kütüb-i sitte'deki mehdi hadislerinin dinler tarihi - Süleyman Demirel ...

kökünden geldiğini söyleyenler de vardır. Bunlara göre ise Hz. İsa nefsini taatle,
kalbindeki muhabbetle ümmetini Allah’a davet ettiği için bu adı almıştır. 56
İbn Manzur (v. 711/1311) İsa kelimesinin genelde Arapça olmadığının kabul
edildiğini İbranice veya Süryanice’den geldiğini yabancı bir kelime olması ve özel
isim olması sebebiyle gayr-ı munsarıf olduğunu kaydetmiştir. 57
Kur’an-ı Kerim’de genişçe yer verilen bir Peygamber olan Hz. İsa için farklı
tabirler de kullanılmıştır. Bunlardan bazılarını belirtecek olursak “Mueyyed,
“Mesih”, “kelime”, “vecih” “Ruhullah”ı 58 ... sayabiliriz.
Mesih’in terim anlamına gelince, daha önce ifade ettiğimiz mânâları
kapsamakla birlikte, “günü geldiğinde (ahir zamanda) yer yüzüne inerek bozulmuş
olan düzeni yeniden kuracak, yeryüzünü hakimiyeti altına alacak adaletle dolduracak
ve insanlara doğru yolu gösterecek ilahi bir temsilci veya dini lider” şeklinde tarif
edilebilecek özel bir anlamı içermektedir. Kelimedeki mânânın ahir zamânâ izafesi
Fohrer’e göre Babil esaretinden sonra Rehm ve Zobel’e göre Hristiyanlıktan birkaç
asır önce Gressmann’a göre Hristiyanlıkla beraber olmuştur. 59
Yahudilik’te ve Hristiyanlık’ta ıstılahi mânâda ortak bir fenomen olarak
“kıyametten önce bozulan düzeni ıslah etmek, hak ve adaleti kurmak üzere bir Tanrı
temsilcisinin geleceği” anlaşılmaktadır. Yahudileri kurtaracak bu şahıs Hz. Davud
soyundandır. Hristiyanlara göre Hz. İsa Mesih olarak ikinci defa gelecek ve
Tanrı’nın Krallığını yeniden kuracaktır. İslam kültüründe ise İsa kıyametten önce
inecek Deccal’i öldürecektir. 60 Yaşar Kutluay bunu şöyle ifade etmektedir.
“Yahudilik’teki “Mesih’i intizar” inancı Hristiyanlık’taki “İsa’nın rucu’u” inancına
çevrilmiş bazı sapık mezhepler yoluyla İslam dünyasına da “Mehdiyi intizar”
şeklinde geçmiştir.” 61
Netice itibariyle ayet, hadis ve tefsirlerde “Mesih” Hz. İsa’nın bir lakabıdır.
Şan, şöhret sahibi olmaması Allah’a yakınlığı, semaya ref’inin manevi bir yakınlık,
olduğu kaydedilmektedir. Ayet ve hadislerdeki “Mesih” Yahudi ve Hristiyanların
anladığı mânâda bir Mesih değildir. İbranice Mesiha’dan gelen “Meşiha” adının , Hz.
56
Rağıb el-İsfehani, age, s.529; Ayrıca bkz. Harman, “İsa”, TDVİA,, XXII/465.
57
İbn Manzur,age, VI/152; Ayrıca bkz. Firuzabadi, age, s.722.
58
Bkz. Bakara 78; Âli İmran 39-45; Nisa 157,171.
59
Sarıkçıoğlu, age, s.15.
60
Küçük, age, s. 112,113.
61
Hançerlioğlu, İnanç Sözlüğü, s.389; Küçük , age, s.116.
11