Kader Primair 1 (2011-2012). - Avs

eindverantwoordelijk managementonderzoeknaar code goedbestuur po:hoe zit het echt?In opdracht van de PO-Raad is najaar2010 onderzoek gedaan naar demate waarin schoolbesturen werkmaken van goed bestuur en hoe deinvoering van de Code Goed Bestuurverloopt. Voor de zomervakantiepubliceerde de Hogeschool vanAmsterdam in samenwerking met deRadboud Universiteit de resultatenvan deze nulmeting monitor GoedBestuur PO 2010. In de onderwijsperswerd de conclusie aangehaald dat72 procent van de schoolbesturenbestuur en toezicht heeft gescheiden.De ervaring met de invoering vande Code en van de scheiding tussenbestuur en intern toezicht leert echterdat dit juist bij eenpitters en kleinereschoolbesturen alles behalve soepelverloopt.tekst carine hulscher-slotDe onderzoekers melden dan ook datde responsgroep van de monitor niet alsrepresentatief mag worden beschouwd – erreageerden 332 besturen. Hieronder warenweinig eenpitters en juist meer schoolbesturenmet 11 tot en met 20 scholen. Ookhet aandeel schoolbesturen voor openbaaronderwijs is naar verhouding groter.6 procent weigertHoewel de resultaten dus als niet representatiefvoor de sector primair onderwijskunnen worden opgevat, is het interessanteen aantal gegevens nader te bekijken.Van de besturen die reageerden heeft inhet najaar van 2010 zo’n 70 procent eenscheiding tussen bestuur en intern toezichtgerealiseerd. In deze groep vormende meerpitters veruit de meerderheid.Schoolbesturen die tijdens het onderzoeknog niet zo ver waren, melden voor hetgrootste deel dat zij de functiescheidingbinnen een jaar willen invoeren. Maar, zo’n6 procent is niet van plan intern toezicht inte stellen. Bijzonder, want per 1 augustus2011 is de scheiding tussen bestuur enintern toezicht verplicht.Verschil in bestuursmodellenOngeveer een derde van de schoolbesturenuit het onderzoek heeft de functiescheidingingevoerd door een toezichthoudende rolvoor het schoolbestuur en de bestuurstakenneer te leggen bij het bovenschoolsmanagement of de schoolleiding. Daarbijgaat het zowel om mandaat als delegatie.In 17 procent van de gevallen heeft dealgemene ledenvergadering een toezichthoudenderol. Ook dit is opvallend, omdathet binnen de besturen die reageerdendan gaat om verenigingen. En juist dezerechtsvorm is in de minderheid. Van deschoolbesturen in het po valt 32,9 procentonder een vereniging, 46,6 procent valtonder een stichting en 18,6 procent ondereen openbare stichting.Bij ruim een vijfde van de besturen uit denulmeting wordt gewerkt met het Raadvan-Toezichtmodel. Ook hier lijkt het eropdat de cijfers zijn gekleurd. Juist bij degrote besturen, die naar verhouding minderreageerden, komt dit bestuursmodel steedsmeer voor.De onderzoekers voorspellen, op grondvan antwoorden van besturen die de functiescheidingnog moeten invoeren, dat hetzogenaamde one tier-model een gangbaarbestuursmodel wordt in het po. Zij doen ditop basis van het feit dat een kwart van derespondenten meldt de functiescheiding opdeze manier alsnog te willen regelen.Het one tier-modelBij het one tier-model is het bestuur en hetintern toezicht binnen één orgaan neergelegd.Bestuurders en toezichthouders zijnbinnen dit model binnen hetzelfde orgaan– het bestuur – bezig met hun bestuurlijketaken. Meestal wordt in dit geval gesprokenover het algemeen bestuur, dat toezichthoudt, en het dagelijks bestuur, datbestuurt. Daarbij geldt dat de voorzitter eenintern toezichthouder hoort te zijn en dathet aantal toezichthouders in de meerderheidmoet zijn. Dit model lijkt op het eerstegezicht een uitkomst voor kleinere besturenen eenpitters. Maar, die conclusie moet niette snel worden getrokken. Om de toezichthoudenderol goed te borgen, zijn apartecommissies nodig die zorgen voor informatievoorzieningvoor de toezichthouders envoor hun ondersteuning. Daarbij kan hetbijvoorbeeld gaan om een auditcommissieen een benoemingscommissie.Het is de vraag of het one tier-model inderdaadzoveel navolging zal krijgen. Het zou,zo blijkt ook uit de laatste ontwikkelingenbinnen de sector, ook heel goed kunnenzijn dat wordt gekozen voor de meer gangbaremodellen, zoals een toezichthoudendbestuur en de bestuurlijke taken bij deschoolleiding, een bovenschools managementteamof een bovenschools of algemeendirecteur. Of een model met een Raad vanToezicht en een College van Bestuur.Dit maakt nieuwsgierig naar de resultatenvan de volgende meting dit najaar, en naarhet antwoord op de vraag of het dan wél omrepresentatieve resultaten gaat. advies enondersteuningDe AVS heeft inmiddels veelervaring met de invoering van deverschillende bestuursmodellenen met de functie scheiding. Vooradvies en ondersteuning kunt u dan ookterecht bij Carine Hulscher-Slot(c.hulscher@avs.nl), senior adviseur bijde AVS op het gebied van arbeids voorwaardenont wikkeling, medezeggenschap,organi satie ontwikkeling, fusiebegeleiding,de ver houding bestuur-management enPolicy Governance ® . Ook houdt zij zichbezig met beleidsbeïnvloeding.30