DR. SM Goorhuis-Brouwer Geprotocolleerde diagnostiek bij ... - Fenac

wat er gebeurt, dan wordt de situatieimmers duidelijk. Als het de situatiekan volgen, weet het ook dat hetsteeds om hetzelfde gaat. Het kindkan herkennen dat je steeds hetzelfdedoet. Het kind weet wat er te verwachtenis. De situatie wordt hierdoorzeer voorspelbaar. Je kan namelijkprecies volgen wat er gebeurengaat. Dit geeft veel duidelijkheid enrust, waardoor je niet onzeker hoeft tezijn. Doordat een situatie te voorspellenis, is het ook mogelijk voor eenkind om de situatie te veranderen alshet dit wil. Dit kan betekenen dat hetkind de situatie kan beïnvloeden.Het is fijn als je weet op welke manierje een situatie kunt beïnvloeden, wantdan hoef je dat niet te doen door tegillen, te bijten of door anderen aande haren te trekken. Je kunt dan opeen andere manier duidelijk makendat je iets niet wilt of kunt.Visueel!!Voor autistische kinderen geldt dat zemoeite hebben met taal en die vaakaan letterlijke betekenissen koppelen.Ze zijn visueel veel sterker. Je moet zedus aanspreken op hun sterkste kanten(net als je met andere mensendoet). Het visueel maken van de situatiebetekent weer dat het kind beterkan volgen wat er gebeurt. Bovendienblijft het visuele signaal steedsaanwezig. Dit geeft enorm veel rusten duidelijkheid, waardoor je de situatiekunt herkennen. Je houdt overzichten weet wat er gebeuren gaat.Het is allemaal voorspelbaar geworden.a. Structuur in ruimte.Bij het inrichten van werkplekkenmoet je letten op het overzicht. Zorgdat er niet teveel rommel ligt. Maakde tafel leeg. Zet er een kast of eendoos naast, waar de spulletjes in liggenof staan. Leg niet alle spulletjesdie een kind in een maand gebruikt inde kast of dozen, maar kies samenwat je deze week nodig hebt. Danhoudt iedereen het overzicht. Maarook moet het duidelijk zijn wat je ineen ruimte doet, zodat voorspelbaaris wat er gebeuren gaat, want dat iswel zo duidelijk.Behalve voor de werkplek kan hetnodig zijn om overzicht te brengen inandere ruimtes in huis, school ofandere woonomgeving. Bij het gevenvan dit overzicht kan het helpen omin eenvoudige tekeningen (pictogrammen)de goede signalen tegeven. Ook hierbij staat het houdenvan overzicht centraal.b. Structuur in tijd.Het is voor een autistisch kind noodzakelijkom te visualiseren wat erallemaal gaat gebeuren gedurendeeen bepaalde periode. Voor sommigenis het nog gewenst dat er eenoverzicht wordt gegeven van het programmavan de dag. Zo krijgt hetkind overzicht en kan het in werkelijkheidvolgen wat er allemaal gebeurengaat. Je kunt daarvoor concretevoorwerpen, foto's, pictogrammen,tekeningen of teksten gebruikenafhankelijk van het ontwikkelingsniveauvan het kind. Het lijkt het besteom een combinatie van twee soorten"verwijzers'' te gebruiken, omdat hetkind in moeilijke situaties dan ergensop terug kan grijpen.Ook geeft het veel steun om een agendaaan te leggen en hier de activiteitenvan de week te plannen. Zo kun jeeen kalender gebruiken, om concreeten zichtbaar te maken wat er komengaat. Het gebruik van deze systemengeeft je de kans om expliciet om tegaan met veranderingen. Hierdoor ishet gemakkelijker om over de drempelvan die verandering heen te stappen.Het is van belang om concreet te zijnin de afspraken met betrekking tot detijd en die zichtbaar te maken met bijvoorbeeldeen agenda, zandloper,eierwekker of kloktijden.c. Structuur in de activiteit.Bij het aanbieden van een activiteit ishet nuttig om alles in overzichtelijkekorte stapjes te laten doen. Zo geef jehen de kans om overzicht te houden.Dit kan uitstekend door precies klaarte zetten wat een kind moet doen.Dus de puzzels staan op een rijtje opeen kast of plank. Er staat een symboolbij (of een cijfer), zodat met eenvisueel signaal afgesproken kan wordenwat een kind moet doen. Je leerthet als het ware een symbool zoeken,diezelfde code opzoeken bij de puzzelsen dan de puzzel te kiezen methet symbool erbij. Daar moet het kindmee gaan werken.Sommige kinderen houden nog vanmeer duidelijkheid door de taken teordenen in kleine mandjes. Je kunt demandjes ordenen, zodat je zorgt dathet kind gemotiveerd wordt. Kieshiervoor als laatste "beloningstaak"een activiteit die het kind erg graagdoet. Meestal wordt een eenvoudigetaak in het eerste mandje gedaan,zodat de kans dat het kind meteengoed begint het grootste is.Bij het aanleren van nieuwe zaken ishet belangrijk om goed te weten watje precies aan wilt leren. Daarommoet je hiervan een taakanalyse maken.Een taakanalyse is eigenlijk nietsanders dat een antwoord op de vragen:"wie, wat, waar, wanneer enhoe". Je haalt een activiteit uiteen inde kleinste stapjes. Deze schrijf je open zo krijg je een stappenplan om ietsnieuws aan te leren.Speciale therapieën of trainingen.In het omgaan met autisme zijn eenaantal specifieke methodieken ontwikkeld,die toegepast kunnen worden.Enkele hiervan zijn: speltraining,sociale vaardigheidstraining, communicatietraining,arbeidstraining ensensomotorische training. Zonder, inhet bestek van dit artikel, volledig tewillen zijn wordt communicatie alsvoorbeeld kort toegelicht.Over communicatie.Communicatie begint in feite met hetkrijgen van contact. Het is daarbij nogniet van belang waarover of in welkelichaamspositie je met elkaar communiceert.Als er maar contact is. In eersteinstantie is het interessegebiedvan het kind het onderwerp om bijaan te sluiten. Later kan stapsgewijsletterlijk fysieke toenadering gezochtworden, in die zin dat het kind je inzijn "territorium" verdraagt of lievergedoogt. Wellicht omdat je bij hetinteressegebied aansluit en dus nietbedreigend bent. Het kind is immersin staat om te volgen. Via kleine ensubtiele variaties kan de communicatieverder worden uitgebouwd, waarbijuiteindelijk de lichamelijke toewending,misschien oogcontact enzoveel mogelijk hetzelfde onderwerpin de communicatie als doel gesteldkunnen worden.Rini is erg gestresst doordat hij op eenvreemde school in een vreemde ruimtemoet werken. Hij komt in de ruim-VHZ • jaargang 39 nummer 2 • juni 1998