kütüb-i sitte'deki mehdi hadislerinin dinler tarihi - Süleyman Demirel ...

Her dinin kendi içinde doğduğu ve geliştiği görüşü
Mehdi inancının kökleri hakkındaki ikinci görüşe göre ise Mehdi inancı her
dinin kendi içinde tarihi, Psikolojik ve Sosyolojik şartlarına göre doğmuş ve
gelişmiştir. Bir dindeki Mehdi inancının diğer dindeki Mehdi inancına etkisi yoktur.
Sarıkçıoğlu’nun ifadesine göre Hinduizm, Budizm ve Zerdüştilikteki Mehdi inançları
konusunda kıymetli araştırması bulunan Abegg’e göre, Hinduizm’de Mehdiliğin
menşei Tanrı Vişnu’nun Müstakbel avatara inancıdır. Budizm’de ise Buda
Şakyamuni’den önce Buda’ların dünyaya geldiği gibi istikbalde de bir Buda’nın
geleceği tasavvuru bu inancı doğurmuştur. Bunda Bodisotva (Bodhisattva) inancının
da rolü olmuştur. Zerdüştlükteki Mehdi inancı ise kurucusunun şahsiyetiyle yakından
ilgilidir. Köklerini Avesta’ın çekirdeği sayılan Gathalar teşkil eder. Sarıkçıoğlu,
Yahudilik’teki Mesih inancının Yahudiliğin kendi bünyesinden çıktığını belirtmek
için Martin Rehm, Lorenz Dürr ve Hocası H.J. Schoeps’in görüşlerine yer verir.
Onlara göre söz konusu inanç dinin kendi içinde Kral Davud özleminden ve Tanrının
ona hükümdarlığının ebedi olacağı hakkındaki vaadinin istikbalde gerçekleşeceği
ümidinden doğmuş bu inancın ortaya çıkmasında dışardan bir tesir söz konusu
değildir. 177
Bununla beraber daha önce geçtiği gibi, dış dünyanın tesiri olduğunu
söyleyenlerde vardır. mesela Hayrullah Örs, Yahudilik’teki Mesih inancının
İranlıların tesiriyle olduğunu söylemiştir. Fakat Abdurrahman Küçük Babil esaretinin
Hz. Musa şeraitinden çok sonra olduğunu ifade eder ve olsa olsa Zerdüştlükteki bu
inanç sistemi onların düşüncelerini hızlandırır diyerek Guignebert’in Mesih
düşüncesinin İran’dan daha öncede var olduğu fikrine de aynen katılır. Söz konusu
inancın Babil Sürgününden önce de Yahudilikte var olduğunu söyler. 178
3-Görüşlerin Değerlendirilmesi
Yukarıdaki görüşlerin her birisi bir (teori) varsayımdan ibarettir. Her birisi bir
takım verilere dayanmakla birlikte kesin ispatlanmış değildir.
İlk görüşün en kuvvetli savunucusu Jeremias’dır. Straerk ise bu kanaate itiraz
etmemekle birlikte farklı yaklaşımlarda bulunmaktadır. Mehdi inancının her dinin
177 Sarıkçıoğlu , age, s. 17-18
178 Küçük, age, s. 93.
37