seksualiteit-en-seksuele-diversiteit-in-de-kerndoelen

3.3 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften (nl/ml)De algemene doelen zijn ook van toepassing op leerlingen in het so en vso die geen ofnauwelijks cognitieve beperkingen hebben. Leerlingen die zich door een fysieke of psychischebeperking anders ontwikkelen op sociaal-emotioneel gebied zullen een aangepastonderwijsaanbod nodig hebben. Afhankelijk van de soort en de mate van de beperking, maarook rekening houdend met de mogelijkheden van de betreffende leerling.Gedrag en behoefte signalerenDoor een fysieke of psychische beperking, zoals autisme of aan autisme verwantecontactstoornissen (ASS) kunnen er door de jaren heen problemen ontstaan binnen de socialeen/of de emotionele ontwikkeling. Een psychische beperking of beperkingen zoalsslechthorendheid, slechtziendheid of een langdurige ziekte maken leerlingen soms minderweerbaar, onzeker of bang. De beperking kan gevolgen hebben voor de seksuele ontwikkelingen omgang. Door bepaalde gebreken of bij een tekort aan energie kan de eigen seksualiteitsoms onvoldoende of beperkt beleefd worden en schamen jongeren zich om seksueel contactte maken.Sociale contacten verlopen door een fysieke of psychische beperking, ziekte en/ofvermoeidheid niet altijd zoals verwacht en in sommige gevallen worden leerlingen vanwege hunanders zijn gepest. Zij kunnen zich sociaal onveilig voelen, een laag zelfbeeld hebben enmoeite hebben om met anderen te praten over hun 'anders zijn'. Anders zijn in de beleving vandeze leerlingen gaat vaak over buitengesloten worden. Dat heeft soms tot gevolg dat leerlingenzich terugtrekken. Ze worden kwetsbare slachtoffers of kunnen zich samen met andereleerlingen tegen andere zwakke leerlingen of groeperingen gaan verzetten. Soms uit dit gevoelvan onveiligheid zich in verzet tegen jongeren of volwassenen met een andere seksuelegeaardheid. Deze problemen worden niet altijd gezien, vooral als een leerling stil is en zichterugtrekt. Leraren hebben met de ouders de taak om dit gedrag te signaleren en doelen zonodig bij te stellen, zodat de basale veiligheid weer hersteld wordt.Leerlingen met een psychische beperking, zoals autisme of aan autisme verwantecontactstoornissen (ASS), hebben meestal ook andere onderwijsbehoeften. Zij hebben moeiteom zich in te leven in andere mensen. Ze begrijpen meestal wel wat seksuele diversiteitbetekent en accepteren dat feitelijk. Leerlingen met ASS kunnen zich echter nauwelijksvoorstellen welke emotionele aspecten de seksuele diversiteit met zich mee kan brengen. Hetmoeilijk begrijpen van andermans gevoelens, kan leiden tot onbegrip. Wanneer leerlingen metASS in hun 'eerlijke' voortvarendheid andere leerlingen ongewild verbaal kwetsen en door hunanders zijn sociaal buitengesloten worden, kan dat leiden tot een laag zelfbeeld, verdriet,boosheid of tot agressie tegen anderen of zichzelf. De onderwijsbehoefte van deze leerlingenkan daarom heel divers zijn. Ze hebben veel verschillende voorbeelden nodig. Elk voorbeeldstaat op zichzelf voor deze leerlingen. Door een variëteit aan verschillende voorbeelden leren zijverbanden te zien en beter te begrijpen wat seksuele diversiteit en anders zijn betekent voorhenzelf en voor mensen om hen heen. Ze hebben meestal extra ondersteuning nodig omhiermee te leren omgaan.⏐ 15