peyami safa kitabi

Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
idi. Fakat mualliminin ismi de “Mustafa” olduğu için ona “Mustafa Kemâl”
dediler, şehid-i hürriyet Nâmık Kemâl’in adıyla karâbeti de bu kararın
sebeplerinden biri idi. İşte bugün kürre-i arzın her tarafına yayılan “Kemâl”
ismini askeri rüştiyesinde aldı.
Mektepte Fransızcası geri kaldığından hususi çalışıyor, bu mühim garp
lisanını mutlaka öğrenmek istiyordu. İlk zamanlarda bazı şiirler de yazmak
istemişti, kitabet mualliminin ihtarı üzerine bu hevesinden vazgeçti, fakat güzel
yazı yazmak iştiyakına hayatının her anında mağlup oldu.
Mekteb-i harbiyeye girdiği zaman, atık memleketinin bulunduğu
vaziyeti etraflı düşünebilecek halde idi. Korkunç istibdadın tazyiki onun kalbini
de sıkıyordu. Memleketin hürriyet ihtiyacını hemen takdir etti, arkadaşlarını da
bu fikre alıştırmak, siyasî mücadelelerinde yalnız kalmamak için mektepte el
yazısıyla bir gazete çıkardı. Bu gazete, Mustafa Kemâl Efendi’nin ilk cesaret
eseridir. Zaten hassas, mütefekkir ve cesurdu. Hassasiyetine şiir merakı,
muhakemesine riyaziye muhabbeti, cesaret ve soğukkanlılığına da Harbiye’de
başlayan siyasi faaliyetleri delildir.
Mektebin zabitleri bu ateşîn gence tehditkâr bakıyorlardı, ehemmiyet
vermedi, gazetesini çıkardı; bazı arkadaşları ona meçhul tehlikelerden
bahsettiler, ehemmiyet vermedi, gazetesini çıkardı; nihayet mektep müdürü
sınıfı bastı, gazete nüshalarını ele geçirdi, şiddetli ihtarlarda bulundu, fakat
Mustafa Kemâl Efendi yine ehemmiyet vermedi, yine gazetesini çıkardı.
Mektebi bitirinceye kadar fikirlerini serbestçe söylemekten, bir tek
nüshalı gazetesine yazmaktan, hürriyet lehinde mücadele etmekten vazgeçmedi.
Daha bu ilk gençliğinde bile hem hassas, hem soğukkanlı idi. Şiddetli
teheyyüçlere düşüyor, fakat bu teheyyüçlere hâkim olmasını biliyordu.
Mızmızlardan, korkaklardan, müteredditlerden, ne korkar ne bulaşırlardan çok
nefret ederdi. Döneklikten hiç hoşlanmazdı. Verdiği sözü tutmayanlara, yalan
söyleyenlere kızardı. Maamafih sırası gelmedikçe hissiyatını izhar etmezdi.
Başladığı işi bitirmeden rahat edemezdi. Mâniler onun için nâziyâne-i teşvik
olurdu.
Büyük zaferimizden sonra Ankara’da irad ettiği meşhur Nutuk’taki şu
cümle hatırlardadır: “Bazı kimseler, bizim bu mühim işi başaramayacağımızı
zannetmişlerdi. Onlara teşekkür edelim, zira şevkimizi arttırdılar.” Filhakika,
Mustafa Kemâl Efendi, gençliğinde de mânilerden ürkmek şöyle dursun, çelik
azmine ayrıca kuvvet vereceğini bildiği için müşkilatı bekler, hatta arardı.
Kuvvetli seciyyelerin en bariz alameti de müşkilata ve mânilere karşı
hissedilen bu mukavemet zevki değil de nedir?
Hülasa, büyük serdarımızı bugün muvaffakiyete ulaştıran kabiliyetlerin,
cümlesi, ilk gençliğinde iyice tezahür etmiştir.
110