Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing, augustus 2011

Regine van der Mark,student Security Science & Management TopTech Delftwerkzaam bij de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en VeiligheidKoninginnedag 2009 zal in menig geheugen zijn gegrift. Voor het oog van de camera’s probeerde Karst T.met zijn auto op de cabrio-bus, met de Koninklijke familie, in te rijden. Dit mislukte, maar de gevolgenwaren aanzienlijk. Sinds de aanslag is beveiliging prominenter aanwezig bij soortgelijke grootschaligeevenementen. Het is elke keer weer een uitdaging om de balans te vinden tussen de beveiligingsmaatregelenen het specifieke karakter van het evenement. Koninginnedag hoort bijvoorbeeld feestelijk zijn,terwijl de Nationale Herdenking van 4 mei waardig dient te verlopen.samenwerking een stapje verderDe afgelopen twee jaar is door alle betrokken partijenhard gewerkt om de lessen van Koninginnedag 2009 terhand te nemen en om in gezamenlijkheid deze balans tevinden. Dit heeft geleid tot een landelijke werkwijzewaarbij structureel wordt samengewerkt door decentraleen rijksoverheden, politie- en inlichtingen- en veiligheidsdiensten.Deze in maart 2011 vastgestelde werkwijze,is tijdens de voorbereidingen van Koninginnedag 2011officieel voor het eerst ingezet. Koninginnedag 2011 isdoor de inzet van alle betrokken organisaties veilig enbovenal feestelijk verlopen.Beveiligen in NederlandIn Nederland is de beveiliging van personen, objecten endiensten geregeld in het stelsel bewaken en beveiligen. Bijbewaken en beveiligen zijn verschillende partijenbetrokken, zowel op lokaal als op landelijk niveau, elk methun eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Deverantwoordelijkheden in het stelsel zijn vastgelegd in dePolitiewet en andere wetgeving. In het stelsel zijn dezeverantwoordelijkheden en bevoegdheden in samenhangbeschreven en zijn er mechanismen benoemd omcoördinatie en samenwerking te waarborgen.Het waken over de veiligheid is voornamelijk decentraalbelegd. De burgemeester is op grond van de Gemeentewet(art. 172) verantwoordelijk voor handhaving van deopenbare orde en de uitvoering van de hulpverleningstaak.Voor de strafrechtelijke handhaving, waaronderhet waken voor de veiligheid van personen, ligt deverantwoordelijkheid bij de hoofdofficier van justitie. Alsuitzondering hierop geldt dat de minister van Veiligheiden Justitie een bijzondere verantwoordelijkheid heeft voorde veiligheid van een selecte groep personen onder wie deKoninklijke familie. Deze staan vermeld op de zogehetenlimitatieve lijst 1 .Het functioneren van dit stelsel bewaken en beveiligen isnaar aanleiding van de gebeurtenissen op Koninginnedag2009 geëvalueerd. Dit heeft tot een aantal aanbevelingengeleid.Integrale aanpakOm invulling te geven aan die verbeterpunten heeft devoormalige NCTb (sinds 1 juli NCTV) samen met de Raadvan Korpschefs besloten om in gezamenlijkheid te komentot een werkwijze ten aanzien van de beveiliging vannationale evenementen. Deze integrale benadering heeftgeleid tot een landelijke werkwijze die kan rekenen op eengroot draagvlak binnen de verschillende overheden endiensten.De werkwijze beoogt alle partners, die in de voorbereidingen uitvoering betrokken zijn bij bewaking- en beveiligingsaspecten,te informeren en te voorzien van eenduidelijke handreiking. De nieuwe werkwijze wordtingezet bij zogeheten nationale evenementen, ook welevenementen van nationaal belang genoemd. Dit is eenaantal grootschalige evenementen dat wordt bezocht doorpersonen op de limitatieve lijst, waarbij het nationaalbelang centraal staat én waarbij het karakter van hetevenement een specifieke of verhoogde druk op debewaking en beveiliging kan geven. Dit betekent niet datzomaar alle evenementen waar bijvoorbeeld hetKoninklijk Huis aanwezig is, worden aangemerkt alsnationale evenementen. De minister van Veiligheid enJustitie wijst deze evenementen, op advies van de NCTVaan. Momenteel zijn dat: Koninginnedag, de NationaleHerdenking op de Dam in Amsterdam, Veteranendag inDen Haag, Prinsjesdag en de parlementsverkiezingen.Deze lijst is niet limitatief, maar met het toevoegen vaneen evenement zal zeer terughoudend worden omgegaan.Het doorlopen van de werkwijze brengt namelijk eenlange voorbereidingstijd met zich mee, zo ongeveer zesmaanden. Ook leidt het in de meeste gevallen totvérgaande beveiligingspakketten. Dit neemt niet weg dat1Lijst van personen, objecten en diensten waarvoor de rijksoverheid een bijzondere verantwoordelijkheid heeft en beslist over (extra)veiligheidsmaatregelen, vanwege het nationaal belang dat met hun veiligheid en hun ongestoord functioneren is gemoeid.44Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing augustus 2011