borsaokulu

İstanbul çatısı altında devam etmektedir… Keza aynı şekilde altın borsası da Borsa İstanbulçatısı altına alınmıştır… Devam edelim…Somutlaştırmak üzere örnek verecek olursak, ihracatçı yurtdışından gelecek dövizinibozdurup milli paraya çevirene kadar eline kaç lira geçeceğini bilmiyor. Fakat siparişi alırkenmuhakkak bazı tahminlerde bulunarak fiyat vermek durumundaydı.Ancak siparişi al, hammaddeyi tedarik et, üret, gönder ve en son para gelsin. Bu zamanzarfında siz ihracat bedelini (yabancı parayı) bozdurana kadar aradan aylar geçebilir. Bu sürezarfında, siparişi kabul ederken planladığınız kur rakamı üzerinden Vadeli İşlemlerBorsa’sında “short” diye tabir edilen “döviz satışı” gerçekleştirmeniz gerekir. Zira gerçekhayatta size, yurt dışındaki müşterinizden yabancı para gelecek siz de bunu yurt içindebozumunu yaparak, “Döviz Alım Belgesi” dediğimiz resmi belgeyi bankadan alarak ihracatişleminizi tamamlayacaksınız.İhracat işleminizde gerçekleşecek sürecin tam tersini bu piyasadan yaparak yani VİOP’tadöviz satım kontratı bağlayarak, ticari hayatınızda ileride gerçekleştireceğiniz döviz bozumişlemini, yabancı para biriminin olası düşüşlerine karşı ihracatçıyı koruma görevi yapacaktır.İhracatçı örneğimize biraz daha yaklaşırsak, vadeli işlemler sözleşmesiyle short yani kısapozisyon alan bir ihracatçı dövizin gerçek piyasada düşmesiyle elindeki sözleşme sayesinde(yüksek fiyattan satış yapmış olduğu için) kâr elde eder. Ancak yurtdışından gelen dövizleribozdurduğundan (gerçek hayatta düşük fiyata) zarar edecektir. Dolayısıyla reel piyasadadüşen döviz ihracatçıyı zarara sokarken, vadeli sözleşmeler borsasında aldığı kısa pozisyonlakâra geçen sanayici, kur dalgalanmalarından kendisini korumuş olacaktır.Toplamda ne kâr ne de zararınız vardır. Senaryomuzun tersi durumunda ise, kuryükseldiğinde, yurtdışından gelen bedelleri bozdurunca kâr ederken, VİOP’ta döviz kurunudüşük fiyattan fikslemiş olacağı için zarar etmiş olacaktır. Sonuç, her zaman başa başneticelenir.Aynı korunma amaçlı işlemi, ithalat yapan firmaya da uygulayabiliriz; tek farkı satış (short)değil de bu sefer long (alım) işlemi vasıtası ile ilgili firma kendisini koruma yolunu seçecekti.Zaten, ihracatçının yaptığı işlemin tersi yönde beklentisi olanlar olmasa böyle bir piyasanınvarlığından söz ediyor olamazdık. Başta dediğim gibi, burada amaç kâr etmek değil. Zararetmemektir. Şimdilik biz de amacından uzaklaşmıştır. İşlemlerinin büyük bir kısmı, çok kısavadeli, kâr amacı güden piyasa oyuncularının al-sat platformuna dönmüş olup, asli amacındanuzak bir görünüm sergilemektedir.52