Oosteinde-Parkweg - Gemeente Leidschendam-Voorburg

Van de genoemde buitens zijn alleen 'Vliet en Burgh' en 'Eemwijk' behouden gebleven. De
buitenplaatsen zijn lange tijd de voornaamste vorm van bebouwing in het plangebied geweest.
Pas eind 19e, begin 20e eeuw wordt een bescheiden aanvang met woningbouw gemaakt. Naast
deze buitenplaatsen en bestaande boerderijen, zoals Woelwijk', ontwikkelt woningbouw zich
aanvankelijk voornamelijk rond de Wijkerbrug (waaronder de voormalige gelijknamige
uitspanning) en de St. Martinuskerk (Zusterschool en Antoniushove).
Naast de Broeksloot, het Oosteinde en de Vliet is ook de Parkweg een historische lijn welke de
begrenzing vormt van de zuidelijk van het plangebied gelegen "Oude Dorpskern Voorburg".
De historische benaming luidde "Achterwegh". Deze Achterwegh is al te vinden op een kaart uit
het jaar 1712 van het Hoogheemraadschap van Delfland. Ook in de huidige situatie vormt de
Parkweg de scheiding tussen de Oude Dorpskern en de in het begin van deze eeuw
gerealiseerde eerste stadsuitbreidingen rond de Laan van Oostenburg en de Laan van
Heldenburg.
1900 -1920
Van belang voor de woningbouw in deze periode is de aanleg van de Hofpleinspoorlijn ( thans
gedeeltelijk Randstadrail) in 1908. De spoorlijn heeft ook een recreatieve betekenis voor de
Voorburgers zelf in verband met de aansluiting op het Scheveningse strand. Door deze goede
verbinding, aan de ene kant Rotterdam en aan de andere kant Scheveningen, vestigen zich
langs het Oosteinde veel industriëlen uit Rotterdam en ambtenaren uit Den Haag. Dit leidt tot de
bouw van riante herenhuizen en villa's op ruim bemeten kavels, veelal afgesplitst van de
voormalige buitenplaatsen ('Rusthof en 'Noordervliet'). De wegen loodrecht op de Vliet, worden
steeds belangrijker. Van oudsher worden de aanzetten hiervoor gegeven vanuit de
Vlietovergangen: Nieuwe- en Oude Tolbrug, Kerkbrug en Wijkerbrug. In het plangebied ontstond
zo de huidige Wijkerlaan als belangrijkste element. Ook de Loolaan, het verlengde van oude
oprijlaan naar de voormalige ridderhofstede 'De Loo', is een "natuurlijk" gegeven.
In 1918 worden de eerste sociale woningen gerealiseerd in Voorburg aan de Loolaan. Het
gebied ten noorden van de Parkweg wordt getransformeerd naar woongebied, waarbij eerst de
lijnen haaks op Vliet worden bebouwd. Later worden de dwars straten evenwijdig aan de Vliet
ontwikkeld.
1920-1940
In deze periode is voor een belangrijk deel de bebouwing tussen de Vliet en de Parkweg
afgerond. In tegenstelling tot de voorgaande periode is niet of nauwelijks sprake meer van
vrijstaande of twee-onder-één kap typen, maar hoofdzakelijk van rijenbouw met (luxe)
eengezinswoningen. AI deze buurten dragen een dorps karakter, niet in het minst door de
activiteiten van de Voorburgse architect H. van der Kloot Meijburg. Als voorzitter van de in 1914
opgerichte 'Commissie voor Plaatselijk Schoon' stelt hij alles in het werk om Voorburg tot een
modern tuindorp te maken. Functioneel gezien behoudt Voorburg, en zeker het plangebied, de
status van woongemeente met hier en daar wat ondersteunende verzorgende bedrijvigheid.
1940-heden
In de periode 1940-1960 is in Voorburg slechts op beperkte schaal gebouwd. In het plangebied
zelf vinden geen nieuwe ontwikkelingen plaats. Tussen 1960 en 1980 vindt in relatief hoog
tempo nieuwbouw plaats in de wijken 't Loo, Essesteijn en Rodelaan. In die periode wordt de
Hofpleinspoorlijn opgehoogd om de Prins Bernhardlaan en de Mgr. van Steelaan door te
trekken. Ook in deze periode vinden in het plangebied geen noemenswaardige ontwikkelingen
plaats. Vanaf het begin jaren '80 schakelt Voorburg over van bouwen in uitbreidingswijken naar
bouwen binnen het stedelijk gebied door het invullen van "witte vlekken", restgebieden en
functiewijzigingen van leegkomende gebouwen. Er ontstaat een tendens tot optimaal gebruik
van de ruimte met daarnaast het halen van een hoge stedenbouwkundige en architectonische
kwaliteit. De omschakeling naar het bouwen in bestaand stedelijk gebied begint zijn vruchten af
te werpen. Verspreid over de gemeente ontstaat er een aantal kwalitatief hoogwaardige
woningbouwprojecten. In het plangebied wordt in dit verband het nieuwbouwcomplex van
'Vlietwijck' gerealiseerd, nadat het ziekenhuis Antoniushove naar Leidschendam was verplaatst.
30