publication
publication
publication
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Demir, Krom ve Arsenik<br />
İçeren Atık Suların<br />
Mikroorganizmalarla<br />
Arıtımı<br />
Asidik (pH 2-5), krom, demir ve arsenik içeren<br />
endüstriyel atıksular kimyasal ilavesi olmadan<br />
tamamen bakterilerin kullanılmasıyla başarılı bir<br />
şekilde arıtılmıştır. Böylece bakteri içeren yüksek<br />
hızlı biyoreaktörler geliştirilmiş olup, yüksek<br />
zehirliliğe sahip atıksular doğaya ve insana zararsız<br />
hale getirilebilmiştir. Ayrıca, bu yolla ağır metallerin<br />
geri kazanımı da mümkün olabilmektedir.<br />
İstanbul Medeniyet Üniversitesi<br />
İşbirliği Yapılan Diğer Kuruluşlar<br />
Technical University Crete<br />
Doç. Dr. Erkan ŞAHİNKAYA<br />
Prof. Dr. Sinan UYANIK<br />
Projenin Amacı ve Önemi<br />
Metal içeren asidik maden sızıntı suları (AMS); hava ve suyun pirit ( FeS 2 ) gibi<br />
minerallerle teması sonucunda oluşmaktadır. Diğer kükürt içeren mineraller<br />
de benzer şekillerde oksitlenerek yoğun şekilde sülfat ve metal su fazına<br />
geçebilmekte, böylece yüksek konsantrasyonlarda sülfat ve metal içeren AMS<br />
oluşmaktadır. AMS, alıcı su ortamlarına karışabilmekte ve canlı yaşamına ciddi<br />
zararlar verebilmektedir. Koşulların uygun olması durumunda AMS oluşumu<br />
yüzlerce yıl devam edebilmektedir. Organik madde varlığında, anaerobik koşullarda<br />
sülfat mikrobiyolojik olarak sülfüre indirgenmekte ve ağır metaller, oluşan sülfür<br />
ile reaksiyona girerek çözünmeyen metal-sülfür formları oluşturabilmektedir.<br />
Ayrıca, biyolojik sülfat indirgeme sırasında alkalinite de oluşmaktadır. Böylece,<br />
tek bir reaktörde metal ve sülfat birlikte giderilerek pH da nötral değerlere<br />
yükseltilebilmektedir. Bu çalışmada; sülfidojenik AMS arıtımı amacıyla, çeşitli<br />
reaktör alternatifleri (örneğin, anaerobik perdeli reaktör, akışkan yataklı reaktör,<br />
elementel kükürt dolgulu reaktör ve anaerobik dolgu yataklı reaktör) incelenmiştir.<br />
Çalışmalarda özelikle Cr(VI) ve As gibi oldukça toksik ağır metallerin giderimine<br />
odaklanılmıştır. Sonuçlar, AMS’nin sülfat indirgeyen biyoprosesler ile başarılı<br />
bir şekilde arıtılabileceğini göstermiştir. Metal giderim verimlerinin genellikle<br />
%99’dan fazla olduğu gözlenmiş olup, üretilen alkalinite ile giriş pH değerlerinin<br />
asidik değerlerden (pH 2,0-3,0) nötral değerlere kadar yükseltilmesi sağlanmıştır.<br />
Sonuç olarak; sülfidojenik biyoprosesler; Cr(VI), Fe ve As gibi oldukça tehlikeli<br />
metaller içeren AMS arıtımı için başarılı şekilde kullanılabilir.<br />
Proje Sonuçları ile İlgili Olabilecek Sektör, Kurum ve Kuruluşlar<br />
Asidik maden sızıntı üreten maden sektörü, metal ve sülfat içeren her türlü<br />
endüstriyel atıksu arıtımı ve metal geri kazanımı<br />
109Y374<br />
Asidik Maden Sızıntı Sularının Geçirgen<br />
Reaktif Bariyerler (Yerinde Arıtım) ve<br />
Anaerobik Perdeli Reaktörler (Dışarıda<br />
Arıtım) Kullanarak Arıtımı<br />
Uluslararası Proje (İkili İşbirliği-Yunanistan)<br />
Proje Yürütücüsü İletişim Bilgileri<br />
Doç. Dr. Erkan ŞAHİNKAYA<br />
507 921 14 23<br />
erkansahinkaya@yahoo.com
Change language