kütüb-i sitte'deki mehdi hadislerinin dinler tarihi - Süleyman Demirel ...
kütüb-i sitte'deki mehdi hadislerinin dinler tarihi - Süleyman Demirel ...
kütüb-i sitte'deki mehdi hadislerinin dinler tarihi - Süleyman Demirel ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
BİRİNCİ BÖLÜM<br />
I-ETİMOLOJİ AÇISINDAN MEHDİLİKLE İLGİLİ KAVRAMLAR<br />
1”Mehdi” Kavramı<br />
Bir kelimeye ya da kavrama etraflıca bakabilmek için her şeyden önce<br />
kavramın dilde ifade ettiği veya ifade etmesi ihtimali bulunduğu anlamlarını ortaya<br />
koymak gerekir. Bunun için de <strong>tarihi</strong> süreç içerisinde kelimenin kazandığı anlamların<br />
yanında ilk olarak vaz’ edildiği dönemdeki anlamı da önemlidir.<br />
Mehdi kelimesi Arapça’daki يﺪه (heda) “doğru yolu bulmak, yol göstermek”<br />
mastarından türeyen ismi mefuldür. 2 Bu mastarın müştaklarının ifade ettiği mânâlara<br />
kısaca temas edecek olursak şunları söyleyebiliriz: Aynı kökten türeyen يﺪه (huda)<br />
kelimesi “dalaletin zıddı doğru yol, hidayeti gösterme” anlamında bir mastardır. Bu<br />
anlamıyla kelime Arapça şiirlerde de kullanılmıştır. 3 Kur’an-ı Kerim’de de aynı<br />
mânâyı ifade eden ayetler bulunmaktadır. Örnek olarak şunları zikretmek<br />
mümkündür. “يﺪﻬﻟا ﻮه ﷲا يﺪه نإ ﻞﻗ” 4 “De ki doğru yol ancak Allah’ın yoludur”<br />
ayetinde “Allah’ın kendisine çağırdığı doğru yol” anlamında veya“يﺪه رﺎﻨﻟا ﻲﻠﻋ ﺪﺟاوأ” 5<br />
“ya da ateşin yanında bir yol gösteren bulurum” ayetinde olduğu gibi yol gösterme<br />
ve doğru yol anlamlarında kullanılmıştır. Bunun gibi, ‘başka bir yol”, metod<br />
anlamında da kullanılmıştır. 6<br />
Heda “ يﺪه” kelimesinin fiil olarak “ ﻖﻳﺮﻄﻟا ﷲا ﻩاﺪه” sözünde olduğu şekliyle<br />
kullanıldığı zaman “Allah onu yola koydu, hidayete erdirdi. Yani o yolu bildirdi”<br />
gibi mânâları ifade eder. 7<br />
Aynı kökten türeyen el-Hadi “يدﺎﻬﻟا” kelimesi, Allah(cc) için isim oluşmuştur.<br />
İbnu’l-Esir, “Allah kendisinden Rab’lığını kullarının anlaması için onlara doğru yolu<br />
2<br />
İbn Manzur, Lisanu’l-Arap,Mısır 1991, XV/354.<br />
3<br />
İbn Manzur, age, Aynı yer.<br />
4<br />
Bakara 120.<br />
5<br />
Taha 10.<br />
6<br />
İbn Manzur, age, Aynı yer.<br />
7<br />
İbn Manzur, age, Aynı yer, Firuzabadî Muhammed b. Yakub, Kamusu’l-Muhit, Beyrut 1987, s.<br />
1733, 1734, يﺪه maddesi; el-Cevheri İsmail b. Muhammed, Tacu’l-Luga ve’s-Sıhah el-Arabiyye, Thk.<br />
Ahmed Abdulgafur Attar, Beyrut, 1990, VI/2532; Ahmed Asım, Kamus Tercemesi, İstanbul, trs.<br />
IV/1230.<br />
3
Change language