2021-19 STL Kalkar

41 STL Kalkar
14 september 2021
Duitse binnenhavens pleiten voor sterkere binnenvaart
Politici zouden spoor en
binnenvaart minder als
concurrenten moeten
beschouwen en meer als
modaliteiten die elkaar
aanvullen. Voor de vaarwegen
is financieringszekerheid
op de lange termijn nodig.
De binnenvaart heeft meer
behoefte aan steun voor
vlootvernieuwing. Dit
zijn enkele eisen uit een
omvangrijke nota van de Duitse
organisatie van binnenhavens
BöB in de aanloop naar de
Bondsdagverkiezingen.
Duitsland wil het aandeel van de
binnenvaart en het spoor in de
modal split verhogen om de wegen
te ontlasten en het goederenvervoer
te verduurzamen. Het streven:
een aandeel van 25 procent
voor het spoor en van 12 procent
voor de binnenvaart in 2030. Volgens
de BöB is dit haalbaar, als de
spoorcapaciteit doelgericht wordt
uitgebreid en er meer staatssteun
ter beschikking komt voor grote
spoorprojecten in de binnenhavens.
Ook digitalisering is een
aandachtspunt.
Ongelijk behandeld
Spoor en binnenvaart worden in
Duitsland op een aantal punten
nog ongelijk behandeld. Hierin
ziet de BöB een groot verbeterpunt.
De organisatie roept politici
op beide vervoersmodaliteiten
minder als concurrenten te zien.
Ze kunnen elkaar juist aanvullen.
“Stem de verkeersplanning, steunprogramma’s
en politieke besluitvorming
hierop af”, luidt het
advies.
Zo zouden de bondsregering en
de deelstaten gezamenlijk watergebonden
overslaginfrastructuur
in de binnenhavens moeten subsidiëren.
Voor spoorinstallaties
wordt al subsidie verstrekt. “De
binnenvaart heeft een fijnmazig
netwerk aan overslagpunten nodig.
Veel bestaande installaties zijn
aan modernisatie toe.” De BöB
stelt een steunpakket voor van 300
miljoen euro, verspreid over vijf
tot tien jaar.
Anders dan bij het spoor zijn in
Duitsland geen afspraken gemaakt
voor de financiering van vaarweginfrastructuur
op de lange termijn.
Vanaf 2022 dreigt een structureel
tekort van 350 miljoen per jaar te
ontstaan. Hierdoor worden nu al
projecten uitgesteld.
De BöB vraagt de overheid jaarlijks
1,6 miljard euro uit te trekken
voor de vaarwegen en dit bedrag
te laten meegroeien met de
inflatie en stijgende bouwkosten.
“Alleen zo kunnen onderhoudsen
nieuwbouwprojecten geprioriteerd
worden op basis van kostenbaten
en niet op basis van wat er
in de kas zit.”
Neckar- en Moezelsluizen
Duidelijke afspraken over langetermijnfinanciering
zijn onder
meer nodig om de Neckar- en
Moezelsluizen te kunnen uitbreiden.
De BöB pleit voor de oprichting
van een stuurgroep om dit te
monitoren.
De afgelopen jaren heeft Duitsland
stappen gezet om grote infrastructuurprojecten
sneller te
kunnen realiseren, maar tot nu
toe zijn slechts vijf plan- en vergunningstrajecten
versneld uitgevoerd.
De Duitse binnenhavens
zijn van mening dat vooral de
methoden om sneller te plannen
vaker moeten worden ingezet.
Op een aantal terreinen liggen er
voor de binnenvaart kansen om
meer lading te vervoeren. Zo worden
veel zware, volumineuze goederen
(projectlading) in Duitsland
nog over de weg vervoerd. Naast
onnodige emissies veroorzaakt
dit vertraging. Door de slechte
onderhoudstoestand van wegen
en bruggen moeten vrachtwagens
steeds vaker omrijden.
Een werkgroep onder leiding van
het verkeersministerie presenteerde
in juni 2021 aanbevelingen om
een verschuiving naar het water te
realiseren. Daaronder is het aanpassen
van vergunningstrajecten
en het verstrekken van financiele
prikkels. De BöB adviseert de
toekomstige verkeersminister alle
aanbevelingen uit het rapport te
realiseren.
Verder pleiten de binnenhavens
voor de uitbreiding van het steunpakket
voor multimodale overslaginstallaties
in havens. Op dit
moment subsidieert de overheid
alleen multimodale containerterminals.
Op dezelfde manier
zouden ook terminals voor andere
goederen moeten worden ondersteund.
De BöB becijfert de noodzakelijke
subsidie op 70 miljoen
euro per jaar.
Laagwater op de Rijn
Naar aanleiding van het extreem
droge jaar 2018 heeft het Duitse
verkeersministerie een Actieplan
De haven van Neuss. (foto Rheincargo)
Laagwater Rijn opgesteld. De acht
maatregelen uit dit plan zijn nog
niet allemaal gerealiseerd. De BöB
vraagt het komende kabinet daar
werk van te maken.
Vooral het vergroten van de aflaaddiepte
op de Midden- en Nederrijn
heeft prioriteit. Verder wil de
BöB dat de bondsregering en de
deelstaten alle belangengroepen
uitnodigen voor een dialoog over
de klimaatbestendigheid van de
Rijn.
Het Totaalconcept Elbe uit 2017
moet snel en zonder verdere aanpassingen
worden uitgevoerd,
vindt de BöB. Die ziet hierin een
evenwichtig compromis tussen milieu-,
scheepvaart-, binnenhavenen
toeristische belangen. Hoewel
ze eerder met het concept akkoord
zijn gegaan, stelt een aantal milieuorganisaties
het inmiddels toch
weer ter discussie. Dat leidt tot onzekerheid
bij havens, fabrieken en
logistieke onder nemers langs de
Elbe. BöB: “Voer dit concept in de
huidige vorm uit.”
WSV versterken
Vrijwel alle Duitse vaarwegen gaan
gebukt onder achterstallig onderhoud.
Zo’n 32 procent van de sluizen
is ruim honderd jaar oud. Eén
op de vier sluizen heeft op korte
termijn onderhoud nodig om uitval
te voorkomen, wat tegenwoordig
steeds vaker gebeurt. Slecht
voor de industrie, die een belangrijke
economische pijler is.
Naast ontoereikende infrastructuurfinanciering
is het personeelstekort
binnen de WSV lang een
knelpunt geweest in het wegwerken
van achterstallig onderhoud.
De afgelopen jaren zijn er extra
banen gecreëerd, maar volgens
de BöB zijn er dat nog niet genoeg.
Zowel voor het plannen,
onderhouden en exploiteren van
vaarweginfrastructuur als voor digitalisering
en milieubescherming
is meer mankracht nodig. WSVmedewerkers
moeten marktconforme
lonen krijgen en meer
beslissingsbevoegdheid over het
plannen en uitvoeren van projecten
in hun regio.
Vlootvernieuwing
Om samen met de binnenvaart
een grotere rol te kunnen spelen in
de energietransitie, willen de binnenhavens
steun krijgen voor het
bouwen van waterstofinstal laties.
Voor walstroominstallaties is er
al een subsidieprogramma. Ook
verwacht de BöB dat de volgende
regering het moderniseringsprogramma
voor vlootvernieuwing
consequent verder omzet
én uitbreid met subsidie voor de
nieuwbouw van schepen met een
geringe diepgang, kleine schepen
en schepen voor vernieuwende
logistieke concepten.
Er moet ook worden doorgepakt
met het digitaliseren van de binnenvaart.
Vooral buiten de grote
economische centra klagen schippers
vaak over slecht mobiel
bereik. De BöB eist dat in 2024
langs de belangrijkste vaarwegen
5G beschikbaar is.
Tot slot kaarten de binnenhavens
de krappe ruimte aan voor logistieke
en andere havengebonden
activiteiten. Veel binnenhavens
kunnen niet meer uitbreiden.
Woonprojecten langs het water
snoepen al jaren ruimte af die
geschikt is voor de op- en overslag
van goederen. De BöB vraagt
de bondsregering en de deelstaten
een werkgroep in het leven te
roepen om een strategie te ontwikkelen.