Discussie Werkwoord- plaatsing - Nederlandse Taalkunde

hans den bestenV2-talen (Jiddisch, IJslands en tot op zekere hoogte Colloquiaal Afrikaans) combinereneen ingebedde V2-constructie rustig met een voorafgaand voegwoord .1Hiermee is de typologie van finiete plaatsingsverschijnselen echter nog lang nietuitgeput: V-naar-I lijkt varianten te kennen. In het Frans, Vata en Gbadi verschuift hetfiniete werkwoord naar de positie onmiddellijk achter het subject. In andere talen (BijbelsHebreeuws, Klassiek Arabisch, sommige Keltische talen) mag het werkwoord vóór hetsubject verschijnen, wat tot een VSO-volgorde leidt. In interactie met Wh-Verplaatsingen Topicalisatie kan dit – in hoofd- en bijzin – tot V2-achtige verschijnselen leiden (zieJouitteau 2005).Dit roept dan weer de vraag op of het Vfin-achter-het-Subject-verschijnsel van o.a.het Frans niet beter begrepen kan worden als het product van twee vooropplaatsingen:Vfin naar de hoofdpositie X en het Subject naar diens specificeerder. Ook moet natuurlijkonderzocht worden wat precies het verschil is tussen V2 via V-naar-C (de Germaansetalen) en V2 via V-naar-I (de Keltische talen). Verder moet er gevraagd worden – en ik benhet hier volstrekt met Zwart eens – of op het juiste niveau van abstractie V1 niet eigenlijkeen ‘gemaskeerd’ geval van V2 is (zoals ik hierboven al gesuggereerd heb). Hierbij kandan meteen de vraag betrokken worden waarom het Engelse whether, dat als wh-woordeen infinitivale vraagzin kan openen, tegenwoordig alleen nog maar in bijzinnen gebruiktwordt, terwijl het in het Oud-Engels ook wel in hoofdzinnen mogelijk was.Kortom, de empirische problematiek is zo breed en gedetailleerd dat je soms kunt wanhopenof die gegevens nog wel te rijmen zijn met ‘de’ theorie, welke je ook aanhangt.•3 V2 als speelbal …Hoewel ik het geheel eens kan zijn met de speelbal-metafoor, wil ik twee kanttekeningenplaatsen bij de historische uitwerking ervan. Het ene punt is een bevestigende aanvullingen betreft mijn eigen theoretische instelling in de jaren ’70 en het andere punt betreft deopsplitsing van V2 in verschillende structuren in de jaren ’80 en ’90.3.1 StructuurbehoudIn de jaren ’70 speelde – althans in Amsterdam en Utrecht – niet alleen het idee van deeenvoud van de grammatica een rol, maar ook het door Emonds geïnitieerde idee vanbehoud van structuur. Aan de evolutie van mijn toenmalige ideeën over V2 valt af te lezenhoe ik me heb moeten onttrekken aan een toen sterk levend “leidinggevend idee”.Aanvankelijk ging ik bij structuurbehoudendheid uit van totale categoriale identiteit:NP substitueert voor NP (Move NP) maar Vfin natuurlijk niet voor C, want – zo dacht ik –1 Mogelijke oplossingen: een dubbele CP of een IP waarvan de SPEC ook als A-bar-landingsplaats dienst kandoen. Zie Diesing (1990). Het is een gebied vol voetangels en klemmen, zoals ook uit Diesings artikel blijkt. – Ofer ook symmetrische V1 bestaat, is de vraag. Bijzinnen die openen met of + Vfin komen wel voor in ColloquiaalAfrikaans maar worden moeizaam gevonden. Aangezien Colloquiaal Afrikaans makkelijk vragende bijzinnenvan de vorm [XP +WH ] – Vfin - … toestaat, is of voor sommigen mogelijk een (tot de bijzin beperkt) wh-woord.Merk op dat het Afrikaans voor vraagwoordvragen dus een symmetrische V2-taal is. Deze vorm van ingebeddeV2 ontbreekt in het Jiddisch en het IJslands.218