kütüb-i sitte'deki mehdi hadislerinin dinler tarihi - Süleyman Demirel ...

Kurtuluş ihtiyacı içerisinde bulunan dünya ve insanlığın tasviri Vedanta ve
Samkhya’da, Hinayana ve Mahayana Budizm’inde ve Vaişnaizm ve Saivizm’de
benzerlik arz etmektedir. Ayrıntıdaki farklılıklar esas itibariyle sonuç olarak acı
çekmeyle baş etmeyi sağlayacağı varsayılan yol ve yöntemlerle ilgisi bakımından
ortaya çıkmaktadır. Ama yine de amel yolu, bilgi yolu ve aşk (yahut sadakat)
yolunda Brahmani dinde, Hinduizm’de ve Budizm’de tekerrür eden tipik ve esaslı
olasılıklar bulunmaktadır. Samkhya ve Yogo’da, Budizm ve Jainizm’de kurtuluşa
götüren safhalar çeşitli oluşumlarıyla ilginç paralellikler arz etmektedir. 184
Buda Dinindeki Mehdi düşüncesinin Mezopotamya, İran ve Hindistan
yoluyla Budizm’e geçtiği iddia edilmekle birlikte Ekrem Sarıkçıoğlu bu inancın
sosyal ve psikolojik sebeplerle dinin kendi içinde doğup geliştiği ihtimalinin daha
kuvvetli olduğunu belirtmektedir. 185 İstikbalde gelmesi beklenen Budizm’in
ıslahatçısı ve yeniden yerleştiricisi olarak düşünülen hidayetçinin ismi Sanskritçe
“Maytri” kelimesinden türemiştir. Maytreya kelimesi ise merhametli, sevimli
anlamındadır. Buna ilaveten “takdis olunmuş hamdeden, mesut” mânâlarını da
içermektedir. Bu mânâları sebebiyle bazı Müslümanların “Maytreya”nın “Hz.
Muhammed” olduğunu kabul ettiğini Buda’nın bunu işaret ettiğini söyleyen
Sarıkçıoğlu, Muhammed Hamidullah’ın verdiği bir konferansında bunu savunduğunu
ifade ettikten sonra şöyle bir tespitte bulunur. “Hidayet görüşünde Tanrı
tasavvurunun bulunmadığı bir dinin kurucusunun kehanetinin Hz. Muhammed’e
işaret sayılması çok uzak bir ihtimal olarak görünmektedir.” 186
Sarıkçıoğlu, Budistlerin kainat tasavvuru konusunda ve Maytreya’nın
gelişiyle ilgili şu bilgileri vermektedir. Budistlere göre dünya günden güne kötüye
doğru gitmektedir. Bu gidişin sonunda ahlak tamamen yozlaşacak, dünyayı, hırs,
öfke, cehalet ve sapıklık dolduracaktır. İnsanlar anne babalarına ve din adamlarına
hürmet etmeyeceklerdir. Nihayet sosyal ve dini hayata uygun olarak tabiatın düzeni
bozulacaktır. İnsanın ömrü 15-18 yaşına kadar düşecektir. Maytreya’nın dünyaya
gelişi ise bazı rivayetlere göre Buda’nın ömründen 5000 sene sonra (M.S. 4457
yılında) olacaktır. Bazı rivayetlere göre Hint Zaman tasavvuru gereğince dünyanın
184
Wach, agm, s. 253-254.
185
Sarıkçıoğlu, “Buda Dininde Mehdi İnancı ve Buda’dan Bir Rivayet”, İ.İ.F.D., Sy 4, Ankara, 1980,
s. 77.
186
Sarıkçıoğlu, agm, s. 77-78.
41