STEP 6.3 BAG 29 Initial clutch spring tension 1.2mm Nu gaan de drie kleine zwarte gewichtjes op het vliegwiel en controleer of deze soepel 1 over de pennen van het vliegwiel kunnen bewegen. Deze gewichtjes hoeven niet te 3 worden gesmeerd! De stalen steunplaat en de gele koppelingsschoen kunnen nu worden gemonteerd. Ook hier even controleren spring preload Learn about clutch of de onderdelen soepel over de vliegwielpennen kunnen bewegen. Soms is dit niet 2 Note inside shoulders het geval en meestal is het dan voldoende STEP 6.4 om de drie gaten van de gele koppelingsschoen iets op te ruimen, zie figuur 6.2. De veerhouder en de veer kunnen 1 nu worden gemonteerd 2 De veer controleren of deze makkelijk over het schroefdraad kan worden geschoven, zoniet dan de binnendiameter van de veer iets opruimen. Dan de moer monteren en afstellen op 9,2 mm (uiteinde krukas naar de 2nd Gear buitenkant moer), zie figuur 6.3. Dit is de basis afstelling. In de praktijk blijkt dat de moer 16 T 19 T 1st Gear meestal iets verder kan worden aangedraaid STEP 6.5 en zelf houd ik aan wanneer er een volledige A B zwarte gewichtjes (op het vliegwiel) kleiner is dan de veerspanning van de gele koppelingsschoen. Wanneer het toerental van de na de moer (buitenkant moer). omwenteling van het schroefdraad uitsteekt F14 M3x16mm motor wordt opgevoerd zal de centrifugaal kracht toenemen en De tandwielen kunnen nu op het koppelingshuis worden gemonteerd en dit gaat STEP 6.1 BAG 28 5.2mm 5.0mm uiteindelijk groter worden dan de veerspanning. Dit betekend dat IMPORTANT! Install thrust bearing de drie gewichtjes om de vliegwielpennen naar buiten gaan draaien het makkelijkst met behulp van het volgende gereedschap: plates as shown en tegelijkertijd ook naar voren gaan bewegen, richting het koppelingshuis. Door deze beweging wordt de gele koppelingsschoen - koppelingshuishouder (nr. 909593) A F14 tegen de veerspanning ingedrukt en raakt het koppelingshuis en de - tandwielhouder (nr. 909590) Large inner dia. B Small inner dia. wielen gaan draaien. Het moment van aangrijpen van de koppeling 2 kan worden veranderd door de veerspanning te verhogen (moer 1 aandraaien) of te verlagen (moer losser draaien). Dit houdt in dat wanneer de moer wordt aangedraaid de koppeling bij een hoger Dit gereedschap voorkomt beschadigingen vastgezet en ook hier wordt geen Loctite motortoerental zal gaan aangrijpen en bij een lager motortoerental aan het koppelingshuis en aan de tandwielen en is erg makkelijk in het gebruik. Nu is het druklager aan de beurt en let daar- IMPORTANT! Use the cone that comes with your engine gebruikt, zie figuur 6.4. als de moer losser wordt gedraaid. 3 Het koppelingshuis op de stalen houder bij op de twee verschillende binnendiameters van de ringen. De ring met de kleinste Monteren van de koppeling monteren en borgen met de borgpen en de De handleiding van de koppeling is eigenlijk vrij duidelijk, maar we tandwielen kunnen nu worden gemonteerd. binnendiameter (5 mm) gaat als eerste over STEP 6.2 lopen hem stap voor stap door. We beginnen met een ring (shim) Eerst de grote en dan de kleine en let daarbij het lagerbusje, dan het lager en dan de ring van 0,5 mm over de op de kamers in de tandwielen deze gaan met de grootste binnendiameter (5,2 mm), krukas te schuiven richting het koppelingshuis. De tandwielen kunnen met de plastic houder worden gebruik ik Teflon vet. zie figuur 6.5. Om het druklager te smeren en daarna de conisch Koppelingshuishouder. (die bij de motor geleverd wordt) en het vliegwiel, zie figuur 6.1. Dit alles 1 3 wordt vastgezet met een lange moer, deze moer dient goed vast gezet te worden. Een waterpomptang op Learn about clutch 2 het vliegwiel en een dopsleutel (<strong>10</strong> mm) gaat het makkelijkst en shoes and flyweights goed vastzetten. Zelf gebruik ik geen Loctite, want ooit moet het nog een keer uit elkaar. Tandwielhouder. Montage van de tandwielen. 42 oktober/november 2005 43 Het merk Ferrari heeft al heel wat roemruchte wagens voortgebracht, de 512 BB/LM is er één van. Het is één van de vele wagens uit de 70er jaren die ontstond als zogenaamde “silhouettewagen”, die hier in Europa als groep 5 wagen rondreden, of in de VS als IMSA GTP, zoals deze Ferrari. Een wagen die nog wel de trekken (lees: daklijn, voorportieren, voor- en achterklep) van het originele wegmodel hadden, maar onderhuids volkomen van het straatmodel afweken. Andere wagens uit die periode waren bijvoorbeeld de Porsche 935, BMW 3.0 en 3.5 CSI/CSL, Greenwood Corvette, Toyota Celica Turbo, Ford Capri Turbo en ga zo maar door. erst even een stukje geschiedenis. In de 70’er jaren van de vorige eeuw Ebeschikte Ferrari over een 12-cilinder boxermotor die gebruikt werd in de sports- aankonden. De hoop werd nu op Le Mans Uiterlijk gevestigd, maar de wagens waren simpelweg niet snel genoeg. De Kremer Porsches beschikbaar om te testen. Voor mij staat de Carrera stelde de nieuwe Ferrari 512 BB/LM 935 K3 beschikten over 700 pk en reden de bekende Carrera box met daarin een hele cars en de F1. Het was duidelijk dat deze 512’s compleet zoek. Slechts één Ferrari van mooie “rooie” Ferrari, met als grote voorbeeld de wagen van het beroemde North motor ook in een GT toegepast zou gaan de vier ingezette wagens haalde de finish, op worden. De eerste wagen was de 365 GT4/BB een twaalfde plaats, de 935 won. American Racers Team van Luigi Chinetti. De in 1973. BB staat voor Berlinetta Boxer, deze Voor 1980 ging de 512 op dieet, er kwamen uitvoering is specifiek die van de deelname wagen werd veel voor wedstrijden gebruikt, skirts onder de wagen en hij werd verder aan de 24-uur van Le Mans in 1979, chassisnummer 26683. Onbedoeld zweven mijn maar hij was simpelweg te groot, te zwaar en ontwikkeld. Er kwam nu zelfs 500 pk uit deze de motor zat te hoog in de wagen om echt series 3 modellen. Maar ook de Porsches werden verder ontwikkeld. Op Le Mans haalden geleden waarbij ik de heerlijke racegeluiden gedachten terug naar een tweetal weken competatief te zijn. De rivalen, lees Porsche, waren simpelweg beter en verder doorontwikkeld. met als beste resultaat een tiende plaats. op mijn trommelvliezen hoorde roffelen. twee van de vijf ingezette wagens de finish van de 24-uur op dit beroemde circuit weer In 1977 werd de 512 voorgesteld en in 1978 In 1981 werden de wagens weer verder ontwikkeld door hun eigenaars, maar het bleef 550’s, een 575 en een aantal 360’s maakten Goed, er reden geen 512’s, maar een aantal werden drie wagens van dit model door enkele privé renstallen ingezet op Le Mans, vechten tegen de bierkaai. In Le Mans streden vijf Ferrari’s mee, twee haalden de finish, even terug naar de test. Als je hem uit de een heerlijk typisch Ferrari-kabaal. Hallo, geen van de wagens finishte. In 1979 bereidde de fabriek een aantal wagens van de de beste als vijfde overall en winnaar in zijn box haalt heb je een hele mooie wagen in je series 2 voor, die ingezet werden in Daytona klasse. De hoogste finish voor een 512 in Le handen. Carrera maakt heden ten dage gewoon erg mooie modellen. Het rood ziet er en Le Mans. Deze wagens werden bovendien Mans. In 1982 reden er weer vier 512’s mee door Pinifarina voorzien van een langere in Le Mans, twee haalden de finish, zesde en niet plasticachtig uit. Wat mij opvalt is dat de body. Het vermogen werd door de fabriek negende overall. In 1983 viel de leidende 512 wieldiameter vrij gering is. Als je zijn grootste tegenstander van de genoemde periode opgegeven als 480 pk, genoeg voor 320 uit tijdens de Daytona 24. Ze reden niet meer km/h. De race op Daytona werd een fiasco. in Le Mans. bekijkt, de Porsche 935, dan staat die op Alle wagens vielen uit door crashes, veroorzaakt door een ophanging die de krachten, door privé rijders, tegenwoordig zijn het en netjes uit, de print is mooi dekkend, de De 512 werd tot midden jaren ’80 gebruikt veel hogere sloffen. Verder ziet alles er strak die op een kombaan naar boven komen, niet veelgebruikte wagens voor historische races. ramen liggen mooi vlak. Het interieur is niet 50 oktober/november 2005 En dan de baan op eens aanleiding tot een flinke zwiep. Maar Het eerste dat opvalt is dat de wagen stil is, toch, het voelt niet slecht en met wat geduld dat de topsnelheid niet zo verschrikkelijk en inzicht kan dit een redelijk vlot karretje hoog is en dat de verlichting een prima uitstraling aan de wagen geeft. De verlichting langzamer, <strong>10</strong>,4 seconden. Voor rijgedrag worden. O ja, de rondetijd is wel duidelijk blijft helaas alleen niet continue branden, als toch een 3,5. De wagen heb ik niet op de je van het gas gaat floept deze weer uit. De thuisbaan kunnen testen. Gezien de wagen rollenbank bevestigt het vermoeden van de en mijn ervaring lijkt mij dit een heel gemoedelijke wagen voor een baan met korte rech- topsnelheid, 23 km/h bij 12 volt en 26,2 km/ h bij 14 volt. Er zijn twee oorzaken. De eerste te stukken en krappe bochten. Ik denk niet is de geringe diameter van het achterwiel en dat je er een miskoop aan hebt. De schatting de tweede is, ik heb het mij laten vertellen, is, dat als je hem tegen een tijdgenoot rijdt, dat er tegenwoordig door Carrera motortjes bijvoorbeeld de Porsche 935 van Carrera of diep uitgevoerd, maar er zit weer wel een gebruikt worden die minder toeren draaien. zo’n dikke Greenwood Corvette van Revell / mooie nabootsing van de boxermotor onder Tot voor kort waren de wagens wel eens van Monogram, je twee redelijk gelijkwaardige het achterraam. Het cijfer een dikke vier. die ongeleide projectielen, maar daarvan is wagens op de baan kan zetten en een hoop nu geen sprake meer. We reden de eerste fun kan beleven. Techniek rondjes, na de rijrichtingschakelaar in de juiste positie te hebben gezet, en die vielen ab- Conclusie De techniek van Carrera gaat vooruit. Als je de wagen openschroeft zie je dat de assen soluut niet tegen. De twee magneten waren De geteste Ferrari is een hele mooie wagen. tegenwoordig allemaal in messing glijlagertjes draaien. De verlichting bestaat uit led-jes 334 gram kracht extra naar de baan. Even maar het kan allemaal beter, vooral het duidelijk aanwezig en trokken de wagen met Zo uit de box een redelijk goed rijgedrag, die voor de vóór- en achterverlichting zorgen. Deze led’s worden gevoed middels een hem gelijk weer inknijpen waarna de wagen tuningstips worden de zaken genoemd die gas liften met de regelaar voor de bocht en gewicht zal omlaag moeten. Onder het kopje printje met elektronica op de bovenzijde van zonder wegbreken weer weg spuit. Geen erg je aan zou kunnen pakken om de wagen te het chassis. De tandwieloverbrenging is 9:27 realistisch rijgedrag maar wel onvoorstelbaar verbeteren. Al met al een dikke 3,5. en de motor zit redelijk vast in het bracket. rappe rondetijden van 8 seconden rond. Maar ja, er zit weer een ware spaghetti-brei Enkel wagens met een rappere motor duiken Het Slotraceteam aan draadjes onder de kap. Van de slepers hier onder. De voorste magneet in de voorste naar de rijrichtingschakelaar (maatje XXL, positie geschoven leverde een iets minder van een dipswitch heeft men nog nooit gehoord), van de schakelaar naar de motor en conde langzamer per ronde. De wagen is aan de zware kant voor het kleine strak rijgedrag, maar slechts een halve se- de print, van de print naar de verlichting aan Nu even rigoureus de magneten uit de motortje, hij zal op dieet moeten. De carrosserie weegt voor- en achterzijde, wat een brei. Draaien wagen geschroefd en geschoven. Tja, en 31 gram en dat is zonder gebruik van de Dremel niet we het chassis om dan zien we het schoentje, dan rijdt er ineens een andere wagen op de omlaag te brengen. Je kan wat van de beglazing onder net zo wiebelig als voorheen, maar nu uitgerust met aan iedere zijde een dubbele sleper. zijn net niet helemaal vlak en de zijrandjes onderzijde van het interieur, elk tiende grammetje telt. baan. De banden leveren redelijk wat grip, ze het dak weghalen en wat overbodig plastic aan de Voor het betere baancontact. Achter de moeten nog wat afgerond, maar al met al Maar meer eigenlijk niet zonder de uitstraling aan te schoen zit een uitsparing voor de verschuifbare magneet. Achter de motor zit nog een door het hoge eigengewicht van <strong>10</strong>4 gram. magneet demonteren en de andere magneet in de een redelijk te rijden wagen, mede bepaald tasten. Van het chassis zou ik in ieder geval de achterste magneet bevestigd, nu met twee schroefjes. Het aanremmen voor de bocht moet tijdig voorste positie schuiven. Daarna komt het kniptangetje. Volgens mij kan je met deze wagen zo je gebeuren met zo’n gewicht. De carrosserie Als eerste de schakelaar eruit en de overbodige bedrading weghalen. De bedrading van de verlichting wordt boodschappenlijstje aan de koelkast hangen. weegt 31 gram, redelijk zwaar, en dat is ook Als accessoires worden extra slepers en een te merken. De neiging tot een rol op het dak netjes onder de assen doorgeleid en vastgezet. plaatje. Dit plaatje is bedoelt om het gat af te in de wat te snel genomen bocht is duidelijk De voorbanden kunnen fractioneel afgedraaid worden. dichten als je de achterste magneet onder de aanwezig en ook de lange overhang van de De achterbanden moeten in ieder geval netjes vlak wagen uitschroeft. Voor de techniek een drie. carrosserie aan de achterzijde geeft nog wel geslepen worden en de randen ervan netjes afgerond om “happen” in de bochten te voorkomen. Ook van het chassis kan nog wat plastic weg. Binnenzijde van de wielkasten, grote delen van de plastic strips waar de led-jes op gemonteerd zijn. Wat ook een verbetering zal zijn is het strakker laten draaien van het geleideschoentje in het buisje. Je kan hiervoor bijvoorbeeld wat dunne tape gebruiken die je om de schacht van het schoentje draait of misschien zelfs een stukje van een drinkrietje. Tot de volgende keer! Als laatste moeten we de ontvanger nog geïnspecteerd. Hier een plekje geven en deze komt bovenop de blijkt dat de keuze accuhouder. Niet erg elegant, maar ja meer van het aluminium ruimte is er eenvoudigweg niet. De draden motortandwiel een nog een beetje netjes wegwerken en klaar is minpunt is aangezien de mini MT. deze voor een groot gedeelte al versleten Body prepareren is. Ook de aandrijf- en Tja, wat valt hierover te vertellen. De body wielassen vertonen is al gespoten en dient alleen nog voorzien enige vorm van slijtage. Voor langdurig te worden van de voorgesneden stickers. Eenvoudiger kan niet. plezier met de MT zal het raadzaam zijn om Rij-impressie het motortandwiel, Na het opladen van de accu’s kan eindelijk aandrijf- en wielassen de MT de sporen gegeven worden. Om een te vervangen door goede indruk te krijgen van hetgeen dit “karretje” kan heeft de “Monster Truck expert” en is misschien een een verbeterd type Lars Bongers de <strong>auto</strong> aan de tand gevoeld. servosaver ook geen De MT is getest op verschillende ondergronden als; gras, zand, stenen en tapijt. gaf de stuurservo overbodige luxe, al Opmerkelijk is te noemen hoe makkelijk de geen problemen. <strong>auto</strong> zich laat sturen wat mede door de 4WD Maar ja, de perfecte en goede gewichtsverdeling komt. Door de <strong>auto</strong> moet nog gebouwd worden. sterke “Mabuchi 380” motor is er voldoende vermogen aan boord om over hoog gras, springschansen en andere obstakels te Conclusie komen. Het is niet alleen een genoegen om GM (Graupner) heeft een solide schaal 1:18 naar de verrichtingen van dit MT’tje te kijken, MT in de markt gezet welke iedere rijd(st)er maar zeker om zelf eens het stuur over te vele uren rijplezier zal geven. De <strong>auto</strong> komt nemen. Het is verbazend om te zien hoe de in elk terrein prima uit de voeten en is daardoor een mooie aanwinst voor de RC-wereld. <strong>auto</strong> na het springen elke keer weer netjes op z’n wielen terechtkomt en verder rijdt. Door eventueel wat opties is deze nog te Er is getest met een 650 mAh accu die een verbeteren waarvan de belangrijkste toch uit en alle benodigdheden voor de verdere rijtijd geeft van circa acht minuten, maar er wel een ander motortandwiel is. montage zijn aanwezig, gecompleteerd met is ook een “zwaarder” type verkrijgbaar van een zeer uitgebreide en overzichtelijke handleiding in de Duitse en Engelse taal welke <strong>10</strong>00 mAh voor nog meer rijplezier. Veel rijplezier. de keuze gevallen op de High Performance bij (de)montage van de <strong>auto</strong> een handig Na een middag intensief gereden te hebben werd de aandrijflijn eens grondig Koen Geurds See ya, Monster Truck MRX4 schaal 1:18 (wat een hulpmiddel is. naam voor zo’n klein <strong>auto</strong>otje) van GM die Monster Truck MRX4 door Graupner geleverd wordt. Deze 4WD Inbouwen van de besturing Truck is voorzien van: cardanas, 8 oliegevulde schokdempers, volledig kogelgelagerd, ren van de stuurservo. In principe zijn mini- Als eerste wordt begonnen met het monte- Fabrikant : Graupner Schaal : 1: 18 380 elektromotor, aluminium motorsteun en tot normaal formaat servo’s toepasbaar. Minpunt bij de montage is dat deze met behulp Lengte : 240 mm gespoten body (in rood of blauw). Uiteraard Breedte : 185 mm kan de <strong>auto</strong> later nog uitgebreid worden met van dubbelzijdig tape bevestigd wordt en Hoogte : 125 mm diverse tuningparts. niet met paaltjes wat op het oog een minder Wielbasis : ± 158 mm Om de MT rijklaar te maken heeft men nog stabiele constructie geeft. Tevens ontbreekt Motor : Mabuchi 380 een 2-kanaals besturing, elektronische regelaar, accu en lader nodig. stuurinrichting zal tijdens de tests blijken of Adviesprijs : ± 139,– een servosaver maar door de speling op de Aandrijving : 4 WD het noodzakelijk is. Overige benodigdheden De (bouw)doos Als regelaar is het wenselijk om een klein Van bouwdoos is niet echt sprake aangezien type te gebruiken zoals de GM SX3r welke - Accu’s (8 stuks AA) de <strong>auto</strong> al voor een groot deel gemonteerd met behulp van dubbelzijdige tape op de - Elektronische regelaar is. Alleen de stuurservo, ontvanger, regelaar stuurservo wordt gemonteerd. Deze regelaar is ruim voldoende voor de bijgeleverde En hier is wel te zien dat de “Monster Truck expert” -Servo - Zender/ontvanger en accu (7,2V) dienen nog ingebouwd te worden. De doos ziet er keurig verzorgd Mabuchi 380 motor. Lars Bongers er pret aan heeft. 62 oktober/november 2005 51 63 Redactioneel Ook deze twee maanden zijn weer omgevlogen. En dat is ook niet zo gek, met een bezoek aan het WK 1:5 in Lostallo en een zoon die na het afzeggen van Jeroen Streefkerk een telefoontje van Tamiya krijgt of hij in zijn plaats mee wil naar Portugal voor de Eurocup finale. Ja, natuurlijk wilde hij dat! Er moest alleen nog wel even een <strong>auto</strong> voor gebouwd worden... Begin september heeft M-<strong>auto</strong> met een team de <strong>10</strong>00 ronden van Raco2000 gereden. O ja, en de voorbereidingen voor de tweede M-<strong>auto</strong> Wintercup zijn gestart. Kennissen vragen weleens of we ook nog wat anders doen dan naar al die <strong>auto</strong>otjes kijken? Ja hoor, we bouwen er zo af en toe ook wel eens één, maar soms wil het daar niet zo mee lukken. Zoals bijvoorbeeld met de Losi Mini-T Pro, het begon met een lastig verkrijgbare servo, daarna wilden de zender en de Mambaset niet op één golflengte komen, toen dat opgelost was wilde het weer niet meewerken en je laat zo’n mini truck ook niet door de plassen rijden. Uiteindelijk was alles geregeld wordt de tester ziek en kunnen we het verhaal nog niet afronden. Maar in het volgende nummer staat de Losi erin, zeker weten. Groet, Fred Boots 6 M-<strong>auto</strong> Test 18 Xray XB8R 28 Parma Hemi Coupe 38 CEN Genesis Gemini II 62 Graupner MRX4 70 Tamiya Super Fighter G Reportage 22 WK 1:5, Lostallo 34 Kyosho World Cup, Linthe Fotoreportage 48 Tamiya Cup NL Techniek 30 Nosram, elektro power 36 Set-up, deel 3 42 Centax II, koppeling 56 Elektromotoren 68 Futaba servo’s Wedstrijden 65 M-<strong>auto</strong> Wintercup 74 WK 1:<strong>10</strong> off-road, Collegno 81 EK 1:<strong>10</strong> 2 WD off-road, 86 WK F1 stockcars, Venray 86 NK Big Scale Truck, Apeldoorn 87 BNK 1:<strong>10</strong> off-road, Helmond 87 NK 1:6 off-road, Groningen 88 Raco <strong>10</strong>00 ronden race, Utrecht 88 Tamiya Cup België 89 Belgium Powercup, Merchtem Slotracen 50 Carrera Ferrari 512 BB LM 53 Ninco Mitsubishi Lancer 54 Testmanieren Vaste rubrieken 6 Redactioneel 6 Inhoud 9 Scoop <strong>10</strong> Nieuws 67 Abonnementenpagina 76 Vorige uitgaven nabestellen 90 Verloting testmodellen 90 De volgende uitgave 90 Colofon 6.0 CENTAX ASSEMBLY Centax II In dit verhaal staat de koppeling centraal en namelijk de Centax II van Serpent. Dit omdat er tijdens de wedstrijden toch een aantal vragen over worden gesteld. Vragen zoals: Is de speling van mijn koppeling goed? Staat mijn koppeling niet te vroeg of te laat? En hoe onderhoud je de koppeling? Hopelijk worden deze vragen duidelijk aan de hand van dit verhaal. en eerste een korte uitleg van de werking van de koppeling (nr. 9095<strong>10</strong>). Wanneer de motor stationair draait moet de Tkoppeling vrij draaien, dat wil zeggen de wielen mogen niet draaien. Dit komt doordat de centrifugaal kracht op de drie kleine Koppeling Monster Truck MRX4 Graupner 1:18 De laatste jaren is de “hype” van Monster Trucks (MT) uit Amerika overgewaaid naar het vaste land van Europa en heeft daar duidelijk aan populariteit gewonnen. Ook wordt op TV meer en meer aandacht aan deze “monsters” geschonken wat tot gevolg heeft dat de RC-fabrikanten daar op in spelen en hun eigen versie uitbrengen. e MT is inmiddels leverbaar in de schaal 1:6 tot 1:24. Aangezien we Dalweer richting de wintermaanden gaan en dus meer binnen gaan vertoeven is 42 Er kan nogal wat mis gaan bij het afstellen van een Centax koppeling. Danny Leewis vertelt hoe je je koppeling moet afstellen en onderhouden. Ferrari 512 BB/LM De Graupner MRX4 Mini Monstertruck. Een 1:18, 4-WD aangedreven funtruck. Carrera 50 Een uitgebreid verslag van het slotraceteam over de Ferrari 512 BB/LM van Carrera. Uiterlijk, geschiedenis, techniek en wegligging worden hier uitvoerig besproken. + Makkelijk te rijden Prijs/kwaliteit Aluminium motortandwiel - Ontbreken van servosaver 62
Inhoud 22 WK 1:5 Lostallo 70 april/mei 2004 Tamiya Super Fighter G
Change language