Vl lil - Vijfeeuwenmigratie.nl

...,ro:::JIn 1938 gingJulia Ott bijde firma Iserief& Co'smanufactuurhandel in deVenestraat werken. Ze waser tot 1943 verkoopster,maar showde ook regelmatigals fotomodel dewolcollectie van hetbedrijf. [Part.coII.J.OttJAls het op de middelbare school niet goedging, ging ik wel eens naar Hongarije in dewinter. Ik moet u dat natuurlijk eigenlijk nietvertellen, maar ik heb al m'n diploma's voorvarkens gehad. Mijn familie had varkens enkoeien. Ik was een jaar of zeventien, mijn vaderwas al overleden. Mijn broer zei dan tegende schoolmeester: 'Laat die griet toch dat examenhalen, dan geef ik je wel een varken.'In 1947 werd Márta Nagy mevrouw Olivier enkreeg ze de Nederlandse nationaliteit. In tegenstellingtot haar vriendin heeft ze nooit eenwerkkring in Den Haag gehad. Julia Ott ging in1931-ze was toen 18 jaar-bij Iserief& Co's manufactuurhandelin de Venestraat werken, waarzij tot 1943 verkoopster was. Ze herinnert zichnog goed dat koningin Wilhelmina daar samenmet haar hofdames sjaaltjes en handschoenenkwam kopen: 'We moesten mevrouw tegenhaar zeggen, en net doen of we haar niet herkenden.'Vanwege haar beheersing van hetDuits hielp ze vooral Duitsers en andere buitenlandseklanten, onder wie enkele Hongaren,zoals de Kulcsárs van de grote tapijtzaak ophet Noordeinde. Maar ze had nog meer talenten.Zo trad ze in de catalogi van Iserief regelmatigop als fotomodel voor de wolafdeling van hetbedrijf.In 1944 trouwde ze met de Nederlander Valk,waarmee er een einde kwam aan het jaarlijksebezoek aan de vreemdelingendienst. Vanwegehun buitenlandse paspoort moesten de Hongaarsemeisjes zich vanaf hun zestiende iederjaar melden en werden ze goede bekenden vande beambten. In de oorlog werd de vreemdelingendienstnaar Amsterdam verplaatst enmoest Julia Ott daarnaar toe voor controle. Problemenheeft zij er nooit ondervonden. Toen zein 1942 via het Rode Kruis bericht kreeg dathaar vader ernstig ziek was en niet meer beterzou worden, heeft ze van alle instanties medewerkinggekregen om de tocht naar Hongarijete . ondernemen. Samen met vriendin Mártareisde ze in drie dagen in lege treinen door Europa.Haar vader overleed een week na haaraankomst, op 9 juni. Van de baal zwarte crêpegeorgette die ze uit Nederland had meegenomen,liet ze rouwkleding maken. Ze bleef driemaanden bij haar moeder. Toen haar visum afliep,maanden de Hongaarse autoriteiten haarde terugreis naar Nederland te aanvaarden,want dat was de afspraak met de Duitse auto ri -teiten geweest.In de loop der tijd raakten de twee Hongaarsevrouwen hoe langer hoe meer geïntegreerd inde Haagse samenleving. Márta Nagy voeldezich er al vanaf het allereerste begin thuis enbuiten het contact met haar vriendin Julia hieldzij zich afzijdig van de andere Hongaren. Natuurlijkkwam ze wel eens in het Kurhaus of inhotel Central als daar Hongaarse zigeunerorkestenoptraden, maar eigenlijk hield ze helemaalniet zo van die muziek, hoewel ze dat aanhaar Nederlandse vrienden nauwelijks durfdete bekennen. Van de in 1947 opgerichte EersteHongaarse Vrouwenclub aan het Nassaupleinis zij nooit lid geweest. Julia Ott wel. De oprichtstervan de club, mevrouw K. Stiefelhagen-Janicseck, vroeg of ze lid van het bestuurwilde worden en dat is ze tot de opheffing vande vereniging, in 1958, gebleven. Het was dezeclub, met de dames Stiefelhagen en Ott in hetbijzonder, die een belangrijke rol zou spelen inde opvang van een andere groep Hongaren: deduizenden vluchtelingen die in 1956 naar Nederlandkwamen.