DR. SM Goorhuis-Brouwer Geprotocolleerde diagnostiek bij ... - Fenac

men worden hoe je erachter kuntkomen waar de woorden juistgeschreven moeten worden. Dit kandoor een woordenboek te nemen enhet woord op te zoeken. Dit wordtvoor Ruben uitgewerkt.Het woordenboek.In een woordenboek staan de Nederlandsewoorden altijd goed.In het woordenboek kun je uitleg vindenover een woord.In het woordenboek kun je vindenhoe je een woord moet schrijven,anders is het fout.Als juf en ik het niet eens zijn, danzoeken we een woord op in het woordenboek.Dat heeft altijd gelijk.Nu wordt weer het eerste lesje gelezenen besproken, want Ruben moetde denkstap actief meemaken. Daarnaworden de eerste twee stappenopnieuw opgeschreven. Echter hetalternatieve gedrag wordt als nieuweinformatie erbij geschreven. Ookwordt nog een algemene oplossingsstrategietoegevoegd.Voorval: Hoe schrijf je nummerbord(Met één of twee -m-'s?).A: Ik schrijf "numer" (= nummer metéén -m-).B: Juf zegt: Nee, het moet met twee -m-'s.C: Ik schrijf het nu met twee -m-'s dusnummer.Juf is blij. Ik heb geen fout gemaakt.Ik ga proberen het zo te schrijven alsde juf of meneer zegt, dan maak ikgeen fout en is iedereen blij!Het is niet erg om eens iets anders tedoen!.Veel kinderen lezen graag of kijken bijmoeilijke situaties weer eens bij dejuiste pagina van hun "handleiding".Zo lezen ze telkens weer die visueleverbale strategie, in de vorm van leeslesjesverduidelijkt met tekeningen ofpictogrammen, die hen helpen kan inmoeilijke situaties. Ook kun je doelgerichtmet de kinderen een actuelepagina samen doorlezen. Zo zet je eenkind weer op het goede spoor.Training in dagelijkse situaties.Het positieve effect van deze werkwijzeis waarschijnlijk ook te dankenaan het feit dat er vaardighedengetraind worden die in de dagelijksesituaties toe te passen zijn. Het verhelderenis concreet en in de dagelijksepraktijk. Zo is het mogelijk om nade training ook nog te zorgen vooreen transfer van het geleerde in dedagelijkse praktijk voor school en inde thuissituaties. Als deze transfer totstand komt dan is het ook nog mogelijkom de generalisatie van het geleerdete trainen. Hiermee wordtnadrukkelijk geoefend om het geleerdestrategie toe te passen in voorkomendesituaties.Wellicht is inmiddels duidelijk gewordendat het gaat om een intensievetraining, die langduriger toegepastmoet worden, dan tien weken. Dezemethodiek biedt perspectief in iedergeval voor een deel van de kinderenmet autisme.Overstap naar tom-training ensociale vaardigheidstraining.Als vervolg op deze individuelewerkwijze is een goede algemenevoortzetting te maken door de TOMtraining(Steerneman, 1994) aan tebieden. Hierin worden sociale cognitiessystematisch geoefend.Een anderemogelijke generalisatie vindt plaatsdoor de geleerde deelvaardigheden teverbinden aan onderdelen uit socialevaardigheidstrainingen. Hiermeeworden de individuele ABC-lesjesopgetild tot algemene cognitieve strategieën,die het kind kan leren hanterenin de praktijk.Hierdoor komt men ook tegemoetaan het bezwaar dat tegen geïsoleerdesociale vaardigheidstrainingeningebracht wordt als zouden de vaardighedenwel beheerst worden in detrainingssituatie, maar niet in dedagelijkse praktijk. Een nadrukkelijketransfer en generalisatie voorkomtdit, hoewel het een moeizaam procesblijft. Bovendien vindt dan een integratieplaats tussen de verschillendegehanteerde behandelingsstrategieën.Literatuur:Bryson, S. "Brief report: Epidomiologyof autism",In: Journal of autism and developmentaldisorders,Vol. 26. nr. 2, 1996.Egberts, J. "Communicatie niet vanzelfsprekend",Leuven/ Amersfoort,1996.Gaag van der, R. "Cognitieve psychotherapiebij kinderen met PDD-NOS in een residentiële setting",1994.Heykoop, J. "Vastgelopen", Baarn,1994.Kok, J. "Specifiek Opvoeden",Leuven/ Amersfoort, 1987.Lord, C. "Diagnosing autism:Analyses of data from the autismdiagnostic interview" In: Journal ofautism and developmental disorders,Vol. 27. nr. 5,1997.McArthur D. "Joint attention in preverbalchildren: Autism and developmentallanguage disorder", In:Journal of autism and developmentaldisorders, Vol. 26. nr. 5, 1996.Peeters, T. "Autisme, van begrijpentot begeleiden", Antwerpen /Baarn,1994.Ploeg van der, H. "Psychotherapie",Alphen a/d Rijn, 1987.Roeck de, A. "Over autisme en cognitie:De andere informatieverwerkingvan mensen met autisme" In:VHZ,jrg. 37 nr. 4, 1997.Steerneman, P. "Leren denken overdenken en leren begrijpen van emoties",Leuven/Apeldoorn, 1994.Verpoorten, R. "Communicatie metverstandelijk gehandicapte autisten:een multi-dimensioneel communicatiemodel",In : NTZ.Themanummer: Autistisch en verstandelijkgehandicapt, nr. 2. 1996.Drs. J.B.J. Schrurs is werkzaamals orthopedagoog op de centrumschoolvoor autismeMgr.Bekkerssschool te Eindhoven(Jacob Oppenheimstraat 7,5652 HG Eindhoven). Tevens ishij werkzaam op de school deBeemden en als orthodidacticusbetrokken bij het autisme projectvan het Instituut St. Marie teEindhoven.VHZ • jaargang 39 nummer 2 • juni 1998