Voorbeelduitwerk<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>rbouw vo: vak aardrijkskun<strong>de</strong>Titel: Homostel weggepest uit UtrechtTyper<strong>in</strong>gIn <strong>de</strong> less<strong>en</strong>reeks wordt <strong>in</strong>gegaan op <strong>diversiteit</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> grote sted<strong>en</strong>, <strong>in</strong> het bijzon<strong>de</strong>r Utrecht.Aanleid<strong>in</strong>g is e<strong>en</strong> <strong>in</strong>cid<strong>en</strong>t waarbij e<strong>en</strong> homoseksueel koppel is weggepest uit <strong>de</strong> buurt.Plaats <strong>in</strong> het leerplanLeergebied m<strong>en</strong>s <strong>en</strong> maatschappij, vak aardrijkskun<strong>de</strong>. Aspect uit kerndoel 43 waarop wordt<strong>in</strong>gegaan is <strong>de</strong> <strong>diversiteit</strong> <strong>in</strong> sam<strong>en</strong>lev<strong>in</strong>g, waaron<strong>de</strong>r <strong>seksuele</strong> <strong>diversiteit</strong> <strong>en</strong> het verkrijg<strong>en</strong> van<strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> leefwijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> het respectvol omgaan daarmee. Daarnaast is er e<strong>en</strong>relatie met aspect<strong>en</strong> van kerndoel 36: De leerl<strong>in</strong>g leert betek<strong>en</strong>isvolle vrag<strong>en</strong> te stell<strong>en</strong> overmaatschappelijke kwesties <strong>en</strong> verschijnsel<strong>en</strong>, daarover e<strong>en</strong> beargum<strong>en</strong>teerd standpunt <strong>in</strong> t<strong>en</strong>em<strong>en</strong>, dat te ver<strong>de</strong>dig<strong>en</strong> <strong>en</strong> daarbij respectvol met kritiek om te gaan. En met kerndoel 38: Deleerl<strong>in</strong>g leert e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>tijds beeld van <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> omgev<strong>in</strong>g <strong>en</strong> Ne<strong>de</strong>rland (….) te gebruik<strong>en</strong> omverschijnsel<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwikkel<strong>in</strong>g<strong>en</strong> <strong>in</strong> hun eig<strong>en</strong> omgev<strong>in</strong>g te plaats<strong>en</strong>.Doel<strong>en</strong>Leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> <strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> <strong>de</strong> <strong>diversiteit</strong> van e<strong>en</strong> grote Ne<strong>de</strong>rlandse stad (A1, C1, 2), kunn<strong>en</strong><strong>in</strong>formatie zoek<strong>en</strong> over <strong>diversiteit</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> stad Utrecht <strong>en</strong> <strong>de</strong>ze vergelijk<strong>en</strong> met el<strong>de</strong>rs (B1).Leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong> pass<strong>en</strong> het push-pull mo<strong>de</strong>l toe bij het verklar<strong>en</strong> van het voorkom<strong>en</strong> van <strong>diversiteit</strong> <strong>in</strong>e<strong>en</strong> grote stad. (C1) Leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong> verwerv<strong>en</strong> <strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> <strong>de</strong> recht<strong>en</strong> van homoseksuel<strong>en</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong>sam<strong>en</strong>lev<strong>in</strong>g. (C6, 7) Leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong> ontwikkel<strong>en</strong> e<strong>en</strong> standpunt over <strong>de</strong> positie van homoseksuel<strong>en</strong><strong>in</strong> <strong>de</strong> sam<strong>en</strong>lev<strong>in</strong>g, <strong>de</strong> rol van <strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>g <strong>en</strong> <strong>de</strong> overheid. (A2, C5, 6, 7, 8)B<strong>en</strong>odigdhed<strong>en</strong>Krant<strong>en</strong>bericht (juni 2010), <strong>in</strong>ternetverb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g, voorgeselecteer<strong>de</strong> websites, Bosatlas.WerkwijzeHet on<strong>de</strong>rwerp wordt geïntroduceerd met e<strong>en</strong> krant<strong>en</strong>artikel uit juni 2010 waar<strong>in</strong> verslag wordtgedaan van <strong>de</strong> gedwong<strong>en</strong> verhuiz<strong>in</strong>g van e<strong>en</strong> homoseksueel koppel <strong>in</strong> Utrecht. Dit als gevolgvan pesterij<strong>en</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> buurt.Leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong> verzamel<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s over <strong>diversiteit</strong> <strong>in</strong> één van <strong>de</strong> G4 sted<strong>en</strong>, perc<strong>en</strong>tages van <strong>de</strong>bevolk<strong>in</strong>g met e<strong>en</strong> bepaald k<strong>en</strong>merk zoals sekse, geloof, land van herkomst, <strong>seksuele</strong>geaardheid.Leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong> verzamel<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>s over opvatt<strong>in</strong>g<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Ne<strong>de</strong>rlandse bevolk<strong>in</strong>g over <strong>de</strong>acceptatie van <strong>seksuele</strong> <strong>diversiteit</strong> <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland.Leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong> oriënter<strong>en</strong> zich op <strong>de</strong> juridische aspect<strong>en</strong> van <strong>diversiteit</strong> <strong>en</strong> <strong>seksuele</strong> <strong>diversiteit</strong>(grondwet, wet gelijke behan<strong>de</strong>l<strong>in</strong>g). Voor hogere niveaus kan op basis van Engelstaligebronn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vergelijk<strong>in</strong>g gemaakt word<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> land<strong>en</strong>, bijvoorbeeld over het toestaan vanhet homohuwelijk.Gegev<strong>en</strong>s over <strong>diversiteit</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> G4 word<strong>en</strong> vergelek<strong>en</strong> met <strong>de</strong> eig<strong>en</strong> woonplaats of e<strong>en</strong>willekeurige kle<strong>in</strong>e Ne<strong>de</strong>rlandse prov<strong>in</strong>ciestad.Op basis van <strong>de</strong> gevond<strong>en</strong> <strong>in</strong>formatie drag<strong>en</strong> leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong> verklar<strong>in</strong>g<strong>en</strong> aan voor <strong>de</strong> <strong>in</strong> e<strong>en</strong> G4stad voorkom<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>diversiteit</strong> waaron<strong>de</strong>r <strong>seksuele</strong> <strong>diversiteit</strong> aan <strong>de</strong> hand van het b<strong>in</strong>n<strong>en</strong> hetaardrijkskun<strong>de</strong> bek<strong>en</strong><strong>de</strong> push-pull mo<strong>de</strong>l. Daarna prober<strong>en</strong> leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong> verklar<strong>in</strong>g<strong>en</strong> te v<strong>in</strong>d<strong>en</strong>voor mogelijke spann<strong>in</strong>g<strong>en</strong> die voortkom<strong>en</strong> uit <strong>diversiteit</strong>.Als laatste stap formuler<strong>en</strong> leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong> hun m<strong>en</strong><strong>in</strong>g over <strong>de</strong> casus, waarbij zij <strong>in</strong>gaan op <strong>de</strong> rolvan <strong>de</strong> gedupeerd<strong>en</strong>, <strong>de</strong> omgev<strong>in</strong>g <strong>en</strong> <strong>de</strong> overheid (geme<strong>en</strong>te).Aandachtspunt<strong>en</strong>Er kan e<strong>en</strong> relatie word<strong>en</strong> gelegd met hoofdstukk<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> lesmetho<strong>de</strong>s over multiculturelesam<strong>en</strong>lev<strong>in</strong>g, veran<strong>de</strong>r<strong>in</strong>g<strong>en</strong> <strong>in</strong> Ne<strong>de</strong>rland, stadsvernieuw<strong>in</strong>g <strong>en</strong> leefbaarheid.⏐ 28
Voorbeelduitwerk<strong>in</strong>g on<strong>de</strong>rbouw vo: vak of leergebied natuur <strong>en</strong> gezondheidTitel: Communicer<strong>en</strong> over <strong>seksualiteit</strong> <strong>en</strong> <strong>seksuele</strong> <strong>diversiteit</strong>Typer<strong>in</strong>gVoor het behan<strong>de</strong>l<strong>en</strong> van <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwerp<strong>en</strong> <strong>seksualiteit</strong> <strong>en</strong> <strong>seksuele</strong> <strong>diversiteit</strong> moet aanbepaal<strong>de</strong> randvoorwaard<strong>en</strong> voldaan word<strong>en</strong>. Het schepp<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> sociaal veilig klimaat isdaarbij e<strong>en</strong> pre. E<strong>en</strong> sociaal veilig klimaat houdt on<strong>de</strong>r meer <strong>in</strong> dat ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong> zich welkom voelt<strong>en</strong> zich veilig voelt om gevoel<strong>en</strong>s <strong>en</strong> gedacht<strong>en</strong> te uit<strong>en</strong>. Dit kan gerealiseerd word<strong>en</strong> door stil testaan bij het respectvol omgaan met elkaar, rek<strong>en</strong><strong>in</strong>g houd<strong>en</strong> met <strong>de</strong> an<strong>de</strong>r <strong>en</strong> daaroverafsprak<strong>en</strong> te mak<strong>en</strong>.Plaats <strong>in</strong> het leerplanDeze lesmodule kan word<strong>en</strong> gebruikt als startpunt voor het <strong>in</strong>gaan op <strong>seksualiteit</strong> <strong>en</strong> <strong>seksuele</strong><strong>diversiteit</strong> bij biologie of natuur <strong>en</strong> gezondheid, maar kan ook gebruikt word<strong>en</strong> <strong>in</strong> an<strong>de</strong>re vakk<strong>en</strong>of projecton<strong>de</strong>rwijs. Er is e<strong>en</strong> relatie met kerndoel<strong>en</strong> 34: bevor<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van lichamelijke <strong>en</strong>psychische gezondheid <strong>en</strong> 35: zorg <strong>en</strong> veiligheid.Doel<strong>en</strong>De leerl<strong>in</strong>g kan op respectvolle wijze met an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> communicer<strong>en</strong> over <strong>seksualiteit</strong> <strong>en</strong> <strong>seksuele</strong><strong>diversiteit</strong>. (A2, 3)De leerl<strong>in</strong>g kan afsprak<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> over omgangsvorm<strong>en</strong> <strong>in</strong> <strong>de</strong> klas. (A3, B7, C7)De leerl<strong>in</strong>g kan voor hem of haar relevante <strong>in</strong>formatie over relaties <strong>en</strong> <strong>seksualiteit</strong> zoek<strong>en</strong> <strong>in</strong>krant<strong>en</strong>, tijdschrift<strong>en</strong> <strong>en</strong> fol<strong>de</strong>rs <strong>en</strong> daarover e<strong>en</strong> m<strong>en</strong><strong>in</strong>g gev<strong>en</strong>. (B1, 3, 5)De leerl<strong>in</strong>g kan eig<strong>en</strong> gevoel<strong>en</strong>s <strong>en</strong> opvatt<strong>in</strong>g<strong>en</strong> over <strong>seksualiteit</strong> <strong>en</strong> <strong>seksuele</strong> <strong>diversiteit</strong> naarvor<strong>en</strong> br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> communicer<strong>en</strong> mits dit niet leidt tot discrim<strong>in</strong>atie of stigmatiser<strong>in</strong>g. (B3)B<strong>en</strong>odigdhed<strong>en</strong>• Stell<strong>in</strong>g<strong>en</strong>: homofilie is e<strong>en</strong> (besmettelijke) ziekte; vijfti<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> mooie leeftijd voor <strong>de</strong>eerste keer; als e<strong>en</strong> meisje bij <strong>de</strong> eerste keer niet bloedt, is ze ge<strong>en</strong> maagd; jong<strong>en</strong>s will<strong>en</strong>altijd seks, meisjes knuffel<strong>en</strong> het liefst; meisjes die condooms bij zich hebb<strong>en</strong> do<strong>en</strong> hetmet ie<strong>de</strong>re<strong>en</strong>.• Artikel: leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> thuis <strong>in</strong> krant<strong>en</strong> <strong>en</strong> tijdschrift<strong>en</strong> artikel<strong>en</strong> opgezocht die gaanover relaties of <strong>seksualiteit</strong> (maar ge<strong>en</strong> contactadvert<strong>en</strong>ties). De artikel<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> meerzijn dan e<strong>en</strong> nieuwsberichtje, zij moet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verhaal vertell<strong>en</strong>, bijvoorbeeld e<strong>en</strong> schetsvan e<strong>en</strong> persoonlijke ervar<strong>in</strong>g.WerkwijzeDe leraar start met het ontwikkel<strong>en</strong> <strong>en</strong> vaststell<strong>en</strong> van gedragsregels: wat kan wel <strong>en</strong> niet, welktaalgebruik wordt gehanteerd. Eerst stell<strong>en</strong> leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong> <strong>in</strong>dividueel e<strong>en</strong> afsprak<strong>en</strong>lijstje op.Vervolg<strong>en</strong>s besprek<strong>en</strong> ze dit <strong>in</strong> groepjes <strong>en</strong> kom<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> groepsafspraak. Dan wordtklassikaal e<strong>en</strong> top drie sam<strong>en</strong>gesteld waarbij ook <strong>de</strong> doc<strong>en</strong>t <strong>in</strong>br<strong>en</strong>g heeft.Vervolg<strong>en</strong>s word<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele stell<strong>in</strong>g<strong>en</strong> <strong>in</strong>gebracht. Het gesprek daarover geeft <strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> <strong>de</strong>opvatt<strong>in</strong>g<strong>en</strong> die lev<strong>en</strong> bij leerl<strong>in</strong>g<strong>en</strong>. Tegelijkertijd wordt geoef<strong>en</strong>d met het toepass<strong>en</strong> van <strong>de</strong>gedragsregels. Besprek<strong>in</strong>g van het meegebrachte artikel: <strong>de</strong> verwerk<strong>in</strong>g van <strong>de</strong> artikel<strong>en</strong>verloopt <strong>in</strong> drie stapp<strong>en</strong>. Vrag<strong>en</strong> die bij <strong>de</strong> stapp<strong>en</strong> hor<strong>en</strong> zijn:Stap 1: Individueela. Waarom heb je voor dit krant<strong>en</strong>artikel gekoz<strong>en</strong>? Leg je antwoord uit.b. Wat v<strong>in</strong>d je <strong>in</strong> je krant<strong>en</strong>artikel belangrijk?c. Wat heb je geleerd, nu je het artikel hebt gelez<strong>en</strong>?d. Wat zou je uit dit krant<strong>en</strong>artikel aan an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> will<strong>en</strong> meegev<strong>en</strong> als tip of waarschuw<strong>in</strong>g?⏐ 29
Change language