19. Sayı; TURAN-SAM YAZ Sayısı, 2013

http://www.turansam.org*****TURAN Stratejik Araştirmalar MerkeziTURAN Center for Strategic ResearchesTURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi; p-ISSN: 1308-8041, e-ISSN: 1309-4033; Eylül 2013, Cilt: 5/Yaz, Sayı: 19,TURAN-CSR International Scientific Peer-Reviewed Journal; p-ISSN: 1308-8041, e-ISSN: 1309-4033; September 2013, Volume: 5/Summer,Issue: 19ùoruú, (doru, ùora, ùoruk): 1. Tepe, zirve. 2. Ağaç tepesindeki körpe filiz. (DS, M, T,TS), örnek: Ve ol úayanuñ depesine ùoruàına yaúın yirinde bir vÀfir ãu çıúup aşaàa dökülür.(s. 482)döşek gicesi: Gerdek gecesi, gelin ve damadın düğün gecesi baş başa kalmaları ve ilkkez birlikte olmaları. Örnek: Şeb-i òalvet lÀmiye gerdek gicesi dimekdür. Òalvet gicesi yaènidöşek gicesi ol şìve-ger ve cilve-ger óÿr-zÀd meger vücÿdını yaèni kendini Meémÿn’uñúucaàına virmedi yaèni úoçulmadı. (s. 315)dutu, (ùutu, duta, dutuà ): Rehin. (T, TS), örnek: Be-bÀzÀr bÀ óarf-i ôarf, mìzer ÀzÀrmaènÀsınadur ki ùumandur. Şemleye de èAcem mìzer dir. Nite ki dördünci bÀbda faúìh-ikühen cÀme hiúÀyesinde gelür diyen yÀnından söylemiş. Mehmÿzu’l-fÀdur. ëarabe bÀbındangirÿ kÀf-ı èAcem’üñ kesri ve vÀv’uñ fetói ve vÀv-ı aãliyye ile ùutı maènÀsınadur. Ki èArabrehin dir. (s. 480)duturuk (dutruk, dutrak, ùutrak, ùutruú, ùuturuú): Ateş tutuşturacak çörçöp, kav. (M, T,TS), örnek: ÓÿrÀú óÿrÀúa óÀ-yı mühmele’nüñ øammıyla teşdìdsüz úÀv maènÀsınadur. Yaèniùutraú ki aña çaúmaú çaúarlar. (s. 129)dükenmek, (tükenmek): Tükenmek, bitmek. (KTS, M, T, TS), örnek: áam veşÀdmÀnlıú pÀyÀna varur yaèni dükenür merg sebebiyle ikisi bile başdan çıkar gider. (s. 251)düpdüz, (tüpdüz): Baştan başa, tamamıyla, dümdüz. (KTS, T, TS), örnek: BÀm ùamüstine dirler. Maèlÿm ola ki diyÀr-ı èarab (483) ve èAcem’üñ ve şarúuñ evlerinüñ üstimaãtÿódur yaèni düpdüz ki ùopraàla örtilüdür. (s. 483)dürüşmek, (duruşmak, turuşmak, dürişmek): 1. Çalışmak, ikdam etmek, sebat etmek,say etmek, gayret etmek. 2. Karşı karşıya gelmek, muhasamaya girişmek, çarpışmak,mücadele etmek. (KTS, M, T, TS), örnek: ZìrÀ bìçÀre merkeb kirayla ùutılmış àarìbüñ ùavarıdüriş Ànı úayurup anuñiçün àam yimez. (s. 223)düş azmaú: İhtilam olmak. (M, TS), örnek: Bir gice düşünde şeyùÀn kendini peri ãÿretlibir dilber eyledi. Ol merdüñ úucaàında yaèni kendini güzel ãÿretine úoyup ol merdüñúucaàına girdi. Ol merd de anuñ üzerine segirtdi yaèni cìmÀè eyledi. ÓÀãılı şeyùÀnla düşi azdı.(s.579)tütün, (dütün): Duman. (KTS, T, TS), örnek: Dÿd tütün ve yÀ óarf-i vaódet ve yÀ óarf-itenkìr. (s. 225)düzmek, (tüz-):1. Dizmek, ipliğe geçirmek. 2. Yapmak, meydana getirmek, tertip,tanzim etmek. 3. Hazırlamak. 4. Telif etmek, nazmetmek. 5. Düzeltmek, tashih etmek. 6.Düzen vermek, akort etmek. 7. Süslemek, donatmak. (KTS, M, T, TS), örnek: Gizliden cengesbÀbını düzmek ve óÀżırlamaú veyÀ cenge óÀżırlanmaú ve yaraúlanmaú gerek. (s. 357)eàin, (eyin, egn): Sırt, arka, üst, üzer. (C, KTS, M, T, TS), örnek: Óaøret-i MevlÀbirinüñ başına tÀc-ı devlet ve saèÀdet úor yaèni mesèÿd òalú ider enbiyÀ ve evliyÀ gibi birinüñ35