Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing, augustus 2011

Marieke Klaver, Eric Luiijf en Albert Nieuwenhuijs,TNO (marieke.klaver@tno.nl)Marije Breedveld en Samira Lahdahda,NCTV, ministerie van Veiligheid en JustitieRECIPE: handzame recepten voorbescherming vitale infrastructuurHoewel Nederland één van de landen is waar vaak naar wordtgekeken als het gaat om de aanpak van de bescherming van vitaleinfrastructuur 1 , kunnen ook wij nog veel leren van de aanpak vanandere landen. Dit was dan ook de aanleiding voor TNO en hetministerie van Veiligheid en Justitie (toen nog het ministerie vanBinnenlandse Zaken) om samen met het Slowaakse ministerie vanTransport, het Österreichische Institut für internationale Politik(OIIP) en het Estse ministerie van Binnenlandse Zaken een projectvoorstelin te dienen in het kader van het European Programme forCritical Infrastructure Protection (EPCIP). 2Deze samenwerking op Europees niveau is des te meervan belang aangezien infrastructuren en verstoringenzich zelden houden aan landsgrenzen. De onderlingeafhankelijkheden kunnen er voor zorgen dat verstoringenop de infrastructuur in één land effect hebben op devitale voorzieningen van een ander land. Ook kunnendoor afhankelijkheden verstoringen in één infrastructuurgrote effecten hebben in een andere infrastructuur.Het handboek beschrijft een aantal methoden waarmeebeleidsmakers in verschillende landen hun infrastructuurin kaart brengen en hoe ze meer inzicht proberente krijgen in de onderlinge afhankelijkheden om betervoorbereid te zijn op eventualiteiten.Met het RECIPE project (Recommended Elements forCritical Infrastructure Protection for policymakers inEurope) wilden wij de kennisdeling tussen Europeselidstaten vergroten, het is immers zonde als landen zelfsteeds het wiel opnieuw moeten uitvinden. Het projectteamheeft hiervoor een handzaam boek met goodpractices voor Europese beleidsmakers opgesteld diewerken op het gebied van de bescherming vitaleinfrastructuur.De good practices zijn ingedeeld aan de hand van zesverschillende deelonderwerpen. Dit betreft het identificerenvan vitale infrastructuur, afhankelijkheden,publiekprivate samenwerking, het delen van informatieen risico- en crisismanagement. Als het gaat om identificerenvan de vitale infrastructuur, zijn de meeste landenzich al lang bewust dat een aantal infrastructuren zoalsde elektriciteit- en ICT-netwerken van vitaal belang zijnvoor hun samenleving. Het wegvallen hiervan kan totveel economische schade leiden. Levens kunnen zelfsop het spel staan. Toch hebben nog niet alle Europeselanden hun vitale infrastructuur beschreven en voldoendebeschermingsmaatregelen getroffen. Europaheeft daarom door middel van een richtlijn gestimuleerddat de EU-landen nagaan welke infrastructuur inhun land als Europees vitaal moet worden aangeduid.Gebruik modellen bij aswolk crisisDe aswolk veroorzaakt door de uitbarsting van een IJslandsevulkaan zorgde in 2010 voor een grote verstoring van hetluchtverkeer boven Europa. Zweden heeft destijds zijnafhankelijkheidsmodellen gebruikt om snel in kaart tebrengen welke effecten deze verstoringen nationaal teweegzouden brengen en welke repressieve maatregelen aan tebevelen waren.1Betreft producten, diensten en onderliggende processen die, als zij uitvallen, maatschappelijke ontwrichting veroorzaken. Debescherming is gericht op het voorkomen van discontinuïteit door bijvoorbeeld technisch-organisatorisch falen, overbelasting enextreme natuurlijke omstandigheden of door moedwillig menselijk handelen.2Dit programma is een aantal jaren geleden op initiatief van de Europese Commissie tot stand gekomen. Doel was om vitaleinfrastructuren in de EU te identificeren met grensoverschrijdende effecten en het vaststellen van de kwetsbaarheid hiervan.50Magazine nationale veiligheid en crisisbeheersing augustus 2011