Begmyrat Gerey - Turuz.info

makûl gördüler. Dağın geniş yerine bir kat odun ve bir kat kömür koydular; dağın üstünü, arka ve beri
yanını böylece doldurduktan sonra, yetmiş deriden körük yapıp yetmiş yerde kurdular, körüklediler.
Tanrının kudretiyle, ateş kızdıktan sonra, demir dağ eriyip akıverdi, yüklü deve çıkacak kadar bir yol
açıldı, o ayı, günü ve saati belleyerek dışarı çıktılar. O günden beri Göktürklerde âdet olmuştur, o günü
bayram sayarlar; bir parça demiri ateşe koyup kızıl hâle getirirler, sonra Han bunu demir kıskaçla
tutarak örse koyar ve çekiçle döver. Beyler de bu günü, hapisten çıkıp ata yurduna dönülen günü
olduğu için kutsal bilirler.
Ergenekon’dan çıkınca, Göktürklerin ulu hakanı Kayı Han soyundan Börteçine, bütün ellere
elçi gönderip Ergenekon’dan çıktığını bildirdi. Tüm iller, Göktürklerin Ergenekon’dan çıkışını
öğrenince baş eğdiler. Büyük Türk Kağanı Börteçine’yi ululadılar. Düşmanlarsa karşı çıktı, vuruştular.
Göktürkler üstün geldi. Düşman büyüklerini kılıçtan geçirdiler, küçüklerini de kul ettiler. Böylece dört
yüz elli yıl geçtikten sonra öçlerini aldılar; ata yurduna yerleştiler. Eskisi gibi dünyanın en büyük
ulusu oldular.” [86]
Bilim adamlarının açıklamasına göre Göktürklerin sert dağlardan çıktıkları zaman, her yer,
çöller yem yeşil ve her yan gül-çiçeğe bürünmüş, tam kainat sevinç ve coşku içinde imiş. Gerçekte bu
Göktürklerin yeniden doğuşunu simgelemektedir. Veliyev’in açıklamasına göre Ergenekon’dan
çıkılan gün 9 Mart olmalıdır. [87]
5.6. Uygur Bahar Bayramı, İlk Yaz, Buku Kağan, Köken ve Yeniden Doğuş
Bu bayram hakkında Aktok-Kaşgarlı şunları kaydetmektedir: “... Uygur boylarının ;Yaradılış
ve yeniden doğuş efsanesi;, ;Buku Kağan Efsanesi; Türk Mitolojisinin en önemlilerinden biridir...Çin
kaynakları uzun uzun bu efsaneyi anlatır:
Orada bir ağaç var, doğadan iki akar su akıyor, Tola ve Selingan iki nehrin arasında bulunan kuru ve
ulu bir ağacın üzerinde hamileliğe benzeyen ur gibi bir şişkinlik belirir. Gökten sık sık bir ışık
inmektedir. 9 ay 9 gün sonra ağacın üstündeki şişlik yarılır ve beş çocuk belirir. Bu beş küçük çocuk
Uygur Türklerinin doğuşunu fakat aynı zamanda Uygurların yeni nesillerle doğa gibi yeniden
oluşumunu temsil eder...
Takeo, Buku Kağan mitinin oluşumunu erken Orta Çağ Uygur takvimlerine dayanarak aşağı
yukarı 28 Şubat-21Mart olarak verir... Buku Kagan mitinin iki anlamı vardır: Birincisi Uygur
Türklerinin kökeni, ikincisi “Yeniden Doğuş”, Bahar Bayramı, yenilenme... Uygur Türk toplumu
Budizm, Maniheizm, Nasturi Hristiyanlığı, Islam gibi çeşitli inançları kabul etti. Ancak bütün bu
dinlerin temelinde ulusal inançları olan “Gök Tanrıcılığın” akisleri açık olarak izlenebilir. Ağacı
dölleyen Gök Tanrı’nın ışığıdır... Bu mitin “Bukhan” adı ile Moğolca varyantında “Bir Tanrıça
Bukhan’la evlendi, erkek çocuğu oldu. Onu bir ağaç kovuğunda sakladı. Bukhan çocuğu oradan
çıkardı” [88]
5.7. Türkmen Mitolojisinde Yeniden Doğuş “Akpamık Masalı”
Akpamık masalı Türkmenlerin, kökü çok eskiye, Türkmen tarihinin başlangıç çağlarına
dayanan çok yönlü ve anlamlı masallardan birisidir: Çok eski çağlarda bir ailenin tek kız çocuğu olan
“Akpamık” kendisinin erkek kardeşinin olmamasından dolayı büyük üzüntü ve hüzün içersinde yaşar.
Oysa onun 7 erkek kardeşi büyük dağların yamaçlarında avcılıkla yaşar ve kendilerinin kız
kardeşlerinin olmamasından çok kızgın oldukları için evlerine uğramazlar imiş. Akpamığın anne ve
babası ise Akpamığın, kardeşlerini aramak için dağlara gidip kendisini tehlikeye salmasından
korkarak bu meseleyi saklarlar, ona duyurmazlar. Günün birinde Akpamık 7 kardeşinin mevcut olup,
onların dağlarda yaşamak’ta olduklarını komşularının birisinden duyar ve hemen yola çıkar. Nihayet
O, 7 kardeşini bulur, büyük sevinç ve mutluluk’la onların yanında beraberce yaşamaya başlar...
Günün birinde Akpamığın kardeşleri “Devlerin” arasında müthiş bir savaş başlar. İlk defa
onlar bir Kara Deve üstün gelerek onu öldürürler, nihayet, çok sayıda Devler birden saldırır ve bu 7
kardeşi öldürerek etlerini yer ve kemiklerini ise atıp giderler. Bir yerlerde gizlenerek bu tehlikeden
kendisini kurtarabilen Akpamık, büyük ve ağır üzüntü ile karşı karşıya gelir, ancak çökmeden
bayılmadan, kardeşlerini yeniden diriltmenin çaresini aramak ve bulmak için büyük yolculuğa
çıkmaya karar verir...
Uzak yolları geçer, sert dağları, ırak memleketleri aşar ve nihayet çok yaşlı ve bilge hanıma
durumunu anlatınca O, Akmamığa şöyle der: Karşıdaki tepenin ardında “Akmaya” (Türkmenlerde bir