peyami safa kitabi

Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü
Orada Şinasi’nin kız kardeşi Nezahet’le tanışır. Aynı semtte, aynı mahallede
oturdukları için okula birlikte gidip gelmeye başlarlar.
Faiz Bey, biraz ney çalar. Nezahet’in kardeşinin kemençe çaldığını
öğrenince, onunla tanışmak istemiş ve o tarihten sonra Şinasi, Nerimanlara sık
sık gelip gitmiş, kısa sürede ailenin bir ferdi gibi benimsenmiştir. Faiz Bey,
Darülfünun’da okuyan Şinasi’yi oğlu gibi sever. Bunda, Faiz Bey’in çok
istediği hâlde bir erkek evlâdının olmaması kadar, Şinasi’nin tabiatı ve
özelliklerinin de önemli bir rolü vardır. Faiz Bey, Şinasi’yi şu cümlelerle över:
“Sessiz, halûk, fevkalâde terbiyeli, fıtraten asil bir çocuk, büyük bir
rikkatli kalbi var. Hissiyât-ı âliye sahibi, hem de bir kemençe çalıyor, yakında
en büyük esâtize-i musikiye arasında ismi geçecek. Dinlerken gözlerim
yaşarıyor. Ben bu çocuğa meftunum doğrusu” (Safa, 1983: 51).
Şinasi ile Faiz Bey arasındaki mizaç uyumu, Şinasi’nin alaturka
musikiyi, Faiz Bey’in tasavvuf edebiyatını sevmesi, onları daha da birbirine
yaklaştırır. Bu yüzden Faiz Bey, Şinasi ile kızı Neriman arasındaki hissi
münasebetin gelişmesine mani olmaz. Hatta azami derecede hoşgörülü davranır.
Şinasi ile Neriman âdeta gece gündüz beraber yaşarlar. Akşamları
Darülfünun’dan çıkan Şinasi, liseden çıkan Neriman’la buluşur ve gezerler.
Hemen her gece Şinasi, Faiz Bey’e uğrar. Uzun kış gecelerinde Faiz Bey’le
Gülter erkenden yatar, onları baş başa bırakırlar.
Bu dekor içinde Neriman’la Şinasi gittikçe birbirlerine bağlanırlar.
Onlar hem iki kardeşe hem birbirlerini çok seven karı-kocaya benzerler.
Mahallede, doktorun tavsiyesi üzerine geciken nikâhları beklenmektedir. Yani
Neriman’la Şinasi yakında evlenecek iki nişanlıdır. Fakat altı aydan beri
Neriman’ın hâlinde, mahallelinin bile dikkatini çeken bir başkalaşma
görülmektedir. Bu yüzden Şinasi ve Faiz Bey, son derece tedirgindir.
Neriman’ın kıyafetinden, tavırlarına ve yaşayış tarzına kadar tesir eden
bu değişiklik, gün geçtikçe daha da belirginleşir. Neriman artık eve geç gelmeye
başlar, Şinasi’den ayrı gezmelere çıkar, mahalledeki insanlara bakışı değişir,
tuvaleti ve yürüyüşü başkalaşır.
Neriman’da herkesin dikkatini çeken bu değişme, altı ay evvel Macit’le
tanıştığı zaman başlar. Macit, Darülelhan’ın alafranga kısmına keman dersi
almaya gelmiş ve kısa süre sonra da bırakıp gitmiş, Beyoğlu’nda oturan modern
bir gençtir. Macit’le tanışan Neriman, kısa sürede onun etkisi altına girmiş,
aralarındaki ilişki gelişmiştir. Beyoğlu’nda arada bir gizlice buluşmaya başlarlar
ve bütün bunları Neriman, Şinasi’den gizler. Burada, iki delikanlı arasında
bocalayan bir genç kız vardır. Bu iki delikanlıdan biri Şinasi, Doğu’yu,
geleneksel değerleri temsil eder; diğeri Macit ise, Batı’yı, modern-Avrupaî
değerleri. Dolayısıyla romandaki Doğu-Batı çatışması, Neriman’ın bu iki erkek
arasında bocalayışı ile anlatılır. Kendisini, Macit’in temsil ettiği dünyaya,
50