg de opdracht met geschiktpersoneel naar Nederland terug te keren.We selecteerden vooral op leeftijd (18-35) enlengte. We probeerden mannen van 1,72 m tekrijgen en hanteerden een ondergrens van1,68 m. Ik had in de fabriek al gezien dat sommigechefs kistjes bij de machines zetten,omdat de mannen te klein waren. Later hebbenwe de machines niet meer op de grondgezet, maar in de grond gebouwd, dat was deeerste ergonomische aanpassing. Bovendienwerd op postuur en persoonlijke indruk geselecteerd.Er werd ook naar het arbeidsverledengevraagd, maar dat viel natuurlijk nietecht te controleren. Je deed zo'n vijf à tienminuten over het hele verhaal. Meestal hieldje een derde over. Dus als je honderd manwilde hebben, vroegen we aan Sociale Zakenom er 300 op Sicilië te mogen zien. We slotenaltijd jaarcontracten af. Aan het eind daarvanmochten ze vier of vijf weken naar huis opkosten van de onderneming. Hadden ze weereen nieuw contract - want we hadden lieverdie oude opgeleide vent terug dan een nieuwete moeten werven - dan kwam de reis naarNederland ook weer in het pakket. 4