Begmyrat Gerey - Turuz.info

zihnî yetenekleri açısından, başka ırklardan daha yüksek ve başarılı gösterilmeye çalışılmaktadır.
“Dünyadaki tüm uygarlıkların ve bilimin üreticisi sadece onlar olmalıdır ve olmuştur” diyen
varsayımlar ileri sürülüyor. Nietzsche (1844-1900) gibi meşhur filozoflar tarafından teorize edilmiş bu
yanlış düşünce, kendini devamlı olarak siyasî olaylardan uzakta tutmaya temayülü olan bilim
merkezlerine bile olumsuz tesir ediyor, bu merkezlerde de belli derecede gerçekleri değiştirerek
Arîyen ırkının lehine yorumlamak hastalığı ortaya çıkıyor. Hatta Mezopotamya’da Sümerlerin yazdığı
çivi yazılar bulunduğunda da büyük bir ihtimalle, bu yazıların illâ Hindo-Cermen dillerinin kuralları
ile okunmalıdır şeklindeki anlamsız ısrar neticesinde epeyce zaman, sonuçsuz çalışmalarla
kaybedilmiştir. Oysa, aklıselim çalışmalar neticesinde Sümer dilinin bir Hindo-Cermen ya da Samî dil
olmayıp, belki Ural-Altay dillerine yakın bir bitişimli (agglutinativ) dil olduğu gerçeğine ulaşılmıştır.
Netice itibari ile biz, konumuzla ilgili kaynakları kullanırken bu durumu göz önüne alarak,
Delitzsch, Poebel, Deimel, Hommel, Falkenstein ve Kramer gibi bu alanda dünyaca meşhur olan
uzmanların yazdıkları taraflı yorumlardan uzak olan temel eserlere dayanmayı doğru bulduk.
Sümerlerin nereden gelip Mezopotamya’ya yerleşmiş olduğu konusundaki tarihî bilgileri öğrenmekte
ise Durant, Masson gibi meşhur Avrupalı uzmanların verdiği bilgilerin dışında Türkmenistan, Türkiye
ve İran tarih uzmanlarının eserlerinden de olabildiğince yararlanmaya çalıştık; çalışmamızda başvuru
kaynakları olarak Almanca, Farsça, Türkçe ve Türkmence eserleri kullandık.
Bu çalışmanın ortaya çıkmasında engin birikimlerinden ve yapıcı eleştirilerinden
yararlandığımız fikir önderim muhterem Prof. Dr. Nazar Gulla’ya ve hocalarım Prof. Dr. Yegen
Atagarrıyef ve Prof. Dr. Sultanşah Atanyazof’a şükran ve minnet borçluyum. Metnin Türkiye
Türkçesine aktarılması ve bazı yeni kaynaklar eklemekte yaptığı değerli yardımı için Dr. Dursun
Ayan’a çok teşekkür ederim. Ayrca hazrlanma aşamasnda kitab gözden geçiren Prof. Dr. Orhan
Türkdogan´a ve yayncm Adem Sargöl´e teşekkür ederim.
Begmırat Gerey
Berlin / 19 Mayıs 2003
GİRİŞ
Bu kitabı yayına hazırlarken yeni basılmış “TÜRKLER” adındaki büyük eserde Prof. Dr.
Mümin Köksoy’un, konumuzla ilgili değerli makalesini okurken, onun üç bölümünün kısaltılmış
şeklini kendi çalışmamıza giriş olarak almayı uygun bulduk.
1. Amu Derya veya Turan Ovası ve Paleografyası
Amu Derya, Orta Asya’nın en önemli nehirlerindendir. Klasik ismi Oxus’dur. Kuzeydoğu
Afganistan’dan doğar, 2.400 km. kadar kuzeybatıya doğru aktıktan sonra Aral Gölü’ne dökülür...
Amu Derya’nın Afganistan sınırı içindeki yukarı kesiminde M.Ö. 4000 yıllarına ait renkli
çömlekler bulunmuştur. Hindikuş dağlarının Türkmenistan’a bakan kuzey kesimleri yeryüzünde
tarımla uğraşan ilk insanların yerleşim yerlerinden birisi olarak kabul edilmektedir. Burada 70’ten
fazla buğday türünün mevcudiyeti bu görüşü desteklemektedir (Encyclopedia Americana 1982).
Amu Derya’nın batısında Karakum Çölü, doğusunda ise Kızılkum Çölü yer alır.
Günümüzdeki yerleşim alanlarının büyük bir kısmı güney ve güneydoğudaki dağ yamaçlarının
eteklerinde sulak arazilerde yer almaktadır.
Genel olarak Amu Derya Ovası veya Turan Ovası olarak isimlendirilen bu bölge, batıda Hazar
Denizi ve Üst Yurt; güneyde Köpet dağları, Afganistan’ın Parapamisus ve Bend-i Türkistan dağları;
doğuda Özbekistanın Nur dağları ile Siriderya; kuzeyde ise Aral Gölü ve bozkırlarla
sınırlandırılmıştır.
Bölgenin 15-20 bin yıl önceki coğrafyası (paleocoğrafya), bir önceki bölümde anlatıldığı gibi
günümüzden çok farklı idi. Bölgede yaşamış olan insanların, tarih öncesi çağlar ile tarih çağlarında
geçirmiş oldukları hayat hikayelerini anlayabilmek için o günlerden günümüze kadar bölgenin
geçirmiş olduğu paleocoğrafî evrimini bilmek gerekir.
Son buzul çağından günümüzdeki arabuzul dönemine geçişte, buzulların ilk ana ısınma
dönemi 20.000 yıl önce başlamış ve 12.500 yıl öncesine kadar devam etmiştir. Bu dönemde Kuzey