RAPPOR T Evaluering av NVE sitt snøstasjonsnettverk

Figur 9: Temperaturvariasjonar i snøpakka. Jordvarme fører til transport av vassdamp i oppover i snøpakka, og ein får
danna korning snø i botn av snøpakka (NGI 2006 og McClung og Schaerer 2006).
Stråling:
Stråling er den viktigaste faktoren for avsmelting av snødekke. Snødekke er påverka av kortbølgja
stråling frå sola (synleg ljos og ultrafiolett stråling) og langbølgja utstråling (infraraud stråling) frå
jorda til atmosfæren. På klare dagar vil det meste av kortbølgja stråling verta reflektert. Om natta vil
snøoverflata tapa mykje varme på grunn av langbølgja utstråling, og det er ikkje uvanleg at
overflatetemperaturen til snøen er 10 o C lågare enn lufttemperaturen på klare kalde vinternetter. Denne
dag - natt variasjonen gjer seg gjeldande 20-40 cm nedover snøpakka.
Grad av refleksjon (albedo) varierar mellom ny og gamal snø:
tørr snø: opptil 95%
nysnø ved 0°C: 60-70 %
vassmetta sørpesnø: 55-60 %
Den kortbølgja strålinga som ikkje vert reflektert trengjer ned i snøen og avgjer varme. I nysnø
trengjer den 2-10 cm djupt ned medan i eldre snø 20-25 cm. Våt snø med stor densitet absorberar mest
stråling. Produksjon av smeltevatn går difor fortare i gamal snø.
Konveksjon:
Konveksjon er varmeutveksling mellom lufta og snøen og skjer når lufta bles over snøoverflata og
anten tilfører varme til snøen eller avkjøler snøen. Dette er avhengig av om lufttemperaturen er høgare
eller lågare enn snøoverflata. Grad av snøsmelting er avhengig av vindhastigheit, lufttemperatur og
luftfukt. Luft med stort vassdampinnhald vert avkjølt av snøen slik at vassdamp kondenserast til
vassdråpar. Kondensasjon frigjev mykje varme som aukar smelteeffekten av den varme lufta (Lied og
Kristensen 2003).
Regn:
Regn har lita betyding når det gjeld varmeutveksling med snøen og det skal mykje og varmt vatn til
før det smeltar nemneverdige mengder med snø. Snødekke søkk likevel saman ved nedbør og
vassinnhaldet i snøen stig sjølvsagt.
64