og tilsynsorgan for helsevesenet i Norge. - HeRA
og tilsynsorgan for helsevesenet i Norge. - HeRA
og tilsynsorgan for helsevesenet i Norge. - HeRA
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Hans petter schjønsby:<br />
Dearvvašvuoða-collegium 1809-1815<br />
Norgga dearvvašvuoðadoaimmahaga vuostaš guovddáš<br />
hálddahus- ja bearráigeahččoorgána<br />
Č oahkkáigeassu Dearvvašvuoðageahču Raportta 1/2009 čoahkkáigeassu<br />
Guhká lei Københámman buot<br />
dáhpáhusaid áidna guovddáš Dánskka-<br />
Norgga stáhtas. Muhto 1809 rájes ja<br />
muhtun jagiid ovddosguvlui dáhpáhuvai<br />
ju<strong>og</strong>a mii šattai váikkuhit náššuvnnalaš<br />
medisinála-doaimmahaga hálddašeami;<br />
Gonagaslaš Norgga Sundheds-<br />
Collegium (Dearvvašvuođa-Collegium)<br />
ásahuvvui Christiániai. Dat lea vuosttaš<br />
norgalaš, naššuvnnalaš<br />
hálddašanorgána, mas ledje erenoamáš<br />
doaimmat dearvvašvuođabálvalusa<br />
hárrái, dahje dárkileappot medisinála ja<br />
apotehkadoaimmahaga hárrái.<br />
Njuolggadusat mat ráhkaduvvojedje<br />
dán orgána bargui ledje mearkkašahtti<br />
čielgasat ja dárkilat, sihke doaimma sisdoalu<br />
ja áššemeannudeami dáfus.<br />
Ásahusas galggai leat čielga<br />
bearráigeahččanulbmil barggustis. Dat<br />
boahtá ovdan ovdamearkka dihte § 19<br />
vuosttaš cealkagis:<br />
Collegium galgá bearráigeahččat, ahte<br />
áigges áigái gustovaš lágat Norgga<br />
medisináladoaimmahaga várás ja lágat<br />
mat dás duohko bođežet, doahttaluvvojit<br />
ja čuvvojuvvojit. Jus dárbbašlaš, de<br />
galggai collegium ovddidit jearaldaga<br />
vejolaš liigedoaimmaid čađaheami<br />
dárbbašlašvuođa birra ovddasvástideaddji<br />
bálvaluslaš ásahusaide. Bargu<br />
galggai doaimmahuvvot sihke doaimmahagaid<br />
ja bargiid guovdu, ja velá militeara<br />
medisináladoaimmahat nai lei<br />
bearráigeahču vuollásaš.<br />
Collegiuma áššemeannudeapmái ledje<br />
maid mearkkašahtti<br />
áššegieđahallangáibádusat. Ii lean dušše<br />
doaimmalašvuohta mii deattuhuvvui,<br />
muhto maiddái rabasvuohta<br />
árvvoštallamiid hárrái mat dahkkojuvvojit<br />
ja gáibiduvvui maiddái rabasvuohta<br />
eahpádusaid ja<br />
máŋggaoaivilvuođaid dáfus. Dát sáhttet<br />
otná dan beaivvi leat buorit<br />
hálddašanárvvuid ovdamearkan.<br />
Dát gihpa addá bajilgova dan<br />
hálddašanbarggus man collegium<br />
ovddastii doaibmaáiggistis, dan muddui<br />
go lea leamaš vejolaš gávnnahit vurkejuvvon<br />
arkiivadieđuid vuođul.<br />
HanS Petter ScHjønSby: SundHedScollegiet 1809-1815. det førSte Sentrale adminiStraSjonS- <strong>og</strong> tilSynSorgan <strong>for</strong> HelSeveSenet i norge<br />
/ raPPort fra HelSetilSynet / 1/2009 / 79
Change language